Zelula-elkarketak. Ehunak. Organoak, sistemak eta aparatuak.

1.- EHUNAK

1.- EHUNAK

EHUN EPITELIALA

Estaldura-epitelioa

Gainazalak estaltzen eta babesten ditu.

Motak

Muki-mintzak

Besteak beste, aho-barrunbea, faringea, hestegorria, ondestea eta arnas-bideak estaltzen dituzte.

Endotelioak

Odol-hodien eta bihotzaren barnealdea estaltzen dute.

Epidermisa

Kanpotik gorputza babesten du.

Guruin epitelioa

Guruinak eratzen ditu

Motak

Guruin exokrinoak

Beren produktuak kanpoaldera (listu edo malko-guruinak) edo gorputz barrunbeetara (urdail-guruinak, gibela) jariatzen dituzte.

Guruin endokrinoak

Beren jariakinak zuzenki odolera isurtzen dituzte.

Guruin mistoak

Exokrinoen eta endokrinoen funtzioa betetzen duten guruinak dira (pankrea).

EHUN KOLEKTIBOA

Bere zeregin nagusia gainerako ehunak konektatu edo elkartu, organoak babestu eta euskarri izatea da.

Motak

Ehun konjuntiboa

Beste ehun eta organo batzuen artean dago, bata besteari lotzeko.

Gantz-ehuna

Gantzak metatzen dituzte; horrela, ehun honen funtzioak lipido-erreserba izatea, zenbait organo babestea eta isolatzaile termikoa izatea dira.

Kartilago-ehuna

Sudurreko, trakeako eta belarri-hegaleko kartilagoak eratzen ditu.

Hezur-ehuna

Odola

GIHAR-EHUNA

Bere ezaugarri nagusia uzkurtzeko ahalmena da; honi esker lan mekanikoa egin eta mugimendua ahalbidetzen du.

Motak

Gihar ehun leuna

Beren uzkurdura oharkabekoa eta geldoa da. Barne barrunbeetako paretak estaltzen ditu: urdaila, hestea, odol-basoak, gernu-maskuria…

Gihar ehun ildaskatua

Haren uzkurdura bizkor eta borondatezkoa da. Eskeleto-giharrak eratzen ditu: bizepsa, bikiak, trapezioa…

Bihotzeko gihar ehuna

Miokardioa osatzen dute, honen uzkurdura bizkor eta oharkabea izanik.

NERBIO-EHUNA

Nerbio ehunak kanpo eta barne aldaketak hautematen ditu eta aginduak prestatzen eta bidaltzen ditu.

Motak

Neuronak

Glia-zelulak

Neuronak babestu eta elikatzen dituzte.

2.- SISTEMAK

2.- SISTEMAK

Gihar-sistema

Lokomozioaz, mimikaz eta gorputzaren jarrerari eusteaz arduratzen da.

Eskeletu-sistema

Beren funtzio nagusiak lokomozioa eta organoen babesa da.

Nerbio-sistema

Funtzioak kanpo eta barne informazioa hartu eta interpretatzea, eta erantzun egokiak prestatzea dira.

Sistema endokrinoa

Guruin endokrinoek hormonak sortu eta odolera jariatzen dituzte.

3.- APARATUAK

3.- APARATUAK

Digestio-aparatua

Aparatu honek elikagaien deskonposaketa egin eta lortutako mantenugaiak odolera bidaltzen ditu.

Arnas-aparatua

Gas-trukea egiten du.

Iraitz-aparatua

Beren ihardueretan zelulek sortutako hondakinak eta odolean dauden soberakinak kanpoaldera bidaltzen ditu.

Zirkulazio-aparatua

Mantenugaiak zeluletara eramaten ditu eta hondakinak zeluletatik iraitz organoetara.

Ugal-aparatua

Ugal-aparatuan sortzen dira gameto edo ugal-zelulak.

Lokomozio-aparatua

Lokomozioaz eta gorputzeko organoen mugimenduaz arduratzen da.