2.IKASGAIA:GIZA GORPUTZAREN ANTOLAKUNTZA

Mere som dette

INDARRA

af HUGO PEÑA AYALA

6arren gaia

af Unai Etxebarria

Organigrama

af Aner Gallo

ehunak, aparatuak eta sistemak

af endika fernandez

Topic flotante

2.IKASGAIA:GIZA GORPUTZAREN ANTOLAKUNTZA

ZELULA-ANIZTASUNA

Zelula mota bakoitzaren ezaugarriak forma, tamaina eta Funtzioaren araberakoak dira.

Giza-gorputzean 60 bilioi zelula omen daude,

Gizakion zelulak eukariotoak dira

Zitoplasma

Nukleoa

Zelula-mintza

Zelula izaki bizidunen unitate anatomikoa, funtzionala eta genetikoa

XVII. mendean, mikroskopio arrunt batekin kortxozko xaflatxo bat aztertzen zuela, Robert Hooke-k britaniarra gelasken antzeko barrunbez osatuta zegoela ikusi zuen.

GIZA-ZELULEN EGIURA

NUKLEOA

NUKLEOLOA

Erdigozomen sorkuntza zuzendu

Arn eratuta

KROMATINA

Gizakietan 46 kromozomo

Adn zuntzez eratu

Material genetikoa dago

Zelula zuzentzen du

NUKLEOPLASMA

Nukleoaren atal likidoa

MINTZ-NUKEARRA

Poroak,substantzia,trukatzailea

Mintz bikoitza

ZITOPLASMA

ORGANULUAK

ZENTOSOMOAK

Zelularren ugalketan lagundu

BAKUOLOAK

Erreserba edo hondakin substantziak gorde

LISOSOMOAK

Mantenugaiak digeritu

ERRIBOSOMOAK

Proteinak sintetizatu

Z GOLGAREN APARATUA

Eretiko:pikordunetan edo aske egon

Gluzidoak:sintetizatu,gorde eta garraiatu

Erretikulo endoplasmatikoa

Leuna:Lipidoak sintetizatu,gorde,garraiatu

Pikurduna:Proteina sintetizak,garraiatu,gordetu

ZITOESKELETOA

Zelulak konsistentzia eman

Proteina tibiak

HICLOPLASTA

Bertan organuluak murgilduta

Ur eta materia organikoen dizoluzioa

ZELULAMINTZA EDO MINTZ PLASMATIKO

EGITURA

Proteinetatik substabtziak trukea egiten du

Bai fosfolipiodos

Hiru geruza ditu

FUNTZIOA

Substantzia truke ahalbidetu

barne-kampo

kampo barne

Babestu

Froma eman/inguratu

ORGANO,SISTEMAK ETA APARATUA

APARATUAK

Lokomozio-aparatua

Lokomozios eta gorputzeko organoen mugimendua arduratu

Ugal-aparatua

Gametto edo ugal zelulak

Iraitz-aparatua

Zelulen sortutako hondakinak kampora bidali

Zirkulazio-aparatua

Mantenigaiak zeluleetara eraman mhondak zelulatik iraitz organoetara

Arnas-aparatua

Gas-trukea

Digestio-aparatua

Elikagaien descomposatu eta lortutako mantenugaiak odolera

SISTEMA

Sistema-endokrinoa

Hormonak sortu

Nerbio-sistema

Kanpo eta barne informazio hartu eta interpretatzea,eta erantzun egokiak prestatzea

Eskeletu-sistema

Lokomozioren-aparatua alde pasiboa,lokomozio eta organoen babesa

Gihar-sistema

Lokomozio aparatuaren atal aktibo

ZELULA-ELKARTUAK EHUNAK

NERBIO-EHUNA

Gila-zelulak

neuronak elikatu eta babestu

Neuronak

Zentzumen motorrak: informazio hautematu eta erantzun bat eman

Zentzumen neuronak:informazio entzun

GIHAR -EHUNA

Bihitzeko gihar ehuna

bakarrik bihotzean dago.Mitokondria osatzen dute

Gihar ehun ildaskatua

uzkurdura bizkorbeta borondatezkoa.Bizepsa,bikiak...

Gihar-ehun leuna

organo azkoren barrunbean bere uzkurdura oharkabekoa da,hestea,odol-basoak adb

EHUN-KONEKTIBOA

Odola

Likido den ehun bakarra

Hezur-ehuna

Eskeletoare nzatirik handiena,bere zelulakosreozito

Kartilago-ehuna

Zelula kontozito substantzia erdisolido:kartilago,sudurrerako punta...

Gantz-ehuna

Adipozito zelula osoturik.Organo babestu,isolatzaile termiko eta gantz metalak

Ehun-konjuntiboa

Organo eta ehun batzuen artean dago,bata besteab letzeko.Tendoia adb

EHUN-EPITELIALA

b)Guruin epitelioa

Guruin mistoak

exokrinen eta endokrinoen funtzioak.pankrea adb

Guruin endokrinoak

bere jariakinak zuzenki odolera isurtzen.

Guruin exokrinoak

bere produktuak kampoaldera edo barne jarraitu

a)Estaldura epitelioa

Epidermisa

Larruazaleko kampoko atala da,zelulak hilak

Endotelioak

organo borol baten menbrana edo tejiidoa,barnea estaltzen

Muki-mintzak

ordeztea eta arnasbidea ondestea,adb ahobarrunbea eta faringea

ANTOLAKUNTZA MAILA

MAILA-ANTOLAKUNTZA

Beste maila batzul

Populazio,komunitatea,ekosistema,biosfera

Organismo-maila

Izaki bizidunaren osotasunari

Sistema eta aparatu-maila

Hainbat organoz egitura

Organo-maila

Hainbat ehunez osatutako egitura

Ehun-maila

Funtzio bereko zelula ezpezializatuz

Zelula-maila

maila biziduna,organuluz osatuta

prokariota

nukleoa zakabanatuta

eukariota

nukeloa bilduta

Organuluak

Maila-molekularra

atomoak lortuz

Organikoak

Bakarrik materia bizidunetan

Ez organikoak

Materia bzidunen eta bizigabean aurki ditzakegu

Maila-atomikoa

Atomoek ozatzen dute,materiaren zatirik txikiena

Maila-subatomikoa

Atomoak osatzen dituzten zatikiak dira.

Izaki bizidunok zelulaz osatuta gaude,teoria zelularrak

Informaziogenetikoa guztia gordetzen du

Bizi-.funtzio giztiak betezen ditu

Ouztien jatorria beste zelula bat da

Oinarrizko osagaia zeluak dira