Kategorier: Alle

af Araitz Jauregi 3 år siden

231

ADMINISTRAZIO PUBLIKOA

Di dalam struktur pemerintahan, terdapat beberapa organ utama yang bekerja secara terpadu untuk menjalankan fungsi negara. Menteri bertanggung jawab atas kementerian yang dipimpinnya, dengan bantuan dari berbagai sekretariat dan direktorat umum.

ADMINISTRAZIO PUBLIKOA

(Beste zenbait menpeko organo) Zerbitzuak/ Sekzioak/Negoziatuak

MINISTROEN KONTSEILUA (Astean Behin)

MINISTERIOA

Estatuko Idazkaritza Nagusia (Zuzendaritza- organoa)
Idazkaritzaordeak

Idazkaritza teknikoak

Idazkaritza orokorra

Zuzendaritza orokorra

ADMINISTRAZIO PUBLIKOA

GORTE NAGUSIAK BOTERE LEGEGILEA

GANBERAK Biak eginkizun ezberdinak dituzte baina, batera funzionatzen dute
Senatua Goiko ganbara 208 senatari

FUNTZIOA

Gobernua kontrolatu.

Guk bozkatzen diegu Komunitate bakoitzak X senatu ditu bere populazio/biztanleriaren arabera.

-Lurralde ordezkaritza -Diputatuen kongresuarekin batera botere legegilea partekatu.

Diputatuen kongresua Beheko Ganbera 350 diputatu

FUNTZIOAK

Botere konstituzionala

Konstituzio legea aldatu/ berritu.

Botere exekutiboaren kontrola

Kontrol komisioak.

Zentsura- mozioa eta konfiantza- mozioa adieraztea.

Gobernuko presidentearen onarpena botazioan.

Finantza boterea

Estatuko aurrekontu orokorra onartzea.

Botere legegilea

Lege dekretuak onetsi/deuseztatu.

Legeak egin/ onartu.

Ekimen legegilea.

4 urtetik behin aukeratzen dira -Sufragio, aske, berdin, zuzen eta sekretuaren bidez.

PROBINTZIETAKO ERAKUNDEAK

Probintziaren eskumenak eta zerbitzuak

Diputazioaren funtzio publikoko pertsonalaren izendapena eta kontrola egitea

Probintzia bkoitzeko aurrekontuen eztabaida eta onespena egitea

Udalerriko zerbitzuak koordinatu eta kontrolatzea

Diputazio Osoko Bilkura

Probintziako diputatuen artean aukeratzen da

Probintziako erakundeak
Probintziako beste zenbait erakunde osagarri

Probintziako kontuen zaintza-batzarrak

Informazio batzarrak

Diputatu-ordezkariak

Diputazioko Gobernuko Batzarra

Probintziako diputatuak (1/3 gehienez)

Diputatu Nagusia

Diputazio osoko Bilkura

Probintziako diputatuak

Diputatu Nagusiaren ordezkoa (Baldin badago)

Diputatu nagusia

Probintziaren oinarrizko osagaiak
Probintziaren eraketa
Udal-administrazioaren erakundea da eta hainbat udalerriz osaturik dago.

UDAL ADMINISTRAZIOA

Udalerrien eskumenak eta zerbitzuak
50000 biztanle baino gehiagoko udaletan

Garraio publikoak eta ingurumenaren zainketa

20000 biztanle baino gehiagoko udaletan

Babes zibila, gizarte- zerbitzuak, suhiltzaileak, kiroldegia eta hiltegia

5000 biztanle baino gehiagoko udaletan

Aparkaleku publikoa, liburutegia, azoka egiteko eta hondakin-uren araztegia.

Udal guztietan

Herriko argiak, hiriaren mantentze-lanak zabor bilketa, kale-garbiketa, herriko ur-horniketa,estolderia, sarbide publikoak, herriko mantentze lanak eta janari eta edarien kontrola

Udalerriko eraketa
Udalerriaren eraketa

Alkate

Zinegotziek alkateari zentsura-mozioa ezar diezaiokete

Eginkizunak

Udaleko hirigintza-plana onestea

Udaleko aurrekontuak onestea

Udaleko funtzionarioak hautatzea

Udal-araudia finkatu eta betetzen dena ziurtatzea

Udal-erakundeak kontrolatu

Alkatea izendatu eta kargugabetzea

Udalerriaren araudia ezartzea eta betearaztea

Udalbatzarren deia egitea eta gidatzea

Udal-erakundeen zuzendaritza administratiboa eta udalbatzarra gorena

Zenbait erakunderen aurrean udalaren ordezkari izatea

Hauteskunde-egunean boto gehien lortu zuen zerrendaburua izango litzake alkate

Alkate izendatu ahal izateko lehenengo botazioan gehiengo absolutua lortu beharko du hautagaiak

Alderdi bakoitzeko zerrendaburu azaltzen direnak izan daitezke hautagaiak.

Zinegotzia

Hauteskunde-prozesu baten ondorioz aukeratzen dira.

Udalerriaren oinarrizko osagaiak

Osagaiak

Biztanleria

Denbora jakin batean udal-lurraldean dagoen pertsonen multzoa da.

Herritarren eskubidearen arabera

Izatezko biztanleria

Eskubidezko biztanleria

Iraunkortasunaren arabera

Iragatzazko biztanlea

Bertako biztanlea

Lurraldea

Udal-administrazioak osatzen duen lehndabiziko lurraldeko erakunde publikoa da.

Lehenengo erakundea da

Bertako biztanle guztien interesak eta beharrek elkartzen dituzte.

Lurralde-erakundea da

Bere lurraldeko eremuan bizi diren pertsonak eta horien ondasunek osatzen dute

Erakunde publikoa da

Zuzenbide politikoari dagokionez nortasun propioa du

Udalerria (Udala)

Beste zenbait batzar

Udal barrutiaren batzarrak

Alkatearen ordezkariak

Udal-arloen arteko aholkularitza batzordea

Zinegotzien ordezkariak Informazio batzordea Udal ogasunen batzordea

Osoko Bilkura

Alkatea Alkateordea Zinegotziak

Udal gobernuaren batzarra

Alkatea eta zinegotziak

5000 biztanle baino gehiagoko udalerrietan

Alkatea

Zinegozien artean izendatua

Udal administrazioaren eraketa orokorra
Udal-administrazioaren erakundeak

Borondatezko erakundeak

Bigarren mailako beste zenbait erakunde

Eskualdeak

Metropoli-barrutiak

Udalerrien mankomunitateak

Derrigorrezko erakundeak

Uharteak

Probintziak

Udalerriak

Udal-administrazioaren erakunde-motak

Borondatezko udal-erakundeak

Udalerrien elkarteak probintzia izatera iristen ez direnak

Ezinbestekoak

Uhartea

Kanaria eta Balearretako artxipielagoetan sortutako erakunde publikoa da.

Probintzia

Udalerri jakin batzuen elkartea den lurralde-erakunde publikoa da.

Bigarren mailako oinarrizko lurralde-erakunde publikoa da.

Izaera

Lurraldetasun-izaera

Beren lurraldea ez da jabegoa soili erakunde horien funtsezko zatia baizik.

Eraketa

Udal-administrazioa

Legeak egiteko eta exekutatzeko ahalmen autonomoa du lurralde zehatz batean.

Helburu batzuk lortzeko antolatutako elkartea da.

Erakundez osatuta dago

Administrazio periferikoa

erakunde administratiboaren hierarkian dago.

Autonomia mugatua du

Estatuak eginkizun jakin batzuk esleitzen dizkion instituzioa da.

Organoz osatuta dago

Udal-administrazioaren ahalmenak Estatuko administrazioak esleitutako eskumenen ondorio dira.

Udal- lurraldearen eremuan,bere jarduera eragina eta eraentza administratiboa bideratu.

Definizioa

Administrazio publikoaren barnean dagoen eta lurralde-izaera duten bigarren mailako erakunde publikoz osaturik dagoen erakundea.

UDAL ADMINISTRAZIOA EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOAN

Euskal Autonomia Erkidegoko Udal-administrazioaren araudia
Udalerria

Udalerriak ezarri eta onetsitako araudia

Foru Aldundi bakoitzaren araudia

Lurralde Historikoei buruzko Legea

Euskal Autonomia Erkidegoko Estatutua

Estatuko legeak

Foru aldundia

Foru Aldundiak sortutako araudia

Lurralde Historikoei buruzko Legea

Euskal Autonomia Erkidegoko Estatutua

Estatuko legeak (Estatuaren eskumenekoak bakarrik direnean)

Tokiko Hauteskundeen Legea

Udal Administrazioaren Oinarrizko Erregimenaren Legea

AUTONOMIA- ERKIDEGOEN ANTOLAMENDUA

Autonomia-erkidegoaren arautegia
Konstituzioa

Estatu Administrazioaren Arautegia

Autonomia Administrazioaren arautegia

Ministerio Aginduak

Gobernu kontseiluaren ebazpenak

Gobernuaren Ordezkaritza Batzordeak egindako Agindua

Dekretua (Gobernuak eragina)

Dekretua (Gobernu Kontseiluak egina)

Dekretu Legegilea

Lege Dekretua

Lege arruntak

Parlamentuko lege autonomikoak

Autonomia Estatua

Autonomia-erkidegoaren antolamendua
Autonomia-erkidegoen finantza sistema

Autonomia erkidegoko gastu-ahalmena

Urtero autonomi-erkidegoek gastu eta sarreren aurrekontua egin behar dute.

Onartzen ez bada

Aurrekontu-proiektua Gobernuaren esku gelditzen da.

Parlamentuan aurkeztu

Gobernu kontseiluak prestatu

Autonomia-erkidegoetako sarrera-iturriak

Lurralde arteko Konpentsazio Fondoa

Elkartasun-printzipioan oinarrituz, lurraldeen arteko desoreka ekonomikoa zuzentzeko da.

Estatuko Aurrekontuetako transferentziak

Estatuak urteko aurrekontu orokorretatik kopuru bat erkidegoetara igortzen du.

Zerga estatalak

ondorengotza zerga

Errenta aitorpena

Autonomia finantzieroa

Aurrekontuen autonomia

Zerga-autonomia

Botere legegile autonomikoa Autonomia Erkidegoko Justizia Administrazioa

Autonomia-erkidegoek justizia lor dezakete.

Botere exekutibo autonomikoa Gobernu kontseilua

Zereginak

Autonomia-administrazioaren zuzendari izatea.

Estatuak erkidegoan duen ordezkaria izatea

Legebiltzarrak esleitutako botere legegilea erabilita, estatuan agertzen diren eskumenak garatzea.

Legebiltzarretik sortutako lege autonomikoak garatu eta betetzea.

Kideak

Presidenteordeak

Kontseilariak

Presidenteak

Botere legegilea Parlamentua (Legebiltzarra)

Funtzioak

Senatuan autonomia-erkidegoen ordezkari izango direnak onestea.

Estatuko legeen aurka konstituzioaren kontrako helegiteak ezartzeko ahalmena izata.

Botere exekutibo autonomikoa (Gobernu kontseilua) kontrolatzea.

Autonomia estatuak eragindako eskumen propioen ondorioz, botere legegilea gauzatzea.

Araudiak

Araudi autonomikoak

Araudi estatalak

AUTONOMIA-ERKIDEGOEN INSTITUZIOAK

Autonomia-erkidegoaren justizia epaitegi nagusia

Aretoak

Soziala

Administrazioarekiko auzitegia

Penala

Zibila

Parlamentua (Legebiltzarra)

Gobernnu autonomikoa (Gobernu kontseilua)

Konseilariak

Presidenteordea

Autonomia-erkidegoen eskumenak
Autonomia Estatuaren Lege, Espainiako arautegiko hierarkiaren barruan.

Lege organikoa

Zatiketa funtzionala

Beste batzuk autonomia-erkidegoentzat uzten ditu.

Estatuak beretzat hartzen ditu funtzio batzuk

Autonomia estatuaren legea
Antolamendua eta eskumenen esleipenerako funtsezko oinarria ezartzen ditu.

Ezaugarriak

Lurraldeen mugak

Antolamendu autonomikoaren nondik norakoa.

Autonomia-erakundearen deitura

Eskumenen eskuartze-prozesua

Konstituzioan ezarritako esparruen barrruan bere gain hartutako eskumenak eta horiei dagozkien zerbitzuen eskualdaketa egiteko oinarriak sartzea.

Izena, lurraldearen nortasun historikoarekin bat egiten duena.

Autonomia erkidegoen sorrera
Autonomiarako prozesuak

Bide berezia Konstituzioaren 151. artikulua

Lurralde historikoetako prozedura

Nafarroaren kasu berezia

Prozedura orokorra

Bide arrunta Konstituzioaren 143. artikulua

Uharteetako lurraldeak

Eskualde entitate historikoak dituzten probintziak

Mugakide diren probintziak eta historia, kultura eta interes ekonomiko komunak dituztenak.

Konstituzioaren ondoren eratutako Estatuaren elementurik nagusiena.

Autonomia-edukiaren eratze ez homogeneoa

Prozesu luze eta hainbat aldi igaro ondoren, autonomia-lurraldetasuna eskura ahal duten lurraldeak.

Autonomia-estatua eratzeko unean autonomia mailarik gorenak hartu ahal dutenak.

Autonomia botere mugatua

Konstituzioak nazionalitate eta eskualdeetako autonomiaren izaera espreski mugatzen du.

Zerrenda sistema bikotza

Autonomia-erkidegoek beregana ditzazketen eskumenak eta Estatuaren botere zentralei dagozkienak ezartzen ditu.

Autonomiaren eduki politikoa

Bere autogobernuaren esparruan sartzen diren gai guztiei buruz erabakitzeko ahalmena du.

Autonomia-eskubidea

Erabilgarritasun printzipioa

Konstituzioaren aukeretako bat autonomia da, inola ere ez ezarpen bat.

ADMINISTRAZIO PUBLIKOAREN EGITURA

ORGANO PERIFERIKOA
Estatuko administrazio periferikoa

Gobernu- ordezkariordea (Probintzietan)

Probintzia bakoitzeko Estatuko segurtasunaren ardura eta administrazio zentralaren ordezkaria izatea.

Gobernu- ordezkaria (Autonomia- erkidegoetan)

Autonomia erkidegoan Estatuko Administrazioaren ordezkaria eta bi instituzio horien arteko koordinatzailea da.

NAZIOARTEKO ORGANOAK
Beste estatu eta nazioarteko erakundeetan Espainiaren ordezkari bezela egiten dute lan.

Ordezkari iraunkorrak

Enbaxadoreak

ERAKUNDE PUBLIKOAK
Ez dute lan eremu zehatzik.

Enpresa entitate publikoak

Erakunde autonomoak

ORGANO ZENTRALA (GOBERNUA) BOTERE EXEKUTIBOA
Gobernua organo eragile eta exekutiboa da.

Erabakiak eztabaidatu ondoren, kideen borondateak adostu eta handik ateratzen dena guztiz eta zuzen betearaz daiteke.

Gobernuaren ordezkaritza batzordeaak

Ministroen kontseiluaren antzera, Gobernuaren Ordezkaritza Batzordea organo politikoa da.

Ministerioak

Ministroak Administrazioko Departamentu bateko buru edo zuzendari gisa definitzen dira.

GOBERNUA (Administrazio zentralaren organo gorena)

Gobernuaren ordezkariak

Gobernuaren ordezkaritza batzordea

Ministroak

Presidente ordea(k)

Presidentea

ESTATUAREN EGITURA

BOTERE JUDIZIALA Epailea, Tribunalak
Legeak ondo betetzen diren epaitzea. Lege-hausteak epaitzea.
BOTERE EXEKUTIBOA Gobernua
Funtzio nagusienak

Legeak betetzen direla bermatzea.

Estatuak politika zuzentzea.

BOTERE LEGEGILEA Gortea, Parlamentua
Kontrolatu.
Aurrekontuak onartu.
Legeak onartu, ezeztatu edo aldatzen ditu.