ESPAINIA XIX.MENDEAN

Mere som dette

satanas

af Kathy Jimenez

Colombia en el siglo XIX (1850-1900)

af Mariana Arturo

Crisis de los misiles

af Ismael Heredia

GUERRA DEL PACÍFICO:CAMPAÑA TERRESTRE

af Angelo Fabrizio Au Yeung Zevallos

Aimar Alonso eta Asier Cepeda 4.D

SEIURTEKO IRAULTZAILEA

Karlistaldi berri bat hasi (Egile ezezaguna)

"La Gloriosa" iraultza (Isabel II.a tronutik kentzeko pronuntziamendua)

Iraultzak behin betiko arrakasta lortu

1868ko KONSTITUZIOA: - Subiranotasun nazionala - Botereen banaketa - Gizonen sufragio unibertsala

"Retrato de Serrano", Antonio Gisbert

"La Gloriosa" Iraultza, "La Flaca" aldizkarian argitaratua

ISABEL II.AREN ERREINALDIA

Biurteko Aurrerakoia (1854-1856)

Hamarkada Moderatua (1844-1854)

"Isabel II con su hija Isabel, princesa de Asturias" Franz Xaver Winterhalter (1855)

Erreginaldi honetan, erregimen liberala sendotu

Hala ere, ezegonkortasun politiko handia nagusitu bi alderdi liberalen arteko eztabaidagatik:

Hirietako erdiko klaseak osatutako alderdi aurrerakoia

Goi-burgesiak eta erdiko klaseko sektore batzuek osatutako alderdi moderatua

Lehen Karlistaldia (1833-1839)

Liberalek Elisabet defendatu

Gerra Elisabeten garaipenarekin eta Bergarako Besarkada deitutako hitzarmenarekin amaitu zen

1. karlistaldia (Ferrer Dalmau)

Absolutistek Karlos defendatu

"María Cristina de Borbón-Dos Sicilias", Vicente López Portaña (1830)

FERNANDO VII.AREN ERREGEALDIA

ZORIGAIZTOKO HAMARKADA (1823-1833)

Amerika Espainolaren Independentzia (III)(1824)

Ayacucho

Espainaren gainbera

Espainiaren kolonia-inperioa Cuba, Puerto Rico, eta Filipinetara murriztu

"Óleo de la batalla de Ayacucho", Martín Tovar y Tovar

Liberalen errepresioarekin hasi

Egoera guztiz aldatu 1823an. Fernandoren alaba Elisabet jaio.

Fernandok lege salikoa ezeztatu, emakumeei tronua oinordetzea ahalbidetzeko. Absolutisten babesa jaso zuen.

"Isabel II niña", Carlos Luis de Ribera

HIRURTEKO LIBERALA (1820-1823)

Amerika Espainolaren Independentzia (II)(1822)

Pichincha

Espainiaren gainbera

Pichinchako Bataila

Rafael Riego Komandanteak Cabezas de San Juanen egindako pronuntziamenduak arranasta handia izan

Beldurtuta, Fernando VII.ak: -Cadizko Konstituzioaren zina -Liberalek Cadizko Gorteen lana berrezartzea onartu

Fernando VII.ak Aliantza Santuko potentzia absolutisten laguntza lortu. 1823an Aliantzak armada frantsesa bidali.

ESPAINIA INBADITU ETA ABSOLUTISMOA BERREZARRI

Rafael Riego Komandantea

SEIURTEKO ABSOLUTISTA (1814-1820)

Fernando VII.ak 1812ko Konstituzioa ezeztatu

Cádizko Gortearen lana baliogabetu eta liberalak jazarri

Liberal batzuk erbesteratu edo boterea lortzen saiatu pronuntziamendu edo Estatu-kolpe militarren bitartez.

"Retrato de Fernando VII con uniforme de capitán general", López Portaña (1814-1815)

AMERIKA ESPAINOLAREN INDEPENDENTZIA (I)(1810-1814)

Kreoleek independentzia sustatu, zerga eta bereizkeriarekin pozik ez zeudelako

Independientzia gerraren aldi berean gertatu zen. Kreoleen junta iraultzaileak eratu.

Simón Bolívarren eta José de San Martínen gidaritzapean jarrera independentistak adierazi.

Zapalduak izan Fernando VII Espainiara bueltatzean.

"Retrato en óleo de José de San Martín", egile zehatza ezezaguna

"Retrato de Simón Bolívar", José Gil de Castro (1825)

INDEPENDENTZIA GERRA

Napoleonek Fernando VII.a aitortu Espainiako eta Indietako errege.

Gremioen eta inkisizioaren ezeztapena

1812

Napoleonek, Errusiak izandako arazoak aprobetxatu

Portugalen lehorreratutako armada britainiarren laguntzarekin

Frantsesak garaitu Arapilesen, Gazteizen eta San Martzialen

1812ko konztituzioa

Espainako historiako lehena.

Banako eskubideak aitortu, hala nola legearen aurreko berdintasuna, subiranotasun nazionala eta botereen banaketa ezarri

Absolutismoa sistema politiko liberalarekin ordeztu

"La promulgación de la Constitución de 1812", Salvador Viniegra

Junta zentralak Cadizko Gorteak deitu zituen, gizonen sufragio univertsal bidez hautatuak

Gorteetako diputatuen artean absolutistak eta liberalak zeuden.

Liberalak: subiranotasun nazionalaren eta Antzinako Erregimenaren ezabatzearen aldekoak

Imprimatze askatasuna ezarri zen

"Juramento de las Cortes de Cádiz en la Iglesia mayor parroquial de San Fernando", José Casado del Alisal

Absolutistek: errege-subiranotasuna eta Antzinako Erregimena defendatzen zuten.

LEHEN FASEA

Frantsesek aurrera egitea eragotzi

Zeren ondorioz?

Bailengo garaipena (1808)

"La Rendición de Bailén", José Casado del Alisal

Gironan, Zaragozan, Valentzian eta Cádizen jarritako erresistentziak

Frantsesen inbasioak Madrilgo herriaren altxa eragin

Beste herrialdetara hedatu

Independentzia Gerra hasi

LANDA-EREMUETAN

Gerrillen + arerioaren aurkako erasoen bitartez

HIRIETAN

Frantsesen aurkako erresistentziaren + altxamenduaren bitartez

KARLOS IV.aren ERREGEALDIA

Penintsulako puntu estrategikoen okupazioak argi utzi zuen Espaina ere inbaditzeko asmoa zutela

Aranjuezeko Matxinada (Zakarias Velazquez, 1814)

Karlos IV.ak Godoy kargutik kendu, eta bere seme Fernandoren alde abdikatu

"Retrato de Fernando VII", López Portaña (1814-1815)

Godoyk Fontainebleauko Ituna sinatuta, Napoleonekin aliatu zen

Frantsesek espainian sartu eta Portugal inbaditu

Godoyk Basileako Bakea sinatu behar

Basileako Bakea

Luis XVI.a hil

Frantziaren aurkako gerra aldarrikatu

Gerraren baitan, Frantsesek Euskadi eta Nafarroa inbaditu

Berehala boterea utzi, Manuel Godoyren eskuetan.

Antzinako Erregimeneko krisi politikoa hasi, Frantziako Iraultzaren eraaginpean.

Manuel Godoy, Francisco de Goya (1801)

Carlos IV, Francisco de Goya (1789).

Lehen Errepublika 1873-1874

Karlistaldi berri bat hasi

Kubarekin gerran

Hainbat udalerri matxinatu

Kantoi edo errepublika independiente

KRISIAK ERAGIN

1874an BORBOIKOEN MONARKIA BERREZARRI

Ezegonkortasun politiko handia

FEDERALISTAK

Estatu deszentraliztuaren alde

UNIONISTAK

Estatu zentralistaren alde

Monarkia Demokratikoa 1871-1873

Amadeo Savoiakoaren eskuetan

Hainbat matxinada militar pairatu

1873.an Amadeok abdikatu

1868

"La Gloriosa" iraultza

Erregina erbesteratu. Behin behineko gobernua eratu.

1868ko KONSTITUZIOA: - Subiranotasun nazionala - Botereen banaketa - Gizonen sufragio unibertsala (La Flaca aldizkarian argitaratua 1874)

Biurteko Aurrerakoia 1854-1856

1855-1866

Liberalak eta moderatuak gobernuan txandakatu

Progresistak boteretik kendu

Ekonomia-hazkunde handia

1855

Espainiako lehenengo greba generala (anonimoa)

Hamarkada Moderatua 1844-1854

1854

Vicálvaroko Pronuntzionamendua (Ezezaguna)

Progresistek boterea lortu (Espartero liderra)

Krisi ekonomiko larria

Erreginak progresistak boteretik kendu.

Desamortizazio-prozesua abiarazi

Trenbideen Legea onartu

Hurrengo urteetan trenbideak eraiki

1845

Konstituzio berria onartu

Prentsa-askatasuna mugatu

Boto-eskubidea aberatsenei

1843

2 taldeek Espartero Jenerala dimititzera behartu

13 urterekin Isabel II.a erregina izendatu (Franz Xaver Winterhalter, 1852)

1840

Maria Kristina dimititu

Erregordetza Espartero Jeneralak

Hau modu autoritarioan gobernatu. Progresistek eta moderatuek gustuko ez

María Cristina de Borbón-Dos Sicilias (1830), Vicente López Portaña

1837

Konstituzioaren aldarrikapena

1833-1835

Erregimen liberala ezarri

Maria Kristina liberalekin aliatu

PROGRESISTAK

Herri protestengatik boterea lortu

MODERATUAK

Hasieran boterea

1833

Fernando VII.aren alaba Elisabet jaio. Lege salikoa ezeztatu. Karlos ondorengoa, aldaketa ez onartu.

Maria Kristinak gobernuaren ardura hartu

Subtopic

1824

Ayacuchoko gerra.

Espainiaren kolonia-inperioa Cuba, Puerto Rico eta Filipinetara mugatu.

1823

Altxamendu absolutistak

Aliantza Santuak armada frantsesa bidali

"San Luisen Ehun Mila Semeak"

Espainia inbaditu eta absolutismoa berrezarri

1820

Rafael Riegoren pronuntziamendua. Fernando VII.ak Cádizko Konstituzioaren zina egin.

Fernando VII.a (López Portaña, 1814-1815)

1814

Fernando VII.aren erregealdia. Konstituzioa ezeztatu

Absolutisten eta liberalen arteko gatazkak

1813

Valençayko Ituna

ValenÇayco gaztelua (Frantzia)

1810

Abertzaleek defentsa-junta probintzialak eratu

Junta Zentralak Cadizko Gorteak deitu, gizonen sufragio unibertsal bidez

TALDE IDEOLOGIKOEN SORRERA

Jose I.a Bonaparteren Espainiako erregealdia hasi. Baionako Estatutua ezarri.

Sistema politiko kontserbadorea

Hainbat erreforma: - Presoentzako eskubideak ezarri - Tortura ezeztatu - Nobleziaren pribilegioak kendu.

ABERTZALEAK

Armen bitartez inposatutako atzerriko monarkiari uko egin. Erregimenarekin amaitu eta konstituzio bat egin nahi

FRANTSESTUAK

Monarkia berria onartu eta erreformak babestu