ehunak, aparatuak eta sistemak

Mehr dazu

4. 5. Ehunak, Aparatuak eta Sistemak

von Martin Palacio

GIZA GORPUTZAREN APARATUAK ETA SISTEMAK

von Jon Álvarez

GIZA HARREMANA ETA KOORDINAZIOA

von aroa susaeta

APARATUKO ORGANOAK

von Rodrigo Febres Amaya

ehunak, aparatuak eta sistemak

aparatuak

lokomozio-aparatua

Lokomozioaz eta gorputzeko organoen mugimenduaz arduratzen da

ugal-aparatua

Ugal-aparatuan sortzen dira gameto edo ugal-zelulak

zirkulazio-aparatua

Mantenugaiak zeluletara eramaten ditu eta hondakinak zeluletatik iraitz organoetara

iraits-aparatua

beren ihardueretan zelulek sortutako hondakinak eta odolean dauden soberakinak kanpoaldera bidaltzen ditu

arnas-aparatua

Gas-trukea egiten du: odolean dagoen karbono dioxidoa bota eta zurgatutako airean dagoen oxigenoa odolera bidali

digestio-aparatua

Aparatu honek elikagaien deskonposaketa egin eta lortutako mantenugaiak odolera bidaltzen ditu

Subtema

Topic principal

ehunak

nerbio-ehuna

glia zelulak

neuronei laguntzen diete. Neuronak babestu eta elikatzen dituzte

neuronak

lehenak,nerbio-kinada jaso eta gorputz zelularreraino eramaten dute, bigarrena, nerbio-korrontea gorputz zelularretik jaso eta igorri egiten du

gihar-ehuna

Bihotzeko gihar ehuna

zelulak sare korapilatsu bat osotuz elkartzen dira. Miokardioa osatzen dute, honen uzkurdura bizkor eta oharkabea izanik

Gihar ehun ildaskatua

Eskeleto-giharrak eratzen ditu: bizepsa, bikiak, trapezioa…

Gihar ehun leuna

Barne barrunbeetako paretak estaltzen ditu: urdaila, hestea, odol-basoak, gernu-maskuria…

ehun-konektiboa

odola

bizitza funtzioak betetzen ditu, esate baterako, infekzioen defentsa, gas-trukeak eta mantenugaiak banatzea

hezur-ehuna

eskeletoaren zatirik handiena osatzen du

kartilago ehuna

kartilagoa, sudurreko, trakeako eta belarri-hegaleko kartilagoak eratzen ditu

gantz ehuna

adipozito zelulek gantzak metatzen dituzte; horrela, ehun honen funtzioak lipido-erreserba izatea, zenbait organo babestea eta isolatzaile termikoa izatea dira

ehun konjuntiboa

beste ehun eta organo batzuen artean dago, bata besteari lotzeko

ehun-epiteliala

guruin epitelioa

guruin mistoak

exokrinoen eta endokrinoen funtzioa betetzen duten guruinak dira

guruin endokrinoak

beren jariakinak zuzenki odolera isurtzen dituzte

guruin exokrinoak

beren produktuak kampoaldera edo gorputz barunbeetara jarraiatzen dituzte

estaldura epitelioa

epidermisa

lurrazalaren kampoko geruza da

endoteliak

odol-hodien eta bihotzaren barnealdea estaltzen dute

muki mintzak

aho-barrunbea, faringea, hestegorria, ondestea eta arnas-bideak estaltzen dituzte

sistemak

sistema-endokrinoa

Guruin endokrinoek hormonak sortu eta odolera jariatzen dituzte; odoletik zehar mugitu eta zelula egokietaraino iristen dira, zeinen barruan aldaketak sortarazten dituzten

nerbio-sistema

Funtzioak kanpo eta barne informazioa hartu eta interpretatzea, eta erantzun egokiak prestatzea dira

eskeletu-sistema

Beren funtzio nagusiak lokomozioa eta organoen babesa

gihar-sistema

Lokomozioaz, mimikaz eta gorputzaren jarrerari eusteaz arduratzen da