HISTORIA DO GALEGO

Ver más

La diversidad del mundo hispano

por Gabriel Leggieri

ORGANIZACION Y SOCIEDAD

por Yesenia Patricia ARIAS MENDOZA

productos financieros

por evelyn abad

OPERACIONES MERCANTILES

por Leidy Sánchez

HISTORIA DO GALEGO

ESTRATO

adaptación do léxico latino

latinismos

ultimátum, in vitro,

palabras e expresións latinas sen modificar, ou con leves adaptacións fonéticas

cultismos

conservación de -mn-, -bs-, -cc-, -pc-, -pt-

abstracción, opción, precepto, omnisciente

-ario, -aria

primaria

conservación de -ult-, -alt-

multitude, altitude

-icula, -iculo, -oculo

partícula, monóculo,

conservación de -p-, -t-, e -c-

popular, estatal, acuoso

conservación de -l- ou -n-

escena, dolor

conservación de -ct-

factor, lácteo

conservación de qua (cua) e gua

cuaternario

presenza de ditongos ascendentes (ie, ua, ue, uo)

audiencia, ambiente, consecuente

conservación de pl-, cl- e fl-

pluviómetro, clave, pleno, inflamar

palabras que se incorporaron a partir do Renacemento e apenas sufriron cambios

semicultismos

pl-, bl-, fl-, cl->pr-, br-, fr-, cr.

prata, branco, frouxo, cravo, regra, artigo, preamar, caravilla, praza, solidario, recobrar, colgar

palabras do latín que non experimentaron todas as transformacións, xa que só sufriron os cambios dende que se incorporaron, na Idade Media

palabras patrimoniais

-eiro, -eira

ferreiro

-ult-, -alt->-oit-, -out-

moito, outro

-icula, -iculo>-illa, -ella, -illo, -ello, -ollo

cortello, partilla, ollo

ausencia de ditongación

pedra, tempo

cua, gua>ca, ga

catro, gardar

-ll-, -nn->-l-, -n-

annu-ano, caballu-cabalo

cl-, fl-, pl->ch

clamare-chamar, flamma-chama, plenu-cheo

conservación dos ditongos latinos

aurum-ouro

caída do -n- e -l- intervocálicos

luna-lúa, calentem-quente

vocalización de -lc- e -ct-

noctem-noite

desaparición do -d-, -b- e -g-

videre-ver, legere-ler

-p-, -t-, -c- > -b-, -d-, -g-

populum-pobo, petra-pedra, lacu-lago

palabras procedentres do latín vulgar que sufriron todas as transformacións do proceso evolutivo

romanización

proceso histórico de incorporación dos pobos ibéricos ao mundo cultural romano, e da súa lingua, o latín

o latín é o estrato do galego

lingua da que procede outra, "lingua nai"

SUBSTRATO

topónimos como: Limia, Támega, Laxobre

léxico común

palabras como: beizo, berce, bico, billa, camiño, carro, cervexa, lousa, amorodo, cama, carballo, carqueixa, parra, toxo, dólmen, menir, bardo, druída, taza, carga, searas, veiga, barro, balsa, cabalo

tipos

preindoeuropeo

tirrénico

hispano-caucásico

mediterráneo

indoeuropeo

linguas celtas

linguas preceltas

trazos

topónimos cos sufixos -obre, -abre e -ebre

sufixo -ego

sufixos -asc- e -usc-

raíz carr-

raíz mor-

restos de vocabulario que deixaron as linguas prerrománicas nun territorio.

PRESTASMOS E NEOLOXISMOS

SUPERESTRATO

lingua árabe

expresións e interxeccións

oxalá, ala!

A Mezquita

outros léxicos

xinete, regueifa, tambor, aldea, cea, alfombra

léxico da ciencia

cifra, algoritmo, xarope, álxebra, quintal, arroba

léxico da administración

alcalde

léxico da construción

albanel, alicate, azotea, toldo

léxico de agricultura e gandería

cenoria, arroz, aceite, laranxa, algodón, limón

linguas xermánicas

léxico referido á guerra e costumes

bramar, agasallar, helmo, estaca, espía, roupa, sopa, banco, marca, escuma, xabón, roubar, gañar, guerra, gardar, frecha, tregua

topónimos

rematados en -xil

Faxilde

rematados en -ufe/-ulfe

Gondufe

rematados en -riz

Guitiriz, Rairiz, Allariz, Sabarís

rematados en -monde/-mundi

Baamonde, Taramundi

rematados en -ende

Tosende, Marcosende, Ermisende

rematados en -mil

Samil, Damil, Castromil

rematados en -ar

Gondomar, Tosar

antropónimos

Afonso, Luís, Elvira, Fernanda, Guillermo...

no caso do galego, o superestrato produciu o cambio do latín vulgar ao galego portugués

restos de vocabulario que deixaron as linguas postrománicas

ADSTRATO

exemplos

o galego sobre o castelán

o castelán sobre o galego

influencia recíproca entre linguas veciñas ou que conviven nun mesmo territorio