Organigram

Ver más

3. NERBIO SISTEMA

por Ander Martin

LOKOMOZIOA APARATUA

por David Bilbao Ruiz

3.- Digestio-aparatua: anatomia eta fisiologia

por KERMAN GRIJALVO LOPEZ

Nerbio-sistema.

por Ander Bruña

LOKOMOZIO APARATUA (Kattalin Renobales 23 3ºA)

Lokomozio-aparatuaren lesioak

Gihar-kontrakturak:

Giharra oharkabean eta epe luzean uzkurtuta egotea da

Sarritan sarrera desegokien eraginez sortzen dira.

Lokadurak

Giltzadura bateko hezurra bere ohiko tokitik ateratze

Zaintiratuak

Lotailuak luzatzea okerdura baten ondorioz eta horrek sortutako hantura

Distentsioak:

Giharrak edo hezurrak gehiegi luzatzeaz gertatzen diren hausturak.

Haustura:

Hezurra haustea.

Lokomozio-aparatuaren fisiologia edo funtzionamendua

Giharren,hezurren eta tendoien artean:

Palanka sistemak sortzen dute mugimenduak eragiteko.

Antagonikoa:

Eskeleto gihar ugarik batera aritzen dira baina kontrako mugimenduak egiteko.

Giharra erlaxatzean:

Jatorrizko luzerara bueltatzen da argalduz.

Luzatzean ainguratutako hezurra hasierako tokira itzuliko da.

Giharra uzkurtzean:

Luzera loditu eta laburtu.

Laburtzeak ainguratutako hezurretik tiraka egingo du atal horren mugimendua eraginik.

Eskeleto-giharrek eta hezurrak:

Batera jardun mugimendu eta jarrera guztietan.

Lokomozio aparatuaren anatomia

Giharrak:

Sailkapena egiten duten funtzioaren arabera:

-esfinter (zulo bat itxi) eta dilatzaile (zulo bat zabaldu)

-jasotzaile (ahoa ixten dute, masailean eta zonalde tenporalean daude) eta beheratzaile (ahoa zabaltzen dute)

pronatzaile eta supinatzaile (adarren biraketak ahalbidetu)

-abduktore (adarrak gorputzetik urruntzen dute) eta adutore (adarrak gorputzerantz hurbiltzen dute)

-tolestatzaile (hatzak tolestea ahalbidetu) eta hedatore (hatzak luzatzea ahalbidetu)

Sailkapena formaren arabera:

Fusiformeak:

-Ardatz forma.

-Luzeak.

-Adib: BIKIA, BIZEPSA

Orbikularrak

-Zirkulu-erdi forma.

Begi eta aho inguruan.

-Adib: betazaleko orbikular, ezpainetako orbikular

Forma laua:

-Xafla formakoa.

-Enborrean batez ere.

Adib: pektorala, trapezioa ...

Eraztun formakoa:

-Forma borobiltsua dute.

-Esfinter eta balbulak.

Adb: Uzki esfinterra

Hiru gihar-zuntz mota:

Eskeleto-giharra:

-Borondatez uzkurtzen da.

-Gihar-zuntz ildaskatuz (estriado) eratuta, ehun konjuntibo mintz mehe batez inguratuta.

-Hezurrei tendoiz lotuta daude.

-Lokomozio aparatuko giharrak: bizepsa, trapezioa,...

Bihotz-giharra:

-Uzkurtze bizkorra.

-Oharkabean uzkurtzen da.

-Gihar-zuntz ildaskatuz eratuta.

-MIOKARDIOA (bihotz paretak) eratu.

Gihar leuna:

-Uzkurtze geldoa dute.

-Oharkabean uzkurtzen dira.

-Gihar-zuntz leunez eratuta.

-Barne organoen paretak eratu:

Adb: digestio-hodia eta odol hodiak

*Uzkurtzean eta erlaxatzean giharrak luzatu eta laburtu egiten dira mugimendua ahalbidetuz.

Giharrek uzkurtzeko eta erlaxatzeko ahalmena dute.

Gihar-zuntzez (zelula luzangez) eratutako organoak

Giltzadurak:

Mugikortasunarekiko sailkatu:

Mugikorrak

-Hezurrek ez dute elkar ukitzen.

-Mugimendu handia lotutako hezurren artean.

-Hezur muturren artean kartilagoa eta lotailuak.

Likido sinobial poltsa hezurren areko marruskadura ez izateko.

Adb: belauna, ukondoa

Erdi mugikorrrak

-Elkartutako hezurrak mugimendu murriztua dute.

-Hezur artean kartilagoa eta lotailuak.

Adb:Bizkarrezurreko ornoak

Finkoak:

-Elkartutako hezurrak ez dira mugitzen.

- Sutura izena ere.

Adb:buruzerruko hezurrak

Elkarren ondoan dauden hezurrek bata besteari lotzen duten egiturak.

Hezurrak:

Formarekiko sailkapena

Hezurtzea: hezurrak hasi eta gatz mineralak hartzearen prozesua.

Luzeak:

-Forma luze eta zilindrikoa.

-Euste eta mugimendu funtzioa.

-Kanpotik hezur –ehun trinko barnetik arola.

Atalak:

·Epifisia: Muturretako aldeak(Barnean hezur-muin gorria)

·Adib: izterrezur (femurra), erradioa

·Diafisi atal luzanga (barnean hezur- muin horia)

Lauak:

-Forma lau, xafla-forma edo kurbatua.

-Hezur-ehun trinkoa batez ere

Azpigaia

-Babes funtzioa batez ere.

Adb: burezurreko hezurrak, omoplatoa

Motzak:

-Forma kubiko edo biribilak.

-Hezur-ehun arola batez ere.

Adib:

Ornoa

Hezkumuturreko hezurra

Kanpotik periostio izeneko ehun konjuntiboz edo mintz batez estalita.

Organo bizidunak (elikatu, hazi)

Kanpotik hezur-ehun trinkoa eta barrutik hezur-ehun arola

Kaltzio, fosforo eta kolagenoz eratuta.

Bi sistema

Gihar -sistema

Tendoien bidez lotuta eskeletora

Nerbioen bidez lotuta nerbio sistemarekin

Giharrez eta tendoiz osatuta.

Alde aktiboa

Mugimendua eragin.

Jarrerak eutsi.

Mimika ahalbidetu.

Eskeleto -sistema

Hiru multzotan jarraitu:

Adar esk.

Enborreko esk.

Buruko esk.

Hezurrez, giltzadura eta lotailuz osatuta.

Alde pasiboa.

Funtzioak:

-Mugimendua erraztu

-Gorputzari forma eman.

-Gorputzaren pisua eutsi.

-Barne organoak babestu: garuna , birikia, eta bihotza .

-Giharren ainguraketa.

-Ca eta P gorde.

-Hezur muinean odol zelulak eratu.

-Nerbio sistemaren aginduak gauzatzeaz arduratu.

-Gorputzaren barne-euskarria.

-Mugimenduaren eta ibiltzearen ardura.

- Eskeleto sistema eta gihar sistemak.