Mindomo ehunak sistemak eta aparatuak

Lisää tämän kaltaisia

Nervio sistema

luonut Eder Peral

NERBIO SISTEMA: Kanpoko eta barneko estimuluak aztertu eta gorputzak funtzionatzeko behar dituen erantzunak prestatzeaz arduratzen da. Hauek dira nerbio-sistemako atalak:

luonut Alvaro Diaz-Tendero

IRAITZ APARATUA

luonut Ayala Serrano Manso

ZELULA ELKARTETAK EHUNAK

luonut Asier Udaondo Sánchez

Zelula-elkarteak.Elkarteak

Organoak, sistemak eta aparatuak

Ehun multzoak organo bat eratzen du: bihotza, giltzurruna, birika, …

Aparatuak:

Lokomozio aparatuak:

Lokomozioaz eta gorputzeko organoen mugimentuaz arduratzen da.

Ugal-aparatuak:

Ugal-aparatuan sortzen eta gameto edo ugal zelulak

Iraitz-aparatua:

Zelulek sortutako hondakinak eta odolean dauden soberakinak kanpoaldera bidaltzen ditu.

Arnas aparatua:

Gas trukeak egiten du.

Digestio-aparatua:

Elikagaien deskonposaketa egin eta lortutako mantenugaiak odolera bidaltzen ditu.

Sistemak

Sistema endokrinoa:

Hormonak sortu eta odolera garraitu.

Nerbio-sistema

Funtzioa: Kanpo eta barne informazioa hartu eta interpretatzea, eta erantzun egokiak prestatzea dira.

Eskeletu-sistema:

Funtzio nagusiak lokomozioa eta organoen babesa da.

Gihar-sistemak

Lokomozioaz, mimikaz eta gorputzaren jarrerari eusteaz arduratzen da.

Sistema mota bereko ehunek (nerbio edo gihar-sistema).

Organo multzoari aparatu deritzo,

(digestio, zirkulazio-aparatua…),

Nerbio-ehuna:

Kanpo eta barne aldaketak hautematen ditu eta aginduak prestatzen eta bidaltzen ditu.

Glia-zelulak:

Neuronak babestu eta elikatzen dituzte.

Neuronak:

Nerbio korrontea jaso eta igorri egiten du.

GIHAR-EHUNA:

Lan mekanikoa egin eta mugimendua ahalbidetzen du.

Bihotzeko gihar ehuna:

Miokardioa osatzen du, uzkurdura bizkor eta oharkabea izanik.

Gihar ehun ildaskatua:

Uzkurdura bizkor eta borondatezkoa. Eskeleto-giharrak eratzen ditu: bizepsa, bikiak, trapezioa…

Gihar ehun leuna:

Barne barrunbeetako paretak estaltzen ditu: urdaila, hestea, odol-basoak, gernu- maskuria…

Uzkurdura oharkabekoa eta geldoa da.

Ehun konektiboa

Ehunak konektatu edo elkartu, organoak babestu eta euskarri izatea da.

Odola:

Nutrizioa, Arnasketa, Iraizketa, Babesa, Erregulazio Termikoa.

Zelularteko substantzia likidoa da eta odol-plasma izena du.

Zelulak globulu gorriak, zuriak eta plaketak dira.

Hezur-ehuna:

Zelulek osteozito deritso.

Eskeletoaren zatirik handiena.

Kartilago-ehuna:

Sudurreko, trakeako eta belarri-hegaleko kartilagoak eratzen ditu.

Gantz-ehuna:

Honen funtzioak: lipido-erreserba izatea, organo babestea eta isolatzaile termikoa dira.

Zelula gantzak metatzen dituzte.

Ehun konjuntiboa:

Organo batzuen artean dago.

Ehun epiteriala

Guruin mistoak:

Exokrinoen eta endokrinoen funtzioa betetzen duten guruinak dira

Guruin epitelioa

Guruin endokrinoak:

Odolera isurtzen dituzte

Guruin exokrinoak: Kanpoaldera edo gorputz barrunbeetara.

Estaldura epitelioa

Gainazalal estaltzen eta babesten ditu

Epidermisa: larruazalaren kanpoko geruza da;

Endotelioak: odol-hodien eta bihotzaren barnealdea estaltzen dute.

Muki-mintzak: besteak beste, aho-barrunbea, faringea, hestegorria, ondestea eta arnas-bideak estaltzen dituzte.