4 eta 5 puntua

Funtzio berbera duen ehun multzoak organo bat eratzen du: bihotza, giltzurruna, birika, …

1.- SISTEMAK:

Mota berekoak izanik, antzeko funtzioa betetzen duten hainbat organok osatzen dituzte.

.- Gihar-sistema:Lokomozioaz, mimikaz eta gorputzaren jarrerari eusteaz arduratzen da.

.- Eskeletu-sistema:Beren funtzio nagusiak lokomozioa eta organoen babesa da.

.- Nerbio-sistema:Funtzioak kanpo eta barne informazioa hartu eta interpretatzea, eta erantzun egokiak prestatzea dira.

.- Sistema endokrinoa:hormonak sortu eta odolera jariatzen dituzte;

2.- APARATUAK:

.- Digestio-aparatua:elikagaien deskonposaketa egin eta lortutako mantenugaiak odolera bidaltzen ditu.

.- Arnas-aparatua:Gas-trukea egiten du

.- Iraitz-aparatua:zelulek sortutako hondakinak eta odolean dauden soberakinak kanpoaldera bidaltzen ditu.

.- Zirkulazio-aparatua:Mantenugaiak zeluletara eramaten ditu eta hondakinak zeluletatik iraitz organoetara.

.- Ugal-aparatua:.Ugal-aparatuan sortzen dira gameto edo ugal-zelulak.

.- Lokomozio-aparatua:Lokomozioaz eta gorputzeko organoen mugimenduaz arduratzen da.

Egitura berdintsua duten eta funtzio bera betetzen duten zelulen multzoari EHUN esaten zaio

1.- EHUN EPITELIALA:

A)Estaldura-epitelioa: kanpoaldeko nahiz barrunbeetako gainazalak estaltzen eta babesten ditu..

- Muki-mintzak: besteak beste, aho-barrunbea, faringea, hestegorria, ondestea eta arnas-bideak estaltzen dituzte.

.- Endotelioak: odol-hodien eta bihotzaren barnealdea estaltzen dute.

.- Epidermisa:

B)Guruin epitelioa:

.- Guruin exokrinoak: beren produktuak kanpoaldera edo gorputz barrunbeetara

.- Guruin endokrinoak: beren jariakinak zuzenki odolera isurtzen dituzte

.- Guruin mistoak: exokrinoen eta endokrinoen funtzioa betetzen duten guruinak dira (pankrea).

2.- EHUN KONEKTIBOA:

Bere zeregin nagusia gainerako ehunak konektatu edo elkartu, organoak babestu eta euskarri izatea da

.- Ehun konjuntiboa: beste ehun eta organo batzuen artean dago, bata besteari lotzeko.

.- Gantz-ehuna: Zelula hauek gantzak metatzen dituzte; horrela, ehun honen funtzioak lipido-erreserba izatea, zenbait organo babestea eta isolatzaile termikoa izatea dira.

.- Kartilago-ehuna: zelulek, kondrozitoek,, sudurreko, trakeako eta belarri-hegaleko kartilagoak eratzen ditu.

.- Hezur-ehuna: eskeletoaren zatirik handiena osatzen du. Bere zelulek osteozito izena dute.

.- Odola: zelulak globulu gorriak, zuriak eta plaketak dira. Zelularteko substantzia likidoa da eta odol-plasma izena du.

3.- GIHAR-EHUNA:

lan mekanikoa egin eta mugimendua ahalbidetzen du.

.- Gihar ehun leuna:uzkurdura oharkabekoa eta geldoa da. Barne barrunbeetako paretak estaltzen ditu: urdaila, hestea, odol-basoak, gernu-maskuria…

.- Gihar ehun ildaskatua:uzkurdura bizkor eta borondatezkoa da. Eskeleto-giharrak eratzen ditu: bizepsa, bikiak, trapezioa…

.- Bihotzeko gihar ehuna:Miokardioa osatzen dute, honen uzkurdura bizkor eta oharkabea izanik.

4.- NERBIO-EHUNA:

kanpo eta barne aldaketak hautematen ditu eta aginduak prestatzen eta bidaltzen ditu

.- Neuronak: nerbio-korronteajaso eta igorri egiten du.

.-Glia-zelulak:. Neuronak babestu eta elikatzen dituzte.

https://www.youtube.com/watch?v=tBiCUIt7UFs