ENERGIA LANA

·Gorputzek edo sistemek duten propietatea da
·Bere burua eta beste gorputz bat eraldatzeko ahalmena du.

ENERGIA MEKANIKOA

Energia potentzial elastikoa

Deformatu diren gorputzek edo sistemek duten energia da.

Energia zinetikoa

Gorputzek higiduran egoteagatik duten energia da.

Energia potentzial grabitatoria

Gorputzek Lurraren gainazaletik altuera batera egoteagatik duten energia da.

ENERGIA ELEKTRIKOA

·Sorgailu elektrikoek sotzen duten energia da.

ENERGIA NUKLEARRA

·Nukelo atomikoen fusio eta fisio prozesuen bitartez lortzen da.
·Masaren parte bat energia bihurtzen da.

ENERGIA KIMIKOA

Materia bizigabean eta bizidunetan gertatzen diren erreakzio kimikoen bidez jartzen da agerian.

ENERGIA TERMIKOA

Gorputzen tenperatura aladarazten duen energia da

ERRADIAZIO ENERGIA

·Energia da garrantzitsuena.

ZUZENEAN EDO ERALDAKETA PROZESU BATEN BIDEZ ENERGIA LORTZEKO AUKERA EMATEN DUEN BALIABIDE NATURAL EDO MATERIAL ERORIA DA.

ENERGIA KONBENTZIONALA ETA ORDEZKOA

KONBENTZIONALA

SUTAKO EGURRA

Industrializazio txikiko lekuetan erabiltzen da.
Baso-solitzea eragiten du.

HARRIKATZA

Arroka sedimentario bat da
Duela milioika urte deskon posatutako landare hondarrak
Industria eta zentral termikoetan erabiltzen dira erregai gisa.

PETROLIOA

Likido likatsua da,arrea edo belzkkara izan daiteke,osagaiak hidrokarburoak dira.
Milioika urtzez sedimentu-geruzan egon diren animali eta landareen deskonposaketa da.

GAS NATURALA

Gasen nhaste bat da
Erretzean CO2-a eta uea eratzen direnez bakarrik,nahiko garbia dela esaten da gutxi kutsatzen duelako.

ENERGIA NUKLEARRA

Nukleo atomikioen fusio eta fisio prozesuen bidez lortzen da.
Energia iturri eraginkorrena
Estatuan produzitzen den elektrizitate gheiena jatotorri nuklearra du.

HIDRAULIKOA

Ibaietako desnibela edo ur-juzi artifizialak aprobetxatuata lortzen den energia da.

ORDEZKOA

EGUZKI ENERGIA

Lurraren gainazalera iristen den erradiazio elektromagnetikoa daEguzkitik dator eta bertan fusio niklearraren bidez sortzen da.

ENERGIA EOLIKOA

Haizearen energia zinetikoa da
Nabegazioan eta haize errotan erabili egin da
Gaur egun parke eolikoetan erabiltzen da energia elektrikoa sortzeko

ENERGIA GEOTERMIKOA

Lurraren barnealdeko beroa aprobetxatuta lortzen den energia da.
Eskualde bolkanikoetan agertzen da,eta hainbat eratan azaleratzen da: Tenperatura altuko gasa,lurruna edo ura irakiten edo beroa.
Elektrizitatea ura eta beroa lortzeko erabiltzen da.

MAREA ENERGIA

Uraren higiduratik datorren energia da.Bi eratan lor daiteke:
Itsasgoran eta itsasbeheran higitzen diren ur masa handiez baliatuta,eta bestetik;haizeak itsasoaren gainazalean sortzen dituen olatuez baliatuta.

BIOMASA

Fosildu gabeko materia organikoa da.
Biomasatik energia atera daiteke,gasifikazio-,deskonposizio-, edo hartzidura- prozesuen bidez bioerregai bihurtuta.
Gaur egun garapen bidean dago.

ENERGIA BERRIZTAGARRIAK ETA EZ BERRIZTAGARRIAK

BERRIZTAGARRIAK

Haien ustiatzen abiadura naturako berriztatze abiadura baino txikiagoa da.

Eguzki energia
Energia eolikoa
Marea energia

EZ BERRIZTAGARRIAK

Haien ustiatze abiadura naturako berriztatze abiadura baino handiagoa da.

Ikatza
Gasa
Energia nuklearra
Petrolioa

Elektrizitatearen abantaila nagusia da beste mota batzuetako energia bihur daitekela,errendimendu onarekin gainera.Energia mekanikoa,bero energia,argi energia,energia kimikoa... bihur daiteke.
Beste abntaila bat da garraiatu egin ahal dela.

ZENTRAL ELEKTRIKOAK

ZENTRAL HIDROELEKTRIKO EDO EOLIKOAK

Uraren edo haizearen indarrak eginarazten dio bira turbinari,besoekin talka egin,ondoren,higidura hori sorgailuari transmititzen zaio.

ZENTRAL TERMIKOAK

errekuntza prozesu batean sortutako beroak ura lurrentzen du,eta lurrun hori bideratu egiten da,presio altuan,turbinaren besoei bira eginarazteko.

SORGAILU ELEKTRIKOAK

Ardatza elektroiman batzuei konektuta dago,eta elektroiman horiek bonbina formako zirkuitu batzuetan inguruan bira egiten dute.
Bonbinak zeharkatzen dituen eremu magnetikoa aldatu egiten da: Handiagotu edo txikitu.
Aldaketa horri esker korronte elektrikoa sortzen da,induksio elektromagnetiko deritzon fenomenoaren bidez:
Ondoren,korronte elektrikoa kableetan barrena banatzen da.

GARRAIOA

Naturak goi-tentsioko banaketa-sareekin partekatzen du espazioa.Gaur egun energia asko kontsumitzen da,ondorioz; banaketa sareak ezin bestekoak dira

METATZEA

Gure aliatu energetiko naguasia den erren,ezin da metatu kontsumo modu hedatuenean,korronte alterno gisa.Bateria eta piletn baino ez ezin da metatu energia elektrikoa,baina ez dira gure premietara egokitzen.
Horregatik aurkitutako irtenbidea energia baliabideak metatzea elektrizitate bihurtu aurretik.

KONTSUMOA

Gizakion ongizatea lortzeko erabiltzen da,beraz hortxe jarri beharko litzateke muga.
Ongizateari kalte egiten diezaioketen faktoreetako bat ingurumena hondatzen da.

KONTSUMO ARDURATSUA ENERGIA ELEKTRIKOA AURREZTEKO NEURRIAK

Erabiltzen ari ez garen argiak eta etxetresna elektrikoak itzali.
Kontsumo txikiko bonbillak eta A klaseko etxetresna elektrikoak erabiltzea.
Neguan berogailua 19ºC jarri eta udan aire girotua 25ºC jarri.
Udan lehorgailurik ez erabiltzea ilea lehortzeko.
Janaria prestatzen ari garenean,kazolei eta eltzeei tapa jartzea.
Telebiste ez ustea egonean eta ordenagailua hibernatzen uztea,erabili behar ez baditugu.