Lokomozio-aparatua

Subtopic

Subtopic

Subtopic

Subtopic

ESKELETO SISTEMA

Subtopic

Lokomozio aparatuaren alde pasiboa.

Hezurrez, giltzadura eta lotailuz osatuta

Hiru multzotan banandu: buruko, enborreko

eta adarretako eskeletua

FUNTZIOAK

Mugimendua erraztu.

Gorputzari forma eman.

Gorputzaren pisuari eutsi.

Barne organoak babestu: garuna,biriki,bihotza…,

Giharren ainguraketa da.

Ca eta P gorde.

Hezur muinean odol zelulak eratu.

Subtopic

GIHAR SISTEMA

Lokomozio aparatuaren alde aktiboa

Giharrez eta tendoiz osatuta

Nerbioen bidez du lotura nerbio sistemarekin

Tendoien bidez lotuta dago eskeletuari

FUNTZIOAK

Mugimendua eragin

Jarrerari eutsi

Mimika ahalbidetu

* Elkarren ondoan dauden hezurrak bata besteari lotzen dituzten egiturak.

*Mugikortasunarekiko sailkatu: FINKOAK, ERDI MUGIKORRAK,

FINKOAK

-Elkartutako hezurrak ez dira

mugitzen.

- Sutura izena ere.

-Adib:

BUREZURREKO HEZURREN ARTEAN

DAUDENAK

ERDI MUGIKOARRAK

-Elkartutako hezurrak

mugimendu murriztua dute.

-Hezur artean kartilagoa eta

lotailuak.

-Adib:

BIZKARREZURREKO ORNOEN

ARTEKO DISKOAK

MUGIKOARRAK

-Mugimendu handia lotutako

hezurren artean.

-Hezurrek ez dute elkar ukitzen.

-Hezur muturren artean,

kartilagoa eta lotailuak.

Likido sinobiala poltsa baten

barruan dago, hezurren arteko

marruskadurarik ez izateko.

-Adib: BELAUNA, UKONDOA

MUGIKORRAK.

HAUSTURAK: Hezurra haustea da. Sendatzeko igeltsuak geldi mantentzen du zonalde hori.

DISTENTSIOAK: giharrak edo tendoiak gehiegi luzatzearen eraginez sortutako hantura. Sendatzeko
mindutako aldea geldi mantendu.

ZAINTIRATUAK: Lotailuak luzatzea okerdura baten ondorioz eta horrek sortutako hantura.
Sendatzeko mindutako zonaldea geldi mantendu.

LOKADURAK: Giltzadura bateko hezurra bere ohiko tokitik ateratzea.

GIHAR-KONTRAKTURAK: Giharra oharkabean eta epe luzean uzkurtuta egotea da. Sarritan sarrera
desegokien eraginez sortzen dira.

*Gihar-zuntzez (zelula luzangez) eratutako organoak.

* Giharrek uzkurtzeko eta erlaxatzeko ahalmena dute.

*Uzkurtzean eta erlaxatzean giharrak luzatu eta laburtu egiten dira, mugimendua

ahalbidetuz.

GIHARREN SAILKAPENA FORMAREN ARABERA

ERAZTUN FORMAKOAK

-Forma borobiltsua

dute. -Esfinter eta

balbulak.

-Adib:

UZKI ESFINTERRA

FORMA LAUKOAK

-Xafla formakoa.

-Enborrean batez ere.

-Adib:

PEKTORALA edo

BULARREKO HANDIA,

TRAPEZIOA …

ORBIKULARRAK

-Zirkulu-erdi forma.

- Begi eta aho inguruan.

-Adib:

BETAZALEKO ORBIKULARRA,

EZPAINETAKO ORBIKULARRA

FUSIFORMEAK

-Ardatz forma.

-Luzeak.

-Adib:

BIKIA, BIZEPSA

ESKELETO GIHARRAK SALIKATUTA FUNTZIOEN ARABERA

-TOLESTZAILEAK (hatzak tolestea ahalbidetu) eta HEDATOREAK (hatzak luzatzea ahalbidetu)

-ABDUKTOREAK (adarrak gorputzetik urruntzen dute) eta ADUTOREAK (adarrak gorputzerantz
hurbiltzen dute)

-PRONATZAILEAK eta SUPINATZAILEAK (adarren biraketak ahalbidetu)

-ESFINTERRAK (zulo bat itxi) eta DILATATZAILEAK (zulo bat zabaldu)

-JASOTZAILEAK (ahoa ixten dute, masailean eta zonalde tenporalean daude) eta BEHERATZAILE AK
(ahoa zabaltzen dute)

* Hiru gihar-zuntz mota: GIHAR LEUNA, BIHOTZ-GIHARRA eta ESKELETO-GIHARRA

GIHAR LEUNA

-Uzkurtze geldoa dute.

-Oharkabean uzkurtzen dira.

-Gihar-zuntz leunez eratuta.

-Barne organoen paretak eratu:

DIGESTIO-HODIA

ODOL-HODIAK

BIHOTZ GIHARRA

-Uzkurtze bizkorra.

-Oharkabean uzkurtzen da.

-Gihar-zuntz ildaskatuz

eratuta.

-MIOKARDIOA (bihotz paretak)

eratu.

ESKELETO GIHARRA

-Uzkurtze bizkorra.

-Borondatez uzkurtzen da.

-Gihar-zuntz ildaskatuz

eratuta, ehun konjuntibo mintz

mehe batez inguratuta.

-Hezurrei TENDOIZ lotuta

daude.

-Lokomozio aparatuko giharrak:

BIZEPSA, TRAPEZIOA,…

Organo bizidunak (elikatu, hazi)

Kaltzio, fosforo eta kolagenoz eratuta

Kanpotik hezur-ehun trinkoa eta barrutik hezur-ehun arola

Kanpotik PERIOSTIO izeneko ehun konjuntiboz edo mintz batez estalita

Formarekiko sailkatu: MOTZAK, LAUAK, LUZEAK.

MOTZAK

-Forma kubiko edo

biribilak.

-Hezur-ehun arola batez

ere.

-Adib:

ORNOA

ESKUMUTURREKO HEZURRAK

LAUAK

-Forma lauA, xafla-forma edo

kurbatua.

-Babes funtzioa batez ere.

-Hezur-ehun trinkoa batez

ere

-Adib:

BUREZURREKO HEZURRAK

OMOPLATOA

LUZEAK

-Forma luze eta zilindrikoa.

-Euste eta mugimendu funtzioa.

-Kanpotik hezur –ehun trinko; barnetik

arola.

ATALAK:

*DiafisiA: atal luzanga (barnean, hezur-

muin horia)

*Epifisia: Muturretako aldeak (barnean,

hezur-muin gorria)

-Adib: IZTERREZURRA (femurra), ERRADIOA