Antikontzeptiboak

Plus de détails

DIDAKTIKA ETA IRAKASKUNTZA-IKASKUNTZA PROZESUA

par Marta Garcia

NAHASTEAK BEREIZTEA

par ASIER ÁLVAREZ REMENTERÍA

Metodo antikontzeptibo

par Lier Calderón

Ahozkoa

par nuria mugica

Antikontzeptiboak

B metodo artifiziala:Metodo antikontzeptibo artifizialak ernalkuntza saihesten dutenak dira, bai gorputzari berari arrotz zaizkion elementuak erabiliz, bai sendagai edo kirurgiaren bidez ugal-aparatuaren funtzionamendu normala aldatuz. Hauek azpimarra daitezke:

Kirurjikoak

Gizonezko edo emakumezkoaren esterilizazioa eragiten dute ebaketa kirurgiko baten bitartez. Metodo kirurgiko hauek esterilizazioa iraunkorra izatearen alderdi negatiboa dute, hauetako ebaketa batzuk itzulgarriak izan arren, praktikan, funtzionalitatea oso kasu gutxitan berreskuratzen baita.

B.3.2 Falopioren tronpen lotura: Emakumezkoen kasuan egiten da; beraz, obulua ezin daiteke tronpetan sartu eta ondorioz ernaldua izan.

B.3.1 Basektomia: Gizonezkoaren hodi deferenteen lotura da. Beraz, nahiz eta jariaketa espermatikoa izan (semenaren zatirik handiena prostatak jariatzen du), semenak ez du espermatozoiderik.

Mekanikoak:

B.2.3 Umetoki barneko gailua (UBG): Izen generiko honekin forma eta konposizio (plastikoa, kobrea...) desberdinak dituzten tresna batzuk izendatzen dira. Umetokian ipiniz gero, paretetan ezartzea eragozten dio enbrioiari. Sendagile batek ezarri behar du eta ustekabean lekuz aldatuko balitz, zauriak eta infekzioak eragin litzake umetokian.

B.2.2 Diafragma: Espermatozoideei bidea ixteko umetoki-lepoan jartzen den gomazko eraztuna da.

Emakumeen preserbatiboa: Emakumezkoaren preserbatibo mota bat da. Latex gomazko disko bat da eta baginaren sakonean jarriz gero espermatozoideei umetokira sartzea eragozten die. Koitoaren aurretik jarri behar da eta ondoren kendu.

Gizoznen preserbatiboa: Zakilan jartzen den latex gomazko zorro bat da. Espermatozoideak baginan ezartzea eragozten du. Era berean, sexu-transmisioko gaixotasunetatik babesten du. Eraginkortasuna ez da erabatekoa, kasu batzuetan gaizki manipulatu edo hausten delako.

Preserbatiboak: Espermatozoideak baginara edo umetokira sartzen uzten ez duten gomazko mintzak dira. Preserbatiboek ere sexu-transmisioko gaixotasunetatik babes dezakete:

B.1.2 Espermizidak: Baginan jartzen diren kremak, gelak edo supositorioak dira, espermatozoideak hiltzeko.

B.1.1. Pilula antikontzeptiboak: Hauek Kimikoak. Sexu hormona mota desberdinak (progesterona, estrogenoak) edo antzeko substantzia kimikoak dituzten konprimatuak dira. Emakumezkoaren obulutegi- zikloa aldatzen dute, obulazioa eragotziz eta gerta litekeen ernalkuntza saihestuz.

A metodo kontzeptibo naturala

Emakumezkoak noiz obulatzen duen zehaztea dute helburu, ondoren, zikloaren aldi antzuak mugatzeko asmoz. Metodoak ondorengoak dira:

A.3 Billings metodoa: John eta Evelyn Billings australiar doktoreak umetokiaren lepoan eta listuan sortutako mukosaren jariaketan eta ezaugarrietan oinarritzen den emakumezkoaren aldi ugalkorren zehaztapen metodo baten zabaltzaileak dira. Aldi ugalkorretan zehar (6 egun) umetokiaren lepoa muki-jariakin garden eta elastiko batekin azaltzen da guztiz bustita. Mukositate horrek espermatozoideen bizitasuna handitu eta obuluaren ernalkuntza errazten du. Zikloaren beste egunetan zehar umetokiaren lepoa lehor dago edo itxura itsaskorra duen mukositate pixka bat izaten du, zikloaren antzualdia adierazten du, alegia. Halaber, umetoki-lepoaren edo listuaren kristaltzea zikloaren aldi ugalkorrean zehar besterik ez da gertatzen. Horregatik, lupa txiki bat eta listu edo umetoki-lepoko muki pixka bat erabiliz, berehalakoan eta zehaztasunez esan daiteke emakumezko bat egun ugalkor edo antzu batean dagoen.

A.2 Tenperatura basalaren metodoa: Emakumezkoaren «tenperatura basala» (gorputzaren tenperatura atsedenean) obulaziotik hurrengo hilekora arte 0,2 - 0,5ºC igotzen dela adierazten duen gertaera egiaztatuan oinarritzen da. Horregatik, ziklo batean zehar eguneroko tenperatura basala hartuz, zehatz samar ezar dezakegu obulazioaren unea eta, ondorioz, aldi ugalkorrena.

A.1 Erritmoaren metodoa (Ogino-Knauss): Emakumezkoaren antzualdien dedukzio metodo bat da, ziklo menstrualen behaketaren bitartez. Ogino, japoniar ginekologoak, 28 eguneko ziklo normal batean, emakumezkoaren ugalkortasun aldia zikloaren 10. eta 17. egunen artean dagoela zehaztu zuen. Knauss, austriar ginekologoak aldi ugalkorra bost egunera murriztu zuen, ll.etik 15.era. Ez da metodo ziurtzat hartzen.