Awangarda

Még több ilyen

Kierunki w sztuce awangardowej

Szerző: Martyna Kaczmarczyk

WCZESNE UTWORY

Szerző: marcelina śpiewak

Kultura renesansu w Polsce

Szerző: Zosia Kowalik

NAUKA

Szerző: Łukasz Piotr

Awangarda

Awangarda w literaturze

Podstawą dla awangardzistów była twórczość opozycyjna wobec wzorców będących spadkiem po romantyzmie i Młodej Polsce . Jedną z podstawowych zasad działania ruchów awangardowych XX wieku było dążenie do zamknięcia nowej wizji poezji w wyraźnym programie. Poeci awangardowi szukali teoretycznego uzasadnienia swojego działania twórczego. Wychodzili z założenia, że tworzenie nie jest dziełem przypadkowym, ale wyrazem pewnych przekonań, które da się przedstawić w formie jasno sformułowanych zasad. Stąd na początku XX wieku pojawiło się wiele manifestów artystycznych , w których twórcy przedstawiali nową wizję poezji. Prawie każdy ruch awangardowy uważał niemal za swój obowiązek opublikowanie manifestu. Ta zasada nie była obca także polskim awangardystom.

Zjawisko pojawiło się ok. 1910 roku i wiązało się z powstaniem nowych kierunków w sztuce takich jak: - Futuryzm - Ekspresjonizm - Kubizm - Dadaizm - Surrealizm - Fowizm - Konstruktywizm - Sztuka konceptualna - Sztuka Naturalna - Sytuacjonizm (ruch społeczno-artystyczny) - Sztuka ziemi

Konstruktywizm - kierunek w sztuce abstrakcyjnej powstały w r. 1913 w Rosji, nieco później w Holandii i wreszcie w całej Europie, do USA dotarł po I wojnie światowej. Podstawowym wyróżnikiem konstruktywizmu w stosunku do innych ruchów awangardowych było stosowanie dyscypliny formalnej ograniczonej do prostych elementów geometrycznych: koła, trójkąta i linii prostej. Z założenia wzajemne oddziaływania tych form wywołują wewnętrzne napięcie w kompozycji obrazu. Celem jest poszukiwanie nowej ekspresji estetycznej, a metodą świadoma rezygnacja nie tylko z prezentowania widzialnej rzeczywistości, ale także odejście od skojarzeń ze światem przedmiotów.

Sophie Taeuber-Arp "Rising, Falling, Flying"

Fowizm - kierunek w malarstwie francuskim początku XX wieku o bardzo żywej i oderwanej od rzeczywistości kolorystyce dzieł. Cechują go uproszczone kontury, ostre kontrasty, czysty kolor oraz płaskie plamy barwne.

Georges Braque "The Estaque"

Surrealizm - kierunek w sztuce powstały w 1924 roku we Francji, początkowo występujący wyłącznie w literaturze, później w sztukach plastycznych, filmie i teatrze. Termin ten stworzył w 1917 roku Guillaume Apollinaire, a twórcą kierunku był Andre Breton. Cechy: odrzucenie rozumu i refleksji w procesie twórczym, sztuka ma odzwierciedlać podświadomość.

Salvador Dalí "Trwałość pamięci"

Dadaizm - międzynarodowy ruch artystyczno-literacki w sztuce XX wieku, którego głównymi hasłami były dowolność wyrazu artystycznego, zerwanie z wszelką tradycją i swoboda twórcza odrzucająca istniejące kanony. Jego członkowie, będący świadkami I wojny światowej, w poczuciu rozpadu cywilizacji negowali powszechnie przyjęte ideały estetyczne i wartości. Nie wytworzyli jednolitego stylu czy programu, które spójnie łączyłyby ich dzieła – jednoczyła ich raczej wspólna postawa niż styl. Cechy: Negowanie wszelkich wartości i sensu w sztuce, prowokowanie i szokowanie.

Francis Picabia "Optophone I"

Kubizm - kierunek w sztukach plastycznych, głównie malarstwie i rzeźbiarstwie, który rozwinął się we Francji na początku XX wieku ok. 1907 roku, poszukujący nowych zasad budowy przestrzennej dzieła przez odrzucenie reguł perspektywy i geometryczne uproszczenie elementów kompozycji.

Pablo Picasso "Dziewczyna przed lustrem"

Ekspresjonizm - terminu tego po raz pierwszy użył dla oznaczenia swojej sztuki francuski malarz J. A. Hervè w 1901 roku nadając tę nazwę cyklowi swoich obrazów wystawionych w Salonie Niezależnych . Kierunek w sztuce rozwinął się na dobre na początku XX w. w Niemczech , ale korzeniami sięga do eksperymentów artystycznych wielkich twórców schyłku XIX w.: Vincenta van Gogha , Edwarda Muncha , Jamesa Ensora i Paula Gauguina , których można określić jako prekursorów ekspresjonizmu. Ekspresja (łac. exprimere - wyrażać) to wyrazistość, siła oddziaływania dzieła na odbiorcę, na emocjonalną sferę jego psychiki. Cechy: deformowanie rzeczywistości, silne kontrasty, ukazywanie subiektywnych odczuć wewnętrznych.

Van Gogh "Gwieździsta noc"

Futuryzm - narodził się we Włoszech na początku XX wieku. Założeniem futuryzmu było „patrzenie w przyszłość”, odrzucanie przeszłości i tradycji. Cechy: wychwalanie wojny, dynamiczność i zmechanizowanie życia, odrzucenie tradycji i piękna klasycznego.

Umberto Boccioni "States of Mind II: Those Who Go"

Cechy stylu awangardowego:

- zrywa z tradycją i kanonem piękna w sztuce - pokazuje rzeczywistość w sposób indywidualny - odcina się od szerokiej publiczności

Jest to zespół tendencji i trendów w sztuce XX wieku odrzucający dotychczasowe style, kreujący własny świat, nie naśladujący rzeczywistości, szukający odrębnego języka wyrazu. Twórcy awangardy odrzucali dorobek kulturowy i poszukiwali nowych, oryginalnych rozwiązań ideowo-artystycznych.