El poder político es esencial para gestionar desacuerdos y asegurar una gobernanza efectiva. Existen diversas formas de ejercerlo, desde la autocracia, donde una persona se autoproclama líder sin control de los gobernados, hasta la democracia, donde la soberanía recae en el pueblo, que decide cómo quiere ser gobernado.
A clase baixa estaba farta da democracia censitaria así que se revelan e cran un Estado social e democrático de dereito. A loita por unhas condicions de vida mellores e facendo loitas lograron crear unha democracia universal que foi progresiva no século XIX con recaídas no absolutismo.
O Estado de dereito
A partir do século XVII en Inglaterra, América e Francia comezan a loitar contra o poder absoluto e reivndican toda unha serie de dereitos. As loitas conclúen ca Revolución Inglesa, a Declaración dr Independencia dos Estados Unidos de América e a Revolución Francesa. Proclamase a igualdade de todos os seres humanos e dise que todos os individuos por ser persoas posúen uns dereitos naturais, están sometidos á lei. Isto denomínase un Estado de Dereito. Terán o dereito a participar na vida política. Pero só se lle permitira o voto ás persoas da clase media e a clase alta, a democracia censitaria.
Feudalismo, absolutismo, democracia
A democracia é o goberno do pobo, foi un invento grego pero non tivo continuación ata a época moderna. Na Idade Media a maioría dos individuos eras servos dun señor feudal. No Estado moderno en Europa naceu a monarquía absoluta unha forma autocráctica de exercer o poder político. Todos os poderes pasaban ás mans do rei pero el non está suxeito ás leis que promulga. As persoas son súbditos que obedecían en todo ó rei.
O Estado e o poder político
Orixes e formas de exercer o poder político
Dúas maneiras de exercer o poder político: a autocaráctica dase cando unha persoa se autoproclama a si mesmo e é depositario de poder político sen estar sometido o control dos gobernados. Nunha democracia a soberanía reside sobre as persoas, as que deciden de que forma queren ser gobernadas. O Goberno actúa só como representante da soberanía popular.
A necesidade de poder político
A política establece regras que fan máis sinxelo xestionar os desacordos. O Estado é unha institución que representa a autoridade soberana e lexítima.
Características do sistema democrático
Participación non institucionada
As organizacións non gubernamentais son asociacións de persoas voluntarias que defenden algúns intereses máis concretos e específicos, son movemetos sociais.
Participación política institucionalizada
As democracias actuais son indirectas e é preciso que existan formas previstas para exercer os dereitos de participación denomidadas participacións instituionalizadas como as convocatorias electorais. O referendo é o responsable de que o pobo se pronuncie especificamente sobre algunhas decisións especialmente importantes.
A participación cidadá e as virtudes cívicas
A democracia toma decisións acerca dos problemas e configura un contorno de convivencia. Por máis que as democracias actuais sexan representativas non impide que os cidadáns teñan unha participación activa. ivir nunha democracia ten moitas ventaxes pero implica a responsabilidade de ser cidadáns activos, temos que desenvolver unhas virtudes cívicas: valores, actitudes, ter tolerancia e disposición ó diálogo.
Maiorías e minorías democráticas
As decisións maioritarias deben de respectar os dereitos e non pode tomar unha decisión que afecte de forma inxusta á minoría. Para que isto non suceda adoitanse mecanismos de rotección: eleccóns periódicas e unha Constitución.
Democracia directa e democracia representativa
A democracia grega era directa: todos os considerados cidadáns participaban directamente nos asuntos políticos. Nas sociedades actuais iso non é posible e hai democracias indirectas ou representativas: as decisións políticas son tomadas por persoas elixidas pola cidadanía.
Participacón política da cidadanía
Nun Estado de dereito rexe o imperio da lei, pero debe representar a vontade da cidadanía. Para que sexa efectivo e realmente democrático deben darse condicións como: o sufraxio universal, a igualdade de voto, o pluralismo político e a liberdade de exresión, a cidadanía informada e as decisións reversibles. Sen estes elemmentos non hai auténtica democracia e están recollidos nunh Constitución que é a lei fundamental dun Estado democrático.
Estado de dereito, dereitos fundamentais da cidadanía e división de poderes
Nun sistema democrático a soberanía política reside na cidadanía. Actualmente son os Estados de dereito os que garantizan dereitos fundamentais dos individuos e que os cidadáns estén protexidos contra os abusos do poder político por medio do mecanismo da división de poderes.
Democracia e constitución
O sistema de votación democrática
Cada unha das fórmulas electorais ten as súas vantaxes e desvantaxes. As fórmulas maioritarias propician gobernos máis estables (maioría absoluta) e o bipartidismo. As fórmulas proporcionais favorecen a representación pluripartidista perp propiia gobernos máis inestables. Ó ir votas hai que prefire facleo por un partido que non satisfai completamente pero ten máis psibilidades de gañar (voto útil). Quen toma a decisión de votas a aquel partido mesmo sabendo que non vsi ter posibilidades de gobernar (voto comprometido).
O Estado das Autonomías
As comunidades autónomas supoñen unha forte descentralización do poder político do Estado. Forman o Estado español e exercen o seu dereito de autogoberno. A lei que regila cada comunidade autónoma é o Estatuto de Autonomía.
O esemplo da Constitución española
As Cprtes, o Gobernos e o Poder xudicial conforman os tres poderes fundamentais di estado: o lexislativo, o executivo e o xudicial. O Tribunal Constitucional é un órgano situado fóra dos tres poderes clásicos do Estado que preserva a Constitución de posibles violacións por parte dalgún dos poderes do Estado.
Que é a constitución?
Unha constitución expresa e traduce ese pacto nunhas leis fundamentais ás que todas as decisións democráticas posteriores se han de ater, consta de dúas partes fundamentais: a parte declarativa (dogmática) e a parte organizativa (orgánica).
A política como servizo á cidadanía
Impostos, responsabilidade cidadá e xustiza social
O Estado ten que obter ingresos para facer fronte ós gasto. A maior parte dos ingresos obtidos por medio dos trubutos son achegas económicas obrigatorias da cidadanía. As texas son diñeiso que se paga a un ente público por un servizo ou actividade que preoporciona un beneficio directo. Os impostos son tamén achegas económicas para contribuir ó sostemento do Estado. Os impostos indirectos como o IVE son os que cobran asociados á adquisición dalgún ben ou servizo. Hai tamén impostos especiais que o Estado decide aplicar no carburante, o tabaco, as bebidas alcohólicas... O encargado de cobralos é a Axencia Tributaria. A lei do gasto do recadado é a Lei orzamentos do Estado.
A participación na vida política
A participaciñon na vida política dos cidadáns é un dereito conquistado co esforzo de moitas persoas. O comportamento daqueles individuos que eluden as súas responsabilidades cidadás é cualificado incívico. Unha persoas incívica aprovéitase das ventaxes que proporcion a suma dos esforzos de todos sen achegar nimgunha contribución. ë tamen responsabilidade cívica non tolerar as accións incívicas.
As responsabilidades cívicas
As responsabilidades cívicas consisten en coidar do ben comín. Responsabilidades cidadás como conservar e coidar o que é de todos, o coidado do medio ambiente, a colabroración na creación e mantemento de servicios públicos, o cusumo responsable... Os dereitos son un ben común.
Somos cidadáns e posemos esixir
Os cidadáns debemos esixirlles ós políticos que cumpran as súas funcións. As funcións dun Estado democráatico son recoñecer e protexer os dereitos dos individuos, os dereitos civís. A medida que se foi democrtizando o Estado asumiu progresivamente múltiples funcións e servizos. Vivom nun Estado de Benestar.
A política e o ben común
Os individuos que forman unha comunidade política aspiran á realización dos seus intereses persoais indiiduais. Pero iso non é posible se non se dá unha serie de condicións que o permiten. Bens materiais como bens culturais e morais . Os bens comúns poden ser bens de uso común ou bens de uso individual.