Celdeling en kanker
Goed en kwaadaardig gezwel
Oorzaken
Externe factoren
omgevingsfactoren
Medicijnen
Straling
Virussen
Infecteziekten
Alcohol
Voeding
Carcinogene stoffen
Zonlicht
Roken
Endogene factoren
worden geërfd van ouders
Hormonen
Aanleg
Geslacht
Leeftijd
Maligne
Is dodelijk, tenzij op tijd ontdekt en behandeld
Metastase
Cellen lijken niet meer op oorspronkelijke cellen
Dringt door naar andere weefsels via bloedbaan en lymfe
Heeft onregelmatige vorm
Groeit door kapsel heen
Benigne
Niet dodelijk, tenzij op bedreigende plaats
Geen metastase
Cellen lijken op oorspronkelijke cellen
Veroorzaakt druk op omringende weefsels
Is glad van oppervlak
Groeit binnen kapsel
Carcinogenese
Ontstaan van kanker
Progressie
Kwaadaardige tumorvorming en metastase
Abnormale cellen groeien en delen ongecontroleerd
Oncogenen
Activatie van oncogenen
Uitblijven van apoptose
Ongecontroleerde celdeling
Verstoorde celgroei
Normale cel wordt kankercel door bijv. virussen
Mutaties - DNA blijvend beschadigd
Abnormale genen
DNA is blijvend aangetast
Apoptose werkt niet meer
Promotie
Goedaardige tumorvorming = controleerbaar
Initiatie
Apoptose
Geprogrammeerde celdood
Kankercellen
Geïnfecteerde cellen met virussen
Erfelijkheid en ontwikkeling
Fenotype
De fysieke expressie van iemands genotype
Genotype
Iemands 46 chromosomen en genen
Lichaamscel - 23 paren of 46 chromosomen
1 paar geslachtschromosomen
Bij vrouwen XX
bij mannen XY
22 paren autosomale chromosomen
Kankervorming uit weefsel van oorsprong
Bindweefsel
sarcoom
Epitheel
carcinoom
Cellen die nooit delen
Rode bloedcellen
Skeletspiercellen
Zenuwcellen (neuronen)
Cellen die soms delen
bij verwonding of ziektes
Cellen die altijd delen
Levercellen
Botcellen tijdens de groei
Maagdarmstelsel
fasen van celdeling
Cytokinese
Splitsing van de moedercel in twee dochtercellen
Mitose
Proces dat de verdubbelde chromosomen va elkaar scheidt
en in twee identieke celkernen omhult
4 fasen mitose
Telofase
Aanleggen van kernmembranen
Anafase
Chromosomen splitsen
Metafase
Chromosomen centreren
Profase
Spoeldraden maken
Interfase
Voorbereiding op mitose of kerndeling
Chromosomen worden in de celkern verdubbeld van 46 naar 92 paren
Alle organellen en eiwitten worden verdubbeld
Differentiatie
De chromosomen die niet nodig zijn in een cel worden uitgeschakeld.
Iedere cel heeft specifieke functies
Zenuwcellen - signaaloverdracht
Levercellen - detoxificatie
Spiercellen - beweging
Botcellen - structuur
Celdeling
Deling van geslachtscellen - meiose
Deling van lichaascellen = mitose
Een moedercel en twee dochterccellen
