Digestio aparatuak

Meer zoals dit

DIGESTIO APARATUA

door Xabi Zaldua

Digestio aparatuak

Digestio-aparatuak elikagaiak eraldatu eta mantenugaiak sortzen ditu, zelulek xurga eta erabil ditzaten.Bi atal dauzka:

Digestio-guruinak

Gibela eta pankrea dira. Elikagaiak ez dira organo hauen barnetik pasatzen. Organoek isurtzen dituzte beren jariakinak digestio-hodira.

Digestio hodia

10-12 metroko hodia da.Hemen osatzen duen atalak:

Heste-lodia

Xurgatu gabeko substantziak heste lodirantz pasatzen dira, hestearen mugimendu peristaltikoen bidez.

Kolona

1,5 m-tako hodi honek hiru zati ditu: goranzko, zeharkako eta beheranzko kolona.

Hesteitsua

Hesteitsutik apendize bermiforme izeneko organoa irteten da. Itxuraz, ez du inolako harremanik digestioarekin.

Heste -meharra

Hiru atal ditu: duodenoa, jejunoa eta ileona. 8 m-tako luzera eduki dezake. Duodenoan amaitzen da digestio kimikoa, eta mantenugaien xurgapena gertatzen da.

Ileona

Heste meharraren azken zatitxoa da. Hemen bukatzen da xurgapena.

Jejunoa

Mantenugaiak odolerantz xurgatzen ditu. Bere paretak oso tolestuta daude, heste-biloak osatuz.

Duodenoa

Pilorotik datorren kimoa jasotzen du, digestio kimikoa amaitzeko.

Urdaila

"J"forma dauka.Bere sarrera kardia izena du eta bere irteera piloroa.Ekintza kimikoa eta mekanikoa gertatzen dira han.

Ekintza kimikoa

Urdailaren paretek urin gastrikoa jariatzen dute.

Ekintza mekanikoa

Elikadura-boloak 3-4ordu ematen ditu irabiaketan, birrintzen jarraitzeko.

Hestegorria

Mugimendu peristaltikoen bitartez, elikadura-boloa faringetik urdailerantz mugitzen ditu eta ez alderantziz.

Faringea

Irensketan arnas-aparaturanzko pasabidea ixten du, elikadura-boloa trakean sar ez dadin.Balbula bat dauka epigloti dauka.

Ahoa

Elikagiak hodian sartzeko barrunbea da.Zenbait organoz osatuta

Mihia

Elikagaiak listuaznahasten ditu, alde batetik bestera eramaten, hortzek berenlana egin dezaten.

Hortzak

Elikagaiak mastekatzeko erabiltzen ditugu. Gizakiak bere bizitzan bi hortzeria izaten ditu: esne-hortzeria (20 hortz) eta behin-betiko hortzeria (32 hortz).Lau mota daude:Ebakortzak,letaginak,aurreko haginak eta atzeko haginak.

Listu-guruinak

Listua elikagaiekin nahastenda, birrinketa errezagoa izan dadin. Bere konposizioan lisozima eta muzina aurki daitezke.