Por qué creemos en mierdas.
6. ¿Y qué coño hacemos ahora?
Informazio faltsua ez sinisteko argibideak.
Okerrena baino, onena onartu.
Aurkako informazioni bilatu.
Dikotomiak orokorrean faltsuak dira, zalantzan jarri.
Istorioak kontatu, eta ez aurrez aurre jarri.
Istorioak datuak baino garrantzitsuagoak dira (bestearen disonantzia kognitiboa aktibatzen du).
Zerbait izugarrizkoa bada, ez da oso ohikoa.
Eszeptizismoa landu, zinismorik gabe.
Emozioa onartu eta pentsatzen duzunaren inguruan zalantzak izan.
Informazioa egiaztatu.
Gizakiok pentsera desberdinak ditugu eta errespetatu behar diogu elkarri.
Komunikabideetatik jasotako informazio manipulatua edo osatugabea.
Arazo aipagarrienak:
Gure sinesmenei eusteko modua.
Gure pentsaera.
Dena kausa berari egozteko errorea.
5. Virales, mentiras y vídeos de YouTube: la nueva frontera para creer en mierdas
Zuzenean eragiten digunak kezkatzen gaitu: banaka eta taldeka.
Interneta eta sare sozialak.
Informazio faltsuen ekintza-mekanismoak.
Enfasia bisualean, narratiboan baino gehiago.
Mezu emozionalak hobestea.
Prozesamendu osatugabea.
Informazioa egiaztatu gabe zabaltzea eta mugitzea.
Gure jokabidea beste batzuen onespenarekin saritzen dute.
Informazio faltsuen hedapenaren abiaduran.
4. Conspiraciones, la tierra plana y los lagartos que nos controlan.
Gure buruarekin hobeto sentitzeko konspirazioek eta gure paranoiek ematen diguten segurtasuna.
Dena elkarren artean zerikusia du.
Disonantzia kognitiboak ebazteko beharra.
Patroiak ikusteko eta bilatzeko dugun trebetasuna.
3. El platillo volante no vino y yo soy gilipollas: disonancia cognitiva, justificaciones y falsos recuerdos.
Disonantzia kognitiboa.
Baieztatzeko joera: pentsatzen duguna berresten duen informazioari askoz ere arreta handiagoa jartzeko joera dugu.
Uste irrazional bat dugunean eta uste duguna faltsua dela frogatzen digutenean, disonantzia kognitiboa jasaten dugu.
Disonantzia ezabatzeko, murrizteko edo gure jokabideak justifikatzeko istorioak bilatzen ditugu.
Ezinegona elkarren artean bateraezinak diren pentsamenduak izatean, edo ondoeza gure jokabidean desadostasuna dagoenean, eta jokabide hori arautzen duten balioak eta arauak daudenean.
2. De ver cosas que no existen porque, total, algo tiene que haber: búsqueda de patrones, sesgos y heurísticos.
Ingurukoek, eragin handia dute guk gauzak nola ulertzen ditugun moduan.
Izaki arrazionalak gara.
Gainerako pertsonek egingo dutenaren arabera jokatzen dugu. Besteen iritziak erabiltzen ditugu gure iritziak zuzentzeko.
Errazago gogoratzen ditugun gauzak, egiazkoagotzat edo garrantzitsuagotzat hartzen ditugu.
Zaila da gertaera baten pertzepzioa aldatzea, norberarentzat azalpen logiko bat aurkitu ondoren.
Nahi duguna sinisten dugu.
Modu emozionalean pentsatzen dugu.
Ez gara informazio-prozesadore arrazionalak. Prozesadore azkarrak gara.
Pareidolia.
Errealitatean ez duden gauzak ikusten ditugu.
Irudimena.
1. Nosotros somos seres racionales (de los que toman las raciones en los bares).
Gure ideia, pentsamendu eta sinismenekin bat datozen informazioak bilatzeko joera dugu.
Daniel Kahneman.
Giza portaerari buruzko ikerketa (pentsamendu-eredua eta erabakiak hartzea).
2. sistema.
Erabakitzeko eredu motelagoa eta haztatuagoa (faktore desberdinak kontuan hartu -> hausnarketa -> ondorioa).
1. sistema.
Heuristiko-multzo baten bidez zuzentzen da (ondorio azkarrak lortzeko erregelak eta lasterbideak).
Pertzepzioa.
Nahi duguna ikusten dugu (mundua ez da ikusten dugun bezalako).
Sare sozialek albisteak azkar biralizatzeko duten boterea (egiazkoak izan ala ez).
Ikusten dugun guztia sinisten dugu aurretik egiaztatu gabe.
