Seiurteko demokratikoa
3. 1869ko Konstituzioa: Belgikako 1831ko eta AEBko 178ko Konstituzioen eragin
Monarkia subiranotasun nazionalaren mende zegoen
Bi ganberako sistema
Kongresua
Senatua
Sufragio unibertsala ezarri
Eskubidden adierazpena zabala: banakakoen eskubide guztiak arautzen zituen
Botereen banaketa aldarrikatu
Subiranotasun nazionala - herriari zegokion
2. Behin-behineko gobernua
1868ko abenduko hauteskundeetan errepublikanoak garaile baina 1869ko urtarrilean progresistek eta unionistek irabazi
Erreforma programa berria: boteretsuenen eta aberatsenen aldekoa
Muga-zerga librekanbista ezarri
Meatzeen legea egin
Pezeta sortu
Erlijio-, irakaskuntza-, prentsa-, elkartzeko- eta biltzeko-askatasuna
Sufragio unibertsala
Herritarren eskakizun batzuk onartu
Inprenta-askatasunaren dekretua
Irakaskuntza askatasuna eta bigarren hezkuntzaren erreforma
Iraultzaren ondoren jaiotako esklabuen seme-alabak askatu
Kontsumoen zergak kendu
Lehenengo neurriak: iraultza kontrolatzeko helburua
Armadan diziplina berrezarri
Askatasun Bolumtarioak desarmatu
Milizia nazionala berriro antolatu
Juntak desegin
Serranok zuzendutako gobernua
Demokratak kanpo geratu ziren
4 ministro unionista
5 ministro progresista
1.Isabel II.aren erorketa
Iraultza Loriatsua.
Iraultzaren boterea junta iraultzaile batena izatera pasatu.
Juntak desegin, baina junta askok aurre egin zioten agindu horri.
Juntak Serrano jeneralari eskatu zion behin-behineko gobernua eratzeko.
Alcoleako zubiko guduan:
Isabel II.a eta bere gorteak Frantziara abiatu.
Serranoren tropek erreginaren tropak garaitu.
González Bravoren gobernua dimititu.
Iraultza oso azkar hedatu zen Cádiztik penintsula osora altxamendu militarra eta gero.
Erreforma-programa zabal bat martxan jarri Iraultza hedatzean eta arrakasta izatean.
Langileen eta erdiko klaseen alde.
Sufragio unibertsala eskatu.
Helburua: erregina boteretik kentzea.
Progresisten eta unionisten aliantza eta demokraten babesaren emaitza, militar batzuen, erdi-klaseko herritar batzuen eta burges askoren parte hartzearekin.
Ostendeko Ituna
Progresistek, demokratek eta unionistek sinatu.
Juan Bautista Topete almirantearen altxamendua.
4. Amadeo Savoiakoaren erregealdia
HIRUGARREN KARLISTALDIA (1872 - 1876)
1876an, gerraren ostean
euskal foru-sistema behertan bera utzi.
zentralizazioa ezarri.
Gerra Karlistak iraun zuen
sekularizazio-prozesuarekiko erresistentziagatik.
foru-lurraldeen erresistentziagatik.
nekazarien erresistentziagatik.
Gerraren bilakaerak eta lurraldearen bereizitasunek
Herrialdearen iparraldean estatu alternatibo bat sortzeko bide eman zuen (3 euskal probintziak + Nafarroa)
Dirua jaulki + posta-zebitzua ezarri.
Legeak egin zituzten
Ekonomian.
Soldaduen errekrutatzean.
Ordena publikoan.
Irakaskuntzan.
Oinarrizko erakundeak: diputazioak.
Orokietan galtzaile
Amorebietako ituna sinatu: Serranok indultua eman zien matxinatuei.
Bi joera karlista
Ortodoxoa (Karlos VII. a eta Cándido Nocedal): hasieran legez borrokatzearen alde, baina 1872ko hauteskundeetan izandako atzeraldiaren ondorioz, ekintza militarra baliatzea erabaki zuten.
Irekia (Cabrera jenerala): heterodoxoa izatea eta masoneriarekiko hurbiltasuna eragotzi.
Karlistak + neokatolikoak; boterea lortzeko.
Alderdi karlista berregituratu eta berrarmatu egin zen, baita ideologia sendotu ere.
AMADEO SAVOIAKOAREN ERREGEALDI ZAILA
Gerrak eta armadako arazo larriak egon ziren.
Errepublikano federalen aurkaritzak areagotu zuen ezegonkortasun politiko eta soziala, gero jarrera erradikalagoa hartu baitzuen.
Ruiz Zorrillaren gobernua
Gobernuaren prestigioa ahula, beraz amadeok Serrano izendatu zuen gobernuburu.
Sagasta beldur proletarioen irautzetaz, beraz, errepresio-neurriak hartu zituen langile-erakundeen aurka.
Amnistia dekretu eta ogasunaren egoera hobetzeko jestapen bat lortu zuen.
Progresismoak bi joera zituen, eta hauek aurka egiten zuten: 1871ko krisia eragin.
Erreformista/erradikal (Ruiz Zorrilla) zinbrioen babesa.
Kontserbadorea/konstituzionalista (Sagasta) unionisten babesa.
Amadeoren aldeko alderdietan (unionistak eta progresistak) barne-banaketa egon zen: arazo politiko nagusia.
1871ko urtarrilaren 2an konstituzioaren zina egin zuen
Horrela hasi zen monarkia demokratikoa.
5. Lehen Errepublika
BORBOITARREN ITZULERA
Cánovasek ministerio-erregeordetza eratu zuen.
Abenduan Martínez Camposek Alfonso XII. a errege berria zela aldarrikatu zuen.
Irailaren 3an Sagasta gobernuburu, Zavalaren ordez.
Martínez Campos jeneralak altxamendua berriz prestatu.
1869ko konstituzioa eten.
SERRANOREN GOBERNUALDIA
Serranoren agintaldia abenduan estatu-kolpe batengatik amaitu.
1869ko konstituzioa onartu.
Errepublika unitarioa/Serrano jeneralaren diktadura ezarri.
Estatu-kolpea esperientzia federalaren kontra.
Errepublika ezarri.
ERREPUBLIKA ZENTRALISTA
Emilio Castelar presidente: errepublika zentralista
Pavía Jeneralak estatu-kolpe bat eman eta Castelarrek dimititu.
Kuban esklabotzarekin amaitzeko proiektu bat aurkeztu.
Eliza eta estatua bereizi.
Heriotza-zigorrak sinatu.
Erreserbistak mobilizatu kantoietako arazoa amaitzeko eta 2 gerretan jarraitzeko.
KONSTITUZIO FEDERALAREN PROIEKTUA
Emilio Castelarrek, 1837ko konstituzio proiektua sortu
estatu federalaren eta hura osatzen zuten estatuen botereak zehaztu
errepublika federala aldarrikatu
espainiareen eskubideak eta askatasunak arautu
Espainiako nazioa definitu
KANTONALISMOA
Banaketa errepublikanoen artean
Errepresioaren aldekoak
Kantoien aldekoak
Oinarriak
Erdiko klaseen eta herri xeheraren klaseen interesen defentsa
Antiklerikalismo lausoa
Lurraren banaketa
Kontsumoen eta kintoen deuseztapena
Udalen eta diputazioen autonomia
Zuzeneko demokrazia
Helburua: federalismoa erabat ezarri.
2 arrazoigatik sortu
presioa egiteko errepublika federala lehenbailehen ezar zedin.
errpublikak joera eskuindarra hartuko balu.
ERREPUBLIKA FEDERALA
Nicolas Salmerón presidente (Pi i Margallek uko egin ondoren)
Ordena berrezarriko zuela eta oraindik egin gabeko gizarte-erreformak onartuko zituela hitz eman zuen.
Francesc Pi i Margall presidente
1873ko uztailean greba orokorra Alcoyn, eta altxamendu orokorra sortu zen; greba tiroz amaitu.
Kantoiak berehala sortu ziren eta haiei aurre egiteari uko.
Arazo larriei aurre egin
gobernu aldaketa ugari
errepublikaren aurkako ofizialak
desegiten ari zen armada
Errepublikanismoen arteko joera bilatzen saiatu.
ERREGIMEN BERRIAREN AHULTASUNA
Estanislao figueras presidente
1873ko apirilan estatu kolpea, baina porrot.
Ondoren, erradikalen eta errepublikanoen arteko haustura sortu.
Puerto Ricon esklabotza deuseztatu baita kintoak ere.1
1869ko konstituzioa eutsi - monarkia buruzko artikuluak.
Estatu-berria eraikitzeko ahalegin horretan arazo asko
joera politiko eta proiektu desberdinak defendatu
jatorri legitimoa.
1873tik 1874ra
Iraultza kantonala
2 gerra
Kubakoa
Karlista
gizarte azaldura larria
6 gobernu
4 presidente egon ziren
Castelar
Salmerón
Pi i Margall
Figueras
