3.- Digestio-aparatua: anatomia eta fisiologia
digestio hodia
1.1 AHOA: elikagaien lehenengo prosesua da eta hodian sartzeko
Listu guruinak:
listuak murtxikatzeko prozesua errazteko balio du.
Hortzak:
Ebakortzak:
Letaginak:
urratzen dute elikagaiak
Aurreko eta atzeko haginak.
elikagaiak txikitu
Atal nagusiak
esmaltea
gorputza sortzenduen material gogorrena zuria
dentina
barruan odolo hodiak eta nerbioak
zementua
Mihia:
janaria mugitzen du eta listuz betetzen du
1.2 FARINGEA:
Ahoaren eta estegorriaren arteko tartea da. balbula bat dauka Epigloti izenekoa airea eta janaria edo edaria diferentziatzen du kanal bat joatera edo bestera
1.3 HESTEGORRIA:
faringearen eta urdailaren arteko espazioa da.
1.4 URDAILA:"J" forma dauka eta beti sabalik dago
Ekintza mekanikoa:
janaria urdailetik mugitzen ditu bolak konbertitu arte (3-4hordu)
Ekintza kimikoa: urdailaren barneko asala urin gastrikoak daukate / osagai nagusiak (bi dira)
Azido klorhidrikoa:
osagai bakterisida
Pepsina:
pixkanaka pixkanaka heste mearrarantz joaten da. urdailaren bolak txikitu. proteinak deskonposatzen doa
1.5 HESTE MEHARRA:
Duodenoa:
Gibela:
behazuna egiten du gantzak txikiago egiteko
Pankrea:
urin pankreatiko sortzen du enzimas beterik. enzimak deskonposaketa kimikoa egiten dute (monosakaridoak, aminoazidoak...)
Heste-urina:
duodenoa sortu. duodenoak urin pankratikoekin lan egiten dute. ekintza kimiko kimoa kilo izena dauka
Jejunoa:
elikagaiak xurgatzen ditu. Hodi tolestuen modukoak dira, eta hesteetako biloak eratzen dituzte.
Ileona:
heste meharraren asken partea da eta Balbula ileozekalarekin lotzen du
1.6 HESTE LODIA:
Hesteitsua:
hemendik behera ez da digestioa. ileonarekin lotuta. apendize bermiforme organoa irten
Kolona: 1,5 metro luzekoa da. kolonea ez dago digestiorik. bakteria sinbionteak bizi
goranzko
urdaila egin dituen bolaren ur eta gatz mineralak xurgatu odolerantz
zeharkako
aurreko prosesuaren sobrak hemen aprobetxatxen dute. proteinak sortzen dute. hemen gasak ere sortzen dugu.
beheranzko
Ondestea:
hemen gorotzak pilatzen dute kanporatu harte
1.7 UZKIA:
askeneko irekidura da eta hemendik urdailaren bolak kanporatzen dugu (gorotz isana dute)
digestio guruinak
elikagaiak ez dira hemendik pasatzen, isurtzen dituzte beren jarraikinak digestio hodira.
pankrea
gibela