Categorias: Todos - biología

por Unai Etxenausia Artieta 5 anos atrás

837

Bizitza

La biología es la ciencia que estudia los seres vivos, y su diversidad es fundamental para el equilibrio de los ecosistemas. La pérdida de biodiversidad es un problema crítico que puede ser abordado mediante medidas como la educación y la concienciación sobre su importancia.

Bizitza

Bioaniztasunaren galera ekiditeko neurriak

Gizarte kontsumoa jaitsi

Espezieak babestu

Garraio publikoa erabili eta kotxea konpartitu autoak konpartitu

Gune naturalak babestu

Honen inguruko heziketa eman eta kontzientziatu

Birzkilatu

Bizidunen espezie guztiek arbaso komun batetik eboluzionatu zutela aldarrikatu zuen, hautespen naturala izeneko prozesu baten bidez.

1859. urtean “El origen de las especies”

Bizidunen zientziari biologia izena ezarri zion.

Garapen-prozesuak

BIZITZA

Bioaniztasuna
Bioaniztasunaren galera

Eragile nagusiak

Gehiegizko ustiatzea

Kutsadura

Espezie inbaditzaileak

Lurzoruaren erabilera aldaketak

Klima aldaketa

Leku batean bizi diren izaki bizidunen aniztazuna da.
Iraungipenak
Triásico-Jurásico

Duela 210 milioi urte

Cretácico-Paleógeno

Espezieen %76a desagertu

Duela 65 milioi urte

Pernico Triásico

Espezieen %96a desagertu

Duela 251 milioi urte

Devónico-Carbonífero

Espezieen %82a desagertu

Duela 367 milioi urte

Ordovícico-Silúrico

Espezieen %86a desagertu

Duela 443 milioi urte

Bizitzaren sailkapena
Taxonomia

Bost Erreinuak

Onddoak

Legamiak

Perretxikoak

Protistoak

Algak

Protozooak

Moneroak

Arkeobakterioak

Bakterioak

Landareak

Zuhaitzak

Landare Loredunak

Belarra

Goroldioak

Animaliak

Ornogabeak

Ornoduank

Gizakia (Gure espeziea)

Zelula
Izaki bizidun guztien egitura-unitate eta funtzional garrantzitsuena da
Eukariotoa

Landare zelula

Animalia zelula

Procariotoa

Espiriloak

Bibrioak

Baciloak

Coco-ak

Nukleo gabeko oganismo unizelularra

Bizidunen osaera
Elementu organikoak

Azido nukleikoa

Proteinak

Lipidoak

Bitaminak

Gluzidoak

Elementu ez-organikoak

Gatz-mineralak

Ura

Elementu kimiko nagusiak

Oxigenoa

Nitrogenoa

Hidrogenoa

Karbonoa

Definizioa
Bizitza berezko iraupen eta garapen-prozesuak dituzten eta ez dituzten izakiak bereizten duena da.
Ikertzaileak
Lamarck

Lamarckismo

1809. urtrean “Philosophiae Zoologique”

Izaki bizidun guztiak oinarrizko beste bizidun sinpleetatik datoz, eboluzionatuz eta konplexuagoak bilakatuz.

Cuvier

Naturalista eta zoologo frantziarra.

Era berean, Cuvierrek uste zuen Lurrak 6.000 urteko adina zuela.

Animaliak lau talde nagusitan sailkatu zituen: ornodunak, moluskuak, artikulatuak eta erradiatuak.

Anatomia konparatuaren eta paleontologiaren bultzatzailea.

Mendel

Belaunaldiz belaunaldi transmititzen ziren ezaugarrien erregulartasuna ikertu zuen

3 lege egin

3.legea

bi ezaugarri hartuko dira kontuan kolorea eta forma, bi belaunaldi egin zituzten. Lehenengoan bi puru gurutzatu zituzten eta bigarrengoan hibridoak. Hibridoak gurutzatzean 16 konbinaketa ezberdin eratu ziren.

2.legea

hibridoak erabiliz, haien arteko gurutzaketa egitean datza. Hurrengo belaunaldian, ¾ ak horiak (¼ AA eta ½ Aa) izango dira eta ¼ ak berdeak (aa).

1.legea

Arraza puruko bi gurutzatuz (gainartzailea, horia (AA) eta azpirakorra, berdea (aa)) denak berdinak irtengo dira, gainartzailearen itxurakoak (Aa).

Genetika modernoaren aita

Darwin

Darwinismo

Gaur egungo Eboluzioaren Teoria Sintetikoaren oinarria osatzen du.

Hil

Estimuluei erantzun

Metabolizatu

Hazi

Bizi-funtzioak

Ugaldu
Harremandu
Elikatu

Jaio