Digestio-aparatua

Mai multe ca aceasta

Digestio Aparatua

după Ander Jiménez

DIGESTIO-APARATUA

după Jon Eceiza

Digestio-aparatua: anatomia eta fisiologia

după IBAI JIMENEZ JAUREGUI

Analizatorii gustativ și olfactiv la om

după Dinu Theodora-Maria

Digestio-aparatua

Digestio-aparatuak elikagaiak eraldatu eta mantenugaiak sortzen ditu, digeritu gabeko hondakinak kanporatu egiten ditu.

Digestio hodia

Uzkia

Digestio-aparatuaren amaierako irekidura kanporatu gorotzak, uzki-esfinterra zabalduz.

Heste Lodia

Ondestea: digestio hodiaren azken zatia da. Bertan pilatzen dira gorotzak, kanporatuak izan arte.

Kolona: hiru zati ditu: goranzko, zeharkako eta beheranzko kolona. prozesu garrantsitsu garatu

Kolonean ez dago digestiorik.

Ia ur guztia eta gatz mineralak zurgatzen ditu odolerantz.

Bakteria sinbionteak bizi dira kolonean. Beren elikadurarako guk xurgatu gabeko zenbait hondar aprobetxatzen dituzte.

Hesteitsua: ileonarekin komunikaturik. Hesteitsutik apendize izeneko organoa irten da.

Heste meharra

Ileona: heste meharraren azken zatitxoa. Balbula ileozekalaren bidez dago heste lodiari loturik.

Jejunoa: mantenugaiak odolerantz xurgatu. Paretak heste-biloak osatuz. odol-hodiak daude: hauek digeritutako substantziak jaso eta gorputzeko zelulara

Duodenoa: pilorotik datorren kimoa jasotzen du, digestio kimikoa amaitzeko.

Ekintza kimiko honi esker, kimoa kilo izeneko ahi bihurtzen da.

Heste-urina: duodenoak sorturikoa da.

Pankrea: urin pankreatikoa sortzen du,entzimaz beterik; deskonposaketa kimikoa amaitzen dute, mantenugaiak sortuz.

Gibela: behazuna sortzen du, gantzak emultsionatzeko, gero, behazuna gibeletik behazun-xixkuraino doa, non gordetzen da.

Urdaila

Bere sarrerak kardia izena du eta bere irteera piloro izenaz ezagutzen da bi ekintza garrantzitsu gertatzen dira: Ekintza mekanikoa: elikadura-boloak ematen ditu irabiaketan, birrintzen jarraitzeko. Ekintza kimikoa: urdailaren paretek urin gastrikoa jariatzen dute; honek bi osagai nagusi ditu:

Pepsina: proteinak hasten da deskonposatzen. Elikadura-boloa kimo izeneko ahi erdi likido bihurtzen da. Heste meharrera igaroko da.

Azido klorhidrikoa: substantzia bakterizida izateaz gain, kimikoki eragiten dio elikadura-boloari.

Hestegorria

Faringetik urdaileraino doan hodia da. Mugimendu peristaltikoen bitartez, elikadura-boloa faringetik urdailerantz mugitu.

Faringea

Ahoaren eta hestegorriaren artean dago. Epigloti izeneko balbula dauka. irensketan arnas- aparaturanzko pasabidea ixten du.

Ahoa

Mihia

elikagaiak listuaz nahasten ditu, eramaten, hortzek beren lana egin dezaten. Gainera, elikagaiak faringerantz bultzatu,

Hortzak

Elikagaiak mastekatzeko erabiltzen ditugu. Gizakiak bere bizitzan bi hortzeria izaten ditu: esne-hortzeria eta behin- betiko hortzeria. Hortzaren atal nagusiak esmaltea, dentina edo bolia, hortz-mamia eta zementua.

Ebakortzak: elikagaia ebakitzen dute. 8 dira.

Letaginak: urratu egiten dute elikagaia. 4 dira.

Aurreko eta atzeko haginak. 8 eta 12 dira, hurrenez hurren. Elikagaiak txikitu eta xehatu egiten dituzte.

Listu guruinak

Listua elikagaiekin nahasten da, birrinketa errezagoa izateko. Bere konposizioan lisozima eta muzina aurki daitezke. karbohidratoen deskonposaketa kimikoa hasi.

Elikagiak hodian sartzeko barrunbea da.

10-12 bat metrotako luzerako hodia da. Ahotik uzkiraino luzatzen da.

Digestio-guruinak

Azaldutako listu guruinak, gibela eta pankrea dira. Elikagaiak deskonposatzeko zenbait substantzia jariatzen dute.