GIZA HARREMANA ETA KOORDINAZIOA, NERBIO SISTEMA ETA SISTEMA ENDOKRINOA
Gangguan kecemasan ditandai dengan gejala seperti kegelisahan, kesulitan berkonsentrasi, dan gangguan tidur. Gangguan obsesif-kompulsif melibatkan perilaku berulang sebagai respons terhadap obsesi.
GIZA HARREMANA ETA KOORDINAZIOA, NERBIO SISTEMA ETA SISTEMA ENDOKRINOA
SISTEMA ENDOKRINOKO GAIXOTASUNAK
DIABETEA
Halakoetan, odolak ohi baino azukre kantitate
handiagoa izaten du.
Intsulina eskasiak edo
intsulinarik ezak sortzen du, eta horren
ondorioz, gorputzak ezin du odoleko glukosa
xurgatu, ezta energia-iturri gisa erabili ere.
NANISMOA
garapen-
aldian hazkuntza-hormona sortzeko arazoek
eragindako gaixotasunak dira.
TIROIDEKO GAIXOTASUNAK
Hipofuntzioak -hau da, tiroxina gutxiegi sortzeak- gorputzeko funtziorik
garrantzitsuenak moteltzen ditu.
Hiperfuntzioa edo ohi baino tiroxina gehiago sortzeak areagotu egiten ditu
metabolismoa, urduritasuna, loezina, haserrekortasuna, hiperaktibotasuna eta pisu-
galera.
tiroide-hormona gehiegi edo gutxiegi sortzearen ondorioz
gertatzen dira, eta hipertiroidismoa eta hipotiroidismoa esaten zaie, hurrenez
hurren.
ASALDURA PSIKOAK
ASALUDRA OBSESIBO
Konpultsioak
portaera errepikakorrak edo errituzkoak dira, eta obsesioari emandako
erantzun gisa osatzen dira;
EZKIZOFRENIA
pertsonak argi
pentsatzeko, bere emozioak kontrolatzeko, erabakiak hartzeko edo besteekin
harremanak izateko duen gaitasunari erasaten dio.
DEPRESIOA
depresioa ez da
norberaren borondatez alda
daitekeen tristezia iragankorra.
ARRETA FALTA
ANTSIETATEA
sintomak era askotakoak dira: urduritasuna,
kontzentratzeko zailtasuna, loaren gorabeherak eta abar.
emozio-egoera desatsegina da; eta horrekin batera,
ASALDURA FISIKOA EDO ORGANIKOAK
PARKISONA
Sintomarik
sarrienak hauek dira: gihar
zurrunak, ibiltzeko zailtasunak,
esku, beso eta hanketako dardara,
eta gorabeherak mugimenduen
koordinazioan.
mugimendua eta jarrera kontrolatzeaz eta koordinatzeaz
arduratzen diren garuneko guneen
neuronak hiltzeari edo
endekatzeari zor zaio.
ALZEIMERRA
Fase aurreratuetan hitz egiteko zailtasunak
gertatzen dira, jarraibideak betetzeko ezintasuna, eta aldaketak
portaeran eta nortasunean.
Hasieran, galera arinak gertatzen dira
oroimenean, orientazioan eta arrazoimenean, eta pixkana-pixkana
areagotu egiten dira.
garun-azaleko neuronak endekatzearen ondorioz
gertatzen da.
GAIXOTASUN NEURODEGENERATIBOAK
Alzheimer-en gaitza edo
Parkinson-en
gaitza.
KOLPEAK
Bizkarrezur-muinean lesioak eragin ditzakete, bai eta paralisia
ere, beheko ataletan (paraplejia) edo atal guztietan (tetraplejia).
GARUNEKO ARTERIEN BUXADURA
Neuronen heriotza eragiten
du, odol-fluxurik ez dagoelako.
GAIXOTASUN INFEKZIOSOAK
Poliomielitisa eta meningitisa. nerbio-
sistema zentralari eragiten dioten gaixotasunak.