Oxigeno falta
arteria bat itxi delako
Urritasun metabolikoak,
mantenugai batzuk falta direlako
zelulak hiltzeko bi kausak
Gaixotasun askok ehunetako eta organotako zelulak hiltzen dituzte
LESIOAK
organoetan edo ehunetan sortutako kalteak
Kolpeak eragin----- traumatismoa
gaiztoa izan ahal da
minbizia
Gure gorputzeko organo, aparatu eta sistema bakoitzaren funtzionamenduaren egoera eta haien arteko koordinazio maila adierazten digute.
organismoa mikroorganismoek hartu eta agente patogenoak ugaldu egiten badira
GAIXOTASUN
Gernu kompozizio kimikoa
iraizketa prozesuaren datuak eman.
Gernuaren analisi kimikoa
Plasmaren kompozizio kimikoa
Odol-plasmaren zehaztapen koantitatiboa
Hemograma
Odol zelulei buruzko zehaztapen analitikoa
Zehaztapen analitiko
Bizi edukiera
Presio Arteriala
Arteria nagusien harnean dagoen odol presioa
Esfigmomanometro
Pisua
organismoaren nutrizio maila adierazi
Gorputzaren temperatura
Termometro kliniko
37 °C inguruan
egonkorra
Pultsua
Subtema
Arteriako pareten dilatazioa eta uzkurdura
PREBENTZIOA
Bide-zirkulazioko arauak betetzea
Lan baldintza osasuntsuak
Toxikapenak eta menpekotasunak ekiditea
Bízi-plangintza orekatua.
Dieta orekatua
Ariketa fisikoa
PARAMETRO FISIOLOGIKOAK
Infekziosoak
TRATAMENDUA
Txertoa
txertoa gorputzean birus/bakterio hil do ahulak sartzen datza
Birus
antigorputzak
Protozooek
protozoo
Bakterioek
antibiotikoak
Onddoek
fungizida
DEFENTSAK
Inmunitate sistema
B linfozitoek
antigorputzak sortU
zelula inbaditzaileak desegiten
antigenoak indargabetu
T linfozitoek
T eta B linfozitoen ekoizpena aktibatU
zelula inbaditU
mikroorganismoAK desegiten
Neutrofiloek eta mononozitoek
gure organismoan dauden zeJula arrotzak
Larruazala eta mukosak
(izerdia, mukiak, listua…) jariatU
barrualdea kanpoko ingurunetik banatU
benetako hesi naturalak
TRANSMIZIOA
Sexu-transmisioko gaixotasunak
HIESA
Hepatitis
Sexu-harremanetan, gaixotasun infekziosoak kutsatzeko arriskua
pandemia
HIESa
neguan
gripe
Epidemia mota bat mundu osoan
epidemia
Gaixotasun infekzioso bat eremu batean zabaltzea
kutsatsea
Pertsona gaixo batengandik pertsona osasuntsu batengana transmititu
organismo bektoreak
Gorputzean bizi
bakterio eta onddo horiek hil eta ordu gutxian, beste bakterio eta onddo batzuek hartzen dute haien lekua
SORTZEN DUTEN AGENTEAK
birusak
Gripea
ZElulan infektatutako ADN bana proteina-kapsula
ez izaki biziduneta
bakteriak
difteria
Tetanosa
infektatu
zauriaken bidez
protozooak
Malaria
plasmodiuma
sukarra eta beste arazo batzuk
Intsektuen ziztadak
ehunetan edo organoetan ugaldu
onddoak
Atleta-oina
Erraz kutsatzen dira
leku hezeetan
zelulabakar
BEKTOREAK
elikagai kutsatuen bidez
zuzeneko kontaktu fisikoaren bidez
airearen bidez
kutsatutako objetuen bidez
EZ infekziosoak
Zelula-ugalketagatiko gaixotasunak.
zelulak naurriz kanpo ugaldu
kontrolik gabe hazten den zelula-masa
tumorea
GAIZOTASUN AUTOIMUNEAK
Endekapenezko gaixotasunen antzeko efektua
Ehunak hiltzen dira
Immunitate-sistemak organismoararen beraren aurka jarduten duenean sortzen dira
ENDEKAPENEZKO GAIXOTASUNAK
Alzheimerra
Lesioak eragiten dituzte organo kaltetuetan
zelulak desagertzean agertzen da
zelulak pixkana hiltzen direlako sortzen dira
GAIXOTASUN GENETIKOAK
funtzionamendu desegokia eragiten du
Informazio genetikoaren akatsek sortutakoa
DALTONISMOA
HEMOFILLIA
GAIXOTASUN METABOLIKOAK
diabetesa
hormonaren baten ekoizpen urriak
Metabolismoaren akatsek sorturikoak,
