Denbora-lerroak

Mer av detta

LAUAXETA

av gork martin

I. Mundu Gerra

av Asier Casas Espiniella

1.MUNDU GERRA

av JANIRE RUIZ

ESPARTEROREN ERREGEORDEALDIA

av Saioa Aransolo

Espainia XIX. mendean I

SEIURTEKO IRAULTZAILEA

Monarkiaren berrezarkuntza

Lehen errepublikaren hasiera

Amadeo I.aren erregealdiaren hasiera

ELISABET II.AREN ERREGINALDIA

Iraileko iraultza

1860

Zabalgunean eraikuntza

1855

Madozen desamortizazioa

1851

Madril-Aranjuez trenbidea

1848

Bartzelona-Mataro trenbidea

Konstituzio moderatua

1836

Mendizabalen desamortizazioa

Erregionaldia hasi

FERNANDO II.AREN ERREGINALDIA

Erreginaldiaren amaiera

1831

Madrilgo Burtsaren sorrera

1825

Amerika espainolaren idependentzia

Riegoren pronuntziamendua

Erreginaldiaren hasiera.

INDEPENDENTZIA GERRA

Independentzia Gerraren amaiera

Cadizko Konstituzioa

Cadizko Gorteen hasiera

independientzia gerra hasi

KARLOS IV.AREN ERREGEALDIA

Aranjuezko matxinada

Uztailean. Jose I.a Bonaparte, errege

Mmaiatzaren 2ko alltxamendua

Basileako Bakea

Karlosen erregealdia hasi zen

1833-1874 Finkapen liberala

1874

Borboikoen monarkia berrezarri zen.

1873

Monarkia Demokratikoa amaitu zen eta urte honetan Amadeok abdikatu zuen eta Lehen Errepublika aldarrikatu zen. Lehen Errepublika ezegonkortasun politiko handiko garaia izan zen. Errepublikarren artean estatu zentralistaren aldeko uninonistak eta estatu dezentralizatuaren aldeko federalistak bereizten ziren. Beste karlistaldi bat hasi zen eta Kubarekin gerran sartu zen, hainbat udalerri matxinatu eta kantoi edo errepublika independente aitortu ziren.

1871

Monarkia Demokratikoa hasi zen Amadeo Savoiako eskuetan. Borboikoen aldekoen eta errepublikarren oposizio politikoari aurre egin behar izan zion, hainbat matxinada militar pairatu zituen.

1868

`La Gloriosa ´ iraultzak irabazi zuen eta erregina erbestera joan zen. Betiko Gobernua eratu zen eta 1868ko Konstituzioa eman zuen

1866

Demokratek, errepublikarrek, aurrerakoiek eta Union Liberal alderdiak Ostendeko Ituna sinatu zuten, erregina eraisteko eta gizonen sufragio unibertsala bidezko Konstituzio Gorteak deitzeko.

1856

Biurteko Aurrerakoian (1854-1856) urte honetako Konstituzioa idatzi zen, baina ez zen argitaratu.

1845

Hamarkada Moderatua (1844-1854) urte honetako Konstituzioa inposatu zen

1843

Maria Kristinaren erregealdia amaitu zen.

Esparteko jeneralak bete zuen erreginordetzea hasi zen.

1840

Gerra amaitu zen Elisabeten garaipenarekin eta Bergarako Besarkada deitutako hitzarmenarekin.

Maria Kristina, Elisabet II.aren amaren erregealdia hasi zen.

Lehen kartistaldia hasi zen, absolutistek Karlos defendatzen zuten eta liberalek Elisabet, beraz gerra hasi zen

1814-1833 Erregealdiaren etapak

Hirugarren etapa amaitu zen.

1833

Fernando VII.ak aliantza armada frantsesa bidali zuen. Gudarioi `San Luisen Ehun Mila Semeak´ esan zitzaien, eta Espainia inbaditu eta absolutismo berrezarri zuten.

Urte honetan bigarren etapa amaitu zen eta hirugarren etapa hasi zen, Zorigaiztoko Hamarkada. (Liberalen errepresioarekin hasi zen. Fernando VII.aren alaba Elisabet jaio zen, erregeak emakumeei tronua oinordetzea ahalbidetu zuen. Ordura arte, Fernandoren anaia, Karlos, izan zen ondorengoa eta ez zuen aldaketa onartu. Absolutisten babesa jaso zuen eta Fernandoren emaztea, Maria Kristinak, liberalen babesa bilatu zuen)

1820

Lehenengo etapa amaitu zen eta bigarren etapa hasi zen, Hirurteko Liberala (20an Rafael Riego Cabezas de San Juanen egindako pronuntziamenduak arrakasta handia izan zuen, Fernando VII.a Aliantza Cadizko Konstituzioaren zina egin zuen eta liberalek Cadizko Gorteen lana berrezartzea onartu zuen. Fernando VII.ak Aliantza Santuko potentzia absolutisten laguntza lortu zuen)

1814

Fernando VII.a Espainiara itzuli zen Lehenengo etapa hasi zen, Seiurteko Absolutista (Cadizko Gorteen lana baliogabetu zuen eta liberalak jazarri zituen. Liberak batzuk erbesteratu ziren eta beste batzuk boterea lortzen saiatu ziren, pronuntziamenduen edo Estatu-kolpe militarren bitartez)

1808-1814

1813

Napoleon Fernando VII.a aitortu. Valencayko Ituna

Gremioa eta Inkisizioak ezeztatu.

1812

Napoleonek Errusian izandako arazoak aprobetxatuta, eta Portugalen lehorreratutako armada britainiarraren laguntzarekin, frantsesak garaitu zituzten Arapilesen, Gasteizen eta San Martizalen.

1812ko Konstituzioa Espainiako lehena izan zen.

1811

Jauntasunak ezeztatu zituzten

1810

Junta Zentralak Cadizko Gorteak deitu zituen. Onartutako legeek inprimatze-askatasuna ezarri zuten

Frantsesen inbasioak herria altxatzea eragin zuen. Independientzia Gerra hasi zen. Gerraren lehen fasea: Bailengo garaipena, Napoleon ia lurrande osoa berreskuratu.

1788-1808 Karlos IV.aren erregealdia

1808

Aranjuezko matxinada. Manuel Godoyren politikaren aurkako matxinada, tronuaren ondorengo Fernando VII.ak akuilatuta. Ondorioz, Karlos IV.ak Godoy kargutik kendu, eta bere seme Fernandoren alde abdikatu zuen.

1807

Godoy Napoleonekin aliatu zen, Fontainebleauko Ituna sinatuta. Portugal inbaditzea eta banatzea hitzartu zuten, eta armada frantsesak Espainian sartu ziren.

1805

Trafalgar gerra

1795

Godoyk Basileako bakea sinatu behar izan zuten

1793

Luis XVI.a hil zuten eta Frantziaren aurkako guerra aldarrikatu zen. Frantsesek Euskadi eta Nafarroa inbaditu zuten.

1788

Karlos IV.ak tronua eskuratu zuen. Berehala Manuel Godoyren eskuetan utzi zuen boterea. Antzinako Erregimeneko krisi politikoa hasi zen.