DETERMINANTES E OUTROS PRONOMES
DEMOSTRATIVOS
ADVERBIO DE MODO: Daba o sol e, nisto, choveu
ADVERBIO TEMPORAL: Tiña poucos anos daquela
VERBO (COMODÍN): Aquela a cociña
SUBSTANTIVO: A nena ten un aquel que namora
VALOR DEÍCTICO / SINALADOR TEMPORAL E ESPACIAL
Este verán irei á montaña / Aquela é a miña bicicleta
POSESIVOS
VALORES ESPECIAIS
HABITUAL
Todos os días toma o seu café
POSESIVO DE PROPIEDADE EXCLUSIVA: DE MEU/DE TEU/DE SEU/DE NOSO/DE VOSO
É amable de seu (por propia natureza)
A tella caeu de seu (por si mesma)
Temos lingua de noso (lingua propia)
POSESIVO DISTRIBUTIVO: CADANSEU/S- CADANSÚA/S (acompaña ao posuidor)
Foron en cadanseu coche á praia
ADVERBIO: Choveu o seu
SUBSTANTIVO: Isto non é o meu, Pasou as súas, Xa estás facendo das túas
VALOR DE POSESIÓN OU RELACIÓN
A miña bicicleta picou uha roda
RELATIVOS
NECESITAN DUN ANTECEDENTE PARA EXISTIR E INTRODUCEN UNHA ESTRUTURA SUBORDINADA
QUEN (NON TEN PLURAL)/ QUE/ ONDE/ CANDO/ COMO
Esta é a casa onde vivín de pequena
Non sei quen son eses
SÓ CUXO/A/O/AS/OS É DETERMINANTE
A persoa de cuxo nome non me lembro...
NUMERAIS
CARDINAIS
un, dúas, vinte, vinte e un, cincocentos
PARTITIVOS
terzo
MULTIPLICATIVOS
cuádruplo
ORDINAIS
undécimo, vixésimo, sexaxésimo primeiro
INDEFINIDOS
ACHEGAN VALORES DE IMPRECISICIÓN OU INDETERMINACIÓN
TIPOS
INVARIABLES
QUENQUERA, CALQUERA, CADA, ALGO, ALGUÉN, NINGUÉN, CADAQUÉN, AMBOS
VARIABLES
ALGÚN, NINGÚN, UN, ABONDO, MOITO, BASTANTE, DEMASIADO, OUTRO, MESMO
cadaquén=cada persoa
ARTIGOS
un/uns
ao/ ó (a+o)
con+a: coa
INTERROGATIVOS E EXCLAMATIVOS
SÓ SON DETERMINANTES CANDO ACOMPAÑAN UN SUBSTANTIVO
SON DETERMINANTES CANDO ACOMPAÑAN UN SUBSTANTIVO
Que calor vai!
Que persoas chegaron?
quen non ten plural e tampouco é determinante, É UN PRONOME
Quen chegou? / Quen foron os que falaron?