Digestio-guruinak: elikagaiak deskonposatzeko substantzia jariatzen dute.

Mer av detta

DIGESTIO APARATUA

av Nahia Casal

DIGESTIO APARATUA

av Ibai Udaondo

DIGESTIO-APARATUA: ANATOMIA ETA FISIOLOGIA

av AMAIA ORTEGA UGARTE

DIGESTIO-APARATUA: ANATOMIA ETA FISIOLOGIA

av AMAIA ORTEGA UGARTE

Digestio-guruinak: elikagaiak deskonposatzeko substantzia jariatzen dute.

Digestio-aparatua: anatomia eta fisiologia. Elikagaiak liseritu eta substantzia mantenugai bihurtu eta odolera pasatu.

Digestio hodia: Ahotik uzkiraino doan hodia 10-12 metrokoa

7. UZKIA: Digestio-aparatuaren amaierako irekidura. Gorotzak kanporatu uzki-esfinterra zabalduz.

6. HESTE LODIA: xurgatu gabeko substantziak heste lodirantz pasatzen dira, mugimendu peristaltikoa. 3 zati:

• Ondestea: digestio hodiaren azken zatia. Gorotzak pilatzen dira kanporatu arte.

• Kolona: 1,5 m, 3 zati: goranzko, zeharkako eta beheranzko kolona. Prozesuak:

3. Kolonean ez dago digestiorik

2. Bakteria sinbionteak kolonean bizi dira: bitamina eta heste-gasak sortu

1. Ia ur guztia eta gatz mineralak zurgatzen ditu odolerantz.

• Hesteitsua: ileonarekin komunikaturik eta apendize bermiforme organoa irteten da.

5. HESTE MEHARRA: 3 atal ditu:

5.3. Ileona: heste meharraren azken zatia. Xurgapena bukatzen da. Balbula ileozekalaren bidez dago heste lodiari lotuta.

5.2. Jejunoa: mantenugaiak odolerantz xurgatzen ditu. Paretak tolestuta daude (heste-biloak). Odol-hodiak mantenugaiak jaso eta zeluletara eramaten dituzte.

5.1 Duodenoa: kimoa jasotzen du digestio kimikoa amaitzeko. 3 Organo:

• Heste-urina: duodenoak sortzen du. Ekintza kimikoa da eta kimoa kilo bihurtzen du.

• Pankrea: urin pankreatikoa sortzen du (entzimak. Entzimek kimoaren deskonposaketa kimikoa amaitzen dute, mantenugaiak sortuz.

• Gibela: behazuna sortzen du, gantzak emultsionatzeko (txikitzeko). Behazuna gibeletik behazun-xixkuraino doa, eta hor gordeta egongo da.

4. URDAILA: “J” itxurako poltsa. Sarrera (kardia) beti zabalik dago. Irteera (piloro) 2 ekintza:

• Ekintza kimikoa: urdailaren paretek urin gastrikoa jariatzen dute: azido klorhidrikoa eta pepsina (kimo).

• Ekintza mekanikoa: elikadura-boloak 3-4 ordu irabiaketan birrintzen jarraitzeko

3. HESTEGORRIA: faringetik urdaileraino. Mugimendu peristaltikoa: elikadura-boloa faringetik urdailerantz doa eta ez alderantziz

2. FARINGEA: ahoaren eta hestegorriaren artean. Epigloti balbula dauka irensketan arnas-aparaturanzko pasabidea ixteko eta elikadura-boloa trakean ez sartzeko.

1. AHOA: Elikagiak hodian sartzeko barrunbea

• Mihia: elikagaiak listuaz nahastu (elikadura-boloa), ahoan mugitu eta faringerantz bultzatu, soinuak artikulatu eta dastamen organoa da.

• Hortzak: elikagaiak mastekatzeko. 2 hortzeria: esne-hortzeria (20 hortz) eta behin-betiko hortzeria (32 hortz). 4 hortz mota:

4. Atzeko (12) haginak: elikagaiak txikitu eta xehatu

3. Aurreko (8) haginak: elikagaiak txikitu eta xehatu.

2. Letaginak (4): elikagaia urratzeko.

1. Ebakortzak (8): elikagaia ebakitzeko

• Listu guruinak: listua jariatzen dute eta elikagaiekin nahasten da. Lisozima (bakterizida) eta muzina (karbohidratoen deskonposaketa)

Gibela eta pankrea: elikagaiak ez dira pasatzen organo hauetik, digestio-hodira jariakinak isurtzen dituzte.