PLESANTA PREVİA

Mer av detta

Tree organigram

av EMİNE ÇORUK

OKUL DIŞI ÖĞRENME

av AYŞE EZMECİ

ETİK

av Muhammet Çevik

meslek liseleri,2019

av AHİ EVRAN

PLESANTA PREVİA VE PREEKLEMSİ LİTERATÜR BİLGİSİ

PREEKLEMSİ

BAKIM VE İZLEM; Proteinürisi Olmayan Gebede Bakım ve İzlem : *Hafif hipertansif gebeye ev bakımı önerilir,gebeye hastalık ve hastalığın anne ve bebek üzerine olan etkisi konusunda eğitim verilir. *Kadının hastalığın ciddileştiğini gösteren belirtileri tanıması ,fetal hareketleri doğru olarak sayabilmesi ve ne zaman doktora başvuracağını bilmesi konusunda eğitim verilir. *Evde idrarda proteine bakması, kilo takibi,günlük tansiyon ve haftalık NST takibi konularında eğitim verilir *Laboratuvar testleri düzenli takip edilir(trombosit sayımı,ürik asit,BUN,KC enzimleri) ve 24h idrarda protein takibi,sol yan yatışta yatak istirahati önerilir. Hipertansif Gebede Bakım: *1-4 saatte bir gerekiyorsa daha sık vital bulgu takibi, ÇKS takibi, idrar takibi(24 Saatte 700 ml'den saatte 30ml'den fazla çıkmalıdır, idrarda protein takibi, *Ödem takibi(yüz,parmaklar,el ve kolda tıbia bilek ayak ve sakral bölge) *Günlük kilo takibi, pulmoner ödem takibi, derin tendon refleksi takibi,ödemi önlemek ya da çözmek için proteinden zengin (1,5 gr/kg/gün) tuz kısıtlı diyet(6gr/gün) ,sıvı alımı serbest bırakılır, *Vazokonstrüksiyona yol açabilen anksiyete ve endişe giderilmeye çalışılmalıdır. *Ciddi ağır preeklemside nöromusküler irritabiliteyi azaltmak için MgSO4 tedavisi uygulanır.(Kan basıncı,nabız,solunum ilaç uygulama öncesi ve sonrası bakılır, kan basıncının ve solunumun 14 altına düşmesi toksisite belirtisidir.) *Patella refleksine bakılır (refleksin olmaması toksisite belirtisidir.) *MgSO4 idrarla atıldığı için saatlik idrar miktarı 30 ml üzeri olmalıdır. *Toksik belirtiler görüldüğünde antidot olan kalsiyum glukonat kullanılır.

SEMPTOMLARI -Hipertansiyon(sistolik>140mmHg diyastolik>90mmHg 4x1) -Proteinüri(>300mg/24 sa. idrar çubuğu ile yapılan ölçümde 1+ proteinüri olması pretein/kreatinin>0.3mg/dL) -Trombositopeni(<100000/mm3 -Böbrek yetmezliği (serum kreatinin konsantriasyonunun >1.1mg/dL olması) -Bozulmuş karaciğer enzimleri(AST/ALT>Normalin 2 katı -Görme bulanıklığı, serebral bozukluk -Baş ağrısı -Bozulmuş böbrek fonksiyonu(kreatinin>1.2mg/dL -Pulmoner ödem veya siyanoz

SINIFLANDIRMA I. Kronik hipertansiyon: Daha önce bilinen hipertansiyonun gebelikte devam eden olgulardır. II. Gestasyonel Hipertansiyon: Gebelikte ortaya çıkıp fundoskopik muayenede hipertansif retinopati ve proteinürisi olmadan,kan basıncının normal sınırlarda seyretmediği puerperiumdan sonra kan basıncının normale döndüğü olgulardır. III. Hafif Preeklempsi: Gebelik hipertansiyonuna proteinürinin eşlik ettiği(03gr/l'den fazla)ve diastolik kan basıncı 90 ile 100mmHg arasında olan olgulardır IV. Ağır Preeklempsi: İstirahat halindeki gebede 6 saat ara ile ölçülen diyastolik kan basıncı değerlerinin 100mmHg üzerine olması(özellikle uyku saatlerinde) veya 24 saatlik idrarda 5gr/l üzerinde proteinüri veya oligüri veya baş ağrısı, bilinç bulanıklığı gibi serebral bozukluklardır ayrıca pulmoner ödem, siyanoz veya ağrı kesiciye cevap vermeyen epigastirik sağ üst kadran ağrısı veya HELPP Sendromu gözlenen olgulardır. V. Eklempsi: Preeklempsi olgusuna konvülziyonun eklendiği olgulardır

KAYNAKÇA Akalın, A., & Şahin , S. (2018). Preeklampsi: Tanı ve Hemşirelik Yönetiminde Güncel Yaklaşımlar. Human Rhythm, 4(2), 88-97. Erçal, T. (2019). Şiddetli Preeklampsi ve Eklampsi:Hastane Öncesi Tanı ve Yöntemde Güncel Yaklaşımlar. Hastane Öncesi Dergisi, 4(1), 33-46. Işık, Ş., Tayman, C., Çakır, U., Yakut, H. İ., & Oğuz, Ş. S. (2016). Yenidoğan İnfantta Preeklampsinin Etkileri. Koru Proceedings, 6(1), 35-42. Şen, C., Madazlı , R., & Ocak , V. (1993). Gebelikte Hipertansiyon/Tanım ve Sınıflandırma. Perinatoloji Dergisi(1), 7-10. Taşkın, L. (2020). Riskli Gebelikler. L. Taşkın içinde, Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği (16. b., s. 247-254). Ankara: Akademisyen Tıp Kitabevi. TC.Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. (2018). Acil Obstetrik Bakım Yönetim Rehberi. Ankara: Sistem Ofset Yayınları. Tulmaç, Ö. B. (2012). Gebelikte Hipertansif Bozukluklar;Tanım,Sınıflandırma ve Patofizyoloji. KÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 14(2), 17-23.

Risk Faktörleri -Nulliparite -Önceki gebelikte preeklampsi olması, -Anne yaşının >40 ya da <18 yaş olması, -Preeklampsi aile öyküsü, -Kronik hipertansiyon, -Kronik renal hastalık, -Antifosfolipid antikor sendromu, -Trombofili, vasküler ya da konnektif doku hastalığı, -Diyabetes mellitus (pregestasyonel/gestasyonel), -Çoğul gebelik, yüksek vücut kitle indeksi, siyah ırk, hidropsfetalis, açıklanamayan fetal büyüme kısıtlılığı, kendisi small gestastional age (SGA) olan anne, önceki gebelikte fetal büyüme kısıtlılığı, abruptio plasenta ya da fetal ölüm olması, gebelikler arası intervalin uzun olması, molhidatiform, genetikfaktörler vb.

EPİDEMİYOLOJSİ; Hastalığın sıklığı bölgelere ve toplumlara göre değişmekle birlikte tüm dünyada tüm gebeliklerin %4.6’sı oranında görülmektedir. Özellikle ilk gebeliklerde 1.5-2 kat fazla görüldüğü bildirilmektedir. Geç başlangıçlı hastalık (≥34 gestasyonel hafta) erken başlangıçlı hastalıktan daha sık olarak izlenmektedi. Tüm dünyada maternal ölümlerin %10-15’nin preeklampsi/eklampsi ile ilişkili olduğu bildirilmektedir. Üreme çağında 15-49 yaş grubu kadınlar arasında görülür

TANIM; Preeklampsi, yeni başlangıçlı hipertansiyon (>20 gestasyon haftası) ve proteinüri ya da organ hasarıyla karakterizemultisistem bir hastalıktır. Preeklampsi maternal ve/veya fetal mortalite ya da ciddi morbidite ile ilişkilidir

PLESANTA PREVİA

TANILAMA YÖNTEMLERİ; Genellikle ultrasonografi yeterlidir.Abdominal palpasyon tanı koydurucu değildir. Plasenta yerleşimi gebelik haftasıyla beraber yukarı doğru yer değiştireceğinden tanı koyulması için genellikle 28. gebelik haftasına kadar beklenmelidir. Trans-vajinal ultrasonografi ve trans-abdominal ultrasonografi karşılaştırıldığında, transvajinal ultrasonografinin plasenta previa tanısında daha üstün olduğu bulunmuştur

ETİYOLOJİ VE RİSK FAKTÖRLERİ; - Daha önceki gebeliklerinde plasenta previa öyküsü, - Artmış C/S sayısı (4 veya daha fazla sezaryende insidans % 10’a kadar artar), -Artmış parite sayısı (Nulliparlarda % 0,2 iken, grandmultiparlarda % 5’e kadar çıkar), - Maternal yaş (Nullipar ve 20-29 yaş arası kadınlarda insidans % 0,03 iken, nullipar ve 40 yaş üstü kadınlarda % 0,25’tir), - Çoğul gebelikler (Uteroplasental oksijen ve besin taşınması ihtiyacı artar), - Konjenital uterin anomaliler, - Sigara kullanımı (Vücutta CO artışına bağlı oluşan hipoksinin giderilmesi için plasentanın yüzey alanını arttırarak oksijen alımını arttırmaya çalışmasına dayalı kompanzatuar mekanizmadır), - Kokain kullanımı (Bağımsız risk faktörüdür), - İnfertilite tedavisi, -Tekrarlayan düşükler ve küretaj sayısı (Endometrial skar oluşumu), -Erkek fetus, -Etnik köken (Asyalı kadınlarda risk, beyazlara göre bir miktar artmıştır)

TEHLİKELERİ; -Fazla kan kaybına bağlı hemorojik şok -Fibrinogenopeni -Trombositopeni -Anemi KOMPLİKASYONLAR -Erken membran rüptürü -Prematüre eylem -Presantasyon ve pozisyon bozukluğu -Uterin sinusların havaya maruz kalması nedeniyle hava embolisi -Postpartum kanama -Postpartum enfeksiyon -Ablasyo plesanta -Fetal ölüm

SEMPTOM; -Gebeliğin ikinci yarısından sonra görülen ağrısız vajinal kanamadır

KAYNAKÇA -Taşkın, L. (2020). Riskli Gebelikler. L. Taşkın içinde, Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği (16. b., s. 247-254). Ankara: Akademisyen Tıp Kitabevi. -Mehasseb, M. K., & Konje, J. C. (2019). Bölüm 10. B. Çetinkaya, & A. Baloğlu (Dü) içinde, Plasenta Anomalileri (s. 76-89). -Cunnigham FG, Leveno KJ, Bloom SL, Hauth JC, Rouse DJ, Spong CY. Williams Obstetrik, ‘Obstetrik Kanama’, Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul, 23. Baskı. 2010;35:757-803. -Giray, B , Karageyim Karşıdağ, A , Esim Büyükbayrak, E , Türkgeldi, A . (2016). Plasenta Previa Tanılı Gebelerin Takip ve Prognozları . Sakarya Tıp Dergisi , 6 (4) , 198-201 Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/smj/ -Kök G., Güvenç, G., İytemür, A., ve Çam, N. (2020). Plasenta previa ve gestasyonel diyabet tanısı olan gebenin hemşirelik bakımı: Olgu sunumu. SBÜ Hemşirelik Dergisi, 2(1), 41-48.issue/28484/341935

BAKIM VE İZLEM; -Vajinal ve rektal tuşe yapılmamalı -Kanama miktarı fazla ise kan transfüzyonu -Yaşam bulgularının takibi -Abdomende hassasiyet olup olmadığı -Uterus büyüklüğü,irritabilitesi,gevşekliği -Fetusun prezantasyonu ve yerleşme durumu -ÇKS takibi -Çıkarılan idrar miktarı değerlendirilmesi -Sadece spekulum ile kanamanın nereden geldiği gözlenir.

TANIM; Plasenta previa fetusun yaşam sınırını aşmasından (gelişmiş ülkelerde 20. hafta, gelişmekte olan ülkelerde 24.–28. hafta) sonra, plasentanın uterus alt segmentine kısmen veya tam olarak yerleşmesi olarak tanımlanır

SINIFLANDIRMA; 1) Total Plasenta Previa: Plasenta internal servikal osu tamamen kapatmıştır, 2) Parsiyel Plasenta Previa: Plasenta internal servikal osu kısmen kapatmıştır, 3) Marjinal Plasenta Previa: Plasenta internal servikal osun kenarında sonlanır, 4) Alt yerleşimli (low-lying) plasenta: Plasenta alt uterin segmente, plasentanın alt ucu internal servikal osa 2 cm veya daha yakın yerleşimlidir ancak internal servikal osa ulaşmaz