verbeteren onderwijs: Goed geleerde mensen nodig dus is een stimulans voor goed geschoolde burgers.
Groei koninklijke macht
Romeins recht
Koning zorgt voor de bevolking dus heeft hij het recht om wetten te maken. Koning = hoogste gezag
Nieuwe wapens
Voetvolk is effectief tegenover cavalarie. Hierdoor konden gewone burgers ingezet worden
Centralisatie
Bestuursposten door goedopgeleide burgers
Centrale macht = minder macht edelen
Vertrouwen in de capaciteit van de mens, en waardering van materiële dingen in plaats van armoede.
nuancering
De renaissance beperkt zich tot de bovenlaag van de bevolking. Ook speelde het zich vooral af in Italië. Het ging vooral over kunst en literatuur.
Virtue
homo universalis.
Hoofstuk 2
Protestantse Reformatie
Vrede van Ausburg in 1555
Reactie van de katholieken
Concile van Twente: vergadering om het katholicisme te verbeteren.
Pauselijke inquisitie. Rechtbank om ketters op de sporen
Katholieke reformatie: naam die de katholieken hebben gegeven
Contrareformatie : naam die de protestanten gaven. Gefinancierd met het geld van Potosi.
Luther
Duitse vertaling van de Bijbel
Verschil met Calvijn
Calvijn was radicaler met zijn ideeën over de staat. De wereldlijke macht mocht zich nooit bemoeien met het geloof.
De mis is een symbolische handeling. Dus niet geloven in de transsubstantie.
Calvijn is radicaler in de predestinatie leer
Directe relatie met god
Geen kerkelijke autoriteit die hem kan opleggen hoe hij de bijbel moe interpreteren.
schmalkaldische verbond : Duiste Lutheraanse steden verbinden.
God is wel aanwezig in brood en wijn: transsubstantie --> calvinisten hier niet mee eens.
95 stelingen
Engeland
Eerst katholiek, maar later protestants
Hendrik VIII hoofd van de kerk in 1533
Anglicanen, Act of supermarcy zo heet het schisma
onrust
Onrust als gevolg van het Lutheraanse geloof
- Priesters doorgeschoten in hun prediken over de leer wat boerenopstanden veroozaakte. Luther keurde dit af.
Vorsten in heel Europa wilde de invloed van de kerk verkleinen. De keuze van geloof zorgde voor centralisatie
Steden wilden zelfstandigheid om de religie in hun gebied
De kerk werd gezien als een deel van de machtsstructuur die verdeeldheid in stand hield --> boerenopstanden
Ontwikkeling-oorzaken
Kritiek op de misstanden van de kerk
Opkomst van seculier en humanistisch denken
Afname van de kerkelijke macht ( concordaat van Bologne )
Renaissance
verschil met de ME
Herintrede van de oudheid
Minder gefocust op godsdienst maar meer op wereldlijke dingen. Ook in de literatuur.
Nieuwe kunst en architectuur
Schijvers --> betere latijn
Ontwikkeling
Alpen
Ten Zuiden
- Grotere breuk met de ME
Ten Noorden
-Schildekunst is meer het dagelijks leven
- Humanisten zetten zich niet zo af tegen de ME
- Support voor onderwijs--> minder domme mensen
Noord-Italië
-Rijk
-Onafhankelijk
-Handelsrepubliek
--> meer $ is beter wereldbeeld
New monarchies
Heilige Roomse Rijk: Maximillian
Aartsbisschop van Oostenrijk
DMV tactische huwelijkspolitiek wordt Karel V machtig
Begin centralisatie
Spanje: Isabella en Ferdinand
Spaanse inquisitie van 1478
Persoonlijke vereniging met Argon en Castilië. geen vereniging van Spanje
Door huwelijkspolitiek in de 16e eeuw het grootste rijk van de 16e eeuw.
Verslaan het laatste islamitische bolwerk van de islamieten: Granada.
Frankrijk: Lodewijk XI
Huis Valois
Koninklijk leger
Bereid de macht over de kerk uit. Na zijn dood Concordaat van Cologne
Belasting heffen zonder goedkeuring van het parlement
Engeland : hendrik VII
Tudor dynastie
Gebruikt een koninklijke raadkamer als rechtbank
War of Roses geëindigd door het verbod op privé legers.
