zentzumenak

更多类似内容

Nerbio-sistema.

由IÑIGO MARTÍNEZ-ABASCAL LLOMPART

6.-IKASGAIA

由IÑIGO SANTAMARÍA GARCÍA

Kanpotik jasotako dutuez baliatuta, gorputzari buruzko sentipenak antolatzen ditu

由Galder Salvador

Mugimen-portaerak haurtzaroan eta nerabezaroan

由Oier Conde Oregui

zentzumenak

entzumena dastamena eta usaimena

usaimena

Sudur-hobien barnealdea pituitarioamuki-mintz batez estalita

Pituitario horia:

goialdean dago eta usaimen-hartzaile asko ditu.

Pituitario gorria:

behealdean dago, arnastutako airea berotzen

dastamena

nerbio-bulkaden bitartez jakinarazten da garun-azalari papiletan hautemandakoa

Garun-azalak nerbio-bulkada honek interpretatu eta zapore mota zein den identifikatu

Dastamena usaimenaren mendean dago

Dastamen-papilak deritzen irtengune ugari daude mihiaren azalean(kimiorrezeptoreak)

oinarrizko lau zapore gozoa, gazia, garratza eta mingotsa

entzumena

Belarriak entzumenaren eta orekaren zentzumen-organoak dira.

Oreka

kanal erdizirkularretan dagoen likidoa ere mugitu eta jarreraz aldatu

zelula batzuk likidoaren mugimendua hautematu

Nerbio-bulkaden bidez

garunari jakinarazi zein den buruaren jarrera

prozezuan zerebeloak ere esku hartu giarren kordinazioan

belarri-hegalak hotsak hartu

tinpanora igortzen ditu

kanpoko entzunbidearen bitartez

Tinpanoak dar-dar egiten du hotsak hartu

ikusmena

Begiak argi-estimuluak jasotzeaz arduratzen dira.

Begi-globoa

Erretina

zelula fotorrezeptoreak dauzka.

Koroidea

begiko zelulak elikatzeko odol-hodiz hornituta

Esklerotika

kanpoaldeko mintza

Organo erantsiak

begia babesteaz gain, haren mugimendua eragiten dute.

begiko giharrak

betileak

betazalak

Bekainak

malko-aparatua

lokomozio aparatua

Nerbio-sistemak prestatutako erantzun motorrak gauzatzeaz arduratzen da.

Gizakion lokomozio-aparatua

eskeleto-sistemaz

lokomozio-aparatuaren alde pasiboa da

hezur multzoari eskeletoa

adarrak

enborra

burua

gihar-sistemaz

Giharrez eta tendoiz osatuta dago

Mimika ahalbidetzea

Jarrerari eustea

Bizi-funtzioak betetzeko mugimenduak

Gorputzaren barne-euskarria da.

Zentzumen-hartzaileak.

zentzumen-hartzaileei esker jasotzen dugu kanpo- eta barne-ingurunetik datorren informazioa.

Estimulu egoki bat jasotzen dutenean, hartzaileek nerbio-bulkada bihurtzen dute

nerbio-sistema periferikoak nerbio-sistema zentraleraino igortzen du; han, sentipen gisa interpretatzen da.

Kanpo-hartzaileak

gorputzaren kanpoaldean daude. Kanpotik datozen estimuluak jasotzeaz arduratzen dira: argia, hotsa, tenperatura.

Barne-hartzaileak

gorputz barnean daude; erraietan, bereziki. Barne-organoen informazioa jasotzeaz arduratzen dira. Beraz, gorputzaren egoera orokorrari buruzko informazioa ematen digute: jarrera, gosea. egarria, pixagalea eta abar.

Termorrezeptoreak

sentiberak dira tenperatura-aldaketekiko. Ukimena.

Fotorrezeptoreak

argiarekiko sentiberak dira. Ikusmena.

Mekanorrezeptoreak

sentiberak dira estimulu mekanikoekiko; adibidez, doi-doi ukitzearekiko, presioarekiko, hotsarekiko eta grabitatearekiko. Entzumena eta ukimena.

Kimiorrezeptoreak

sentiberak dira substanzia kimikoekiko. Dastamena eta usaimena.

ukimena

Larruazala gure gorputzaren organorik handiena da.

Dermisa

barne-geruza

ehun konjuntiboz osatua

larruazalari elastikotasuna emon

Dermisean odol-hodi eta ukimen-hartzaile asko

Ruffiniren korpuskuluak

beroarekiko sentiberak

Krauserenak

hotzarekiko sentiberak

Vater-Pacinirenak

presioarekiko sentiberak

Meissnerren korpuskuluak

ukipenarekiko sentiberak

Epidermisa

kanpo-geruza da, ehun epitelialez osatu

Kanpo-kanpoko zelulak hilda

Zelulok keratinaz hornituta