af jmarin008@ikasle.ehu.eus j 10 år siden
893
Mere som dette
Pertsonaien rolak trukatu, jarrera sexistak azaleratzeko
Umeak jaso dezakeen edukiak mugatu, gurasoek aukeratuz ikusi dezaketen saioak.
Ikusi telebista umeekin, eta hitz egin ikusitakoari buruz
Mugatu telebistaren kontsumoa, eta zehaztu zein izan behar diren umearen lehentasunak.
Umeengan telebistaren irakurketa kritikoa sustatzea
Umeengan zer den egokia beraientzat eta zer ez jarrera sustatzea. Horrela, umeak euren kabuz izango dira gai etikoki ona dena beraientzat desberdintzeko.
Sozializazioarekin oso lotuta daudenak, jarduera hauetan umeak ikastolatik kanpoko beste umeekin elkarbizitzera ikasten dutelako.
Familian egitekoak planteatzea
etab.
Liburutegira joan
Mendira joan
Zinaema
Irakurketa sustatzea
Kirol klub ezberdinak
Aisialdi taldeak
Ikastetxeak eskeinitakoak edota ikastetxetik kanpo egindakoak
Kultur jarduerak
Etb.
Arte plastikoak
Antzerkia
Kirol jarduerak
Haurrek 12.000 ekintza biolento, 14.000 erreferentzia sexual eta 20.000 iragarki ikusten dituzte bataz beste urtean zehar
%75a ez da umeentzat egokia
Eta 200.000ek 00:00tatik aurrera
Espainian 750.000 haurrek ikuste dute telebista 22:00etatik aurrera
Gurasoen 2/3 bakarrik kontrolatzen du bere seme-alabek zer ikusten dutena
Umeen %30ak dauka telebista bere logelan (4-12 urte bitartean)
Eskola 960 ordu
Telebista eta beste pantailak 990 ordu
Mobila (Smartphone)
Ordenagailu eramangarri bat da, mobila tradizionalaren (deitzeko bakarrik zena) eboluzioa.
Internet
Sare sozialak
Arriskuak
Cyberbulling
Mendegarritasuna sortzea
Erabilgarritasunak
Komunikazioa sustatu
Berehalako gertakarien informazio azkarra lortu
Ordenagailua
Programa baten arabera datuak prozesatzeko gai den gailu elektroniko bat da.
Bideojokoak
Ikus-entzunezko aparatu batez jolasten den joko bat da, kontrolatzeko interfaze bat erabiliz.
Emakumeak bideojokoetan Sexismoa?
Umeengan eragina
Debatea
Artikuloa
Irudiak eta soinua mugimenduan transmititzeko eta rezepzionatzeko sistema bat da.
Gure praktikaldian zehar egokitutako gelak 1. ziklokoak ziren guztiak, hau da 5-7 urte bitarteko umeak zituztenak.
Beraz, gure behaketa eta jasotako datuak adin honetako ikasleetan zentratua dago.
Oso gutxi erabiltzen da telebista eta oso era sinlpean
Ekintza gehiago egin litezkeen musikarekin lotuta (dantza, kanta, erritmo jolasak...)
Musikak oso ordu gutxi ditu astean zehar
Entzuten eta ikusten dute ia dena gaztelaniaz da, ezer gutxi euskaraz
Familiek gehiago kontrolatu beharko lukete beren seme-alabek ikusten eta entzuten dutena
Ordu asko ematen dituzte umeek telebista edo pantaila baten aurrean
Gustukoa?
Zer landu?
Astero 2 ordu
Zer ikusi?
Batez ere marrazki bizidunezko filmak edo umeentzako eginiko dokumentalen bat. Grabaturiko antzerkiren bat ere ikusten dute oso noizbehinka.
Oso gutxi. Hilabetero filme bat edo dokumentalen bat, baina ezer gutxi.
Gurasoek kontrolatzen dute
Telebistarekin gertatzen den bezalaxe, saiatzen dira, baina denboraren parte gehiena umeek bakarrik entzuten dute musika. Beraz, ez dago kontrol handirik eta haurrek edozein musika mota entzun dezakete.
Gurasoak saiatzen dira haurrek beren adinera egokitutako musika entzun dezaten, baina egitan, irratian, telebistan, etab.-etan mota guztietako musika entzuten dute (letra mota asotakoak, batez ere sexismoa presente dagoelarik).
Musika programak telebistan
Programa mota hauek ikusten dituzte, batez ere ume txikiak protagonista direnean (La Voz Kids, Pequeños Gigantes...).
Nagusien programak ere ikusten dituzte (Tu cara me suena, La Voz...).
Hizkuntza
Normalean gaztelaniaz. Neurri txikian euskraraz ere ikusten dute telebista (marrazki bizidun batzuk).
Zer ezin dute ikusi?
"Nagusientzako programak" (La que se avecina, Aguila Roja, Vaya Semanita...) eta marrazki biizdun konkretu batzuk (Sin Chan, Hora de Aventuras...).
Askotan, nahiz eta programa hauek debekatu umeek azkenean, era betan edo bestean, lortzen dute iksutea.
Zer ikusten dute?
Batez ere marrazki bizidunak (Boing, Disney Channel eta ETB3). Musika programak ere ikusten dituzte (La Voz, Pequeños Gigantes...). Gutxi batzuk kirolak ere iksuten dituzte.
Telebista kopurua
Askok telebista bat baino gehiago izaten dute etxean. Normalean 2. telebista hori jangelan edo sukaldean egoten da.
Erabilpena
Konpania
Salbuespenak salbuespen, gehiengoak telebista bakarrik edo anai-arreben konpainian ikusten du.
Denbora
Egunean, bataz beste, ordu eta erdi ikusten dute telebista. Asteburuetan zertxobait gehiago (2-4 ordu inguru)
Pantailak
Baliabide bezala erabilita edozein eduki ikasi daiteke eta era berean gailua erabiltzen ikasi
Helburu bezala tratatu, ez bide edo baliabide bezala
Gailu berriak metodologia tradizional gisa erabili
Ardura gehiegi eskolari eta irakasleei gurasoen partez
Irakasleen askatasun eza
Politizazio maila altua
Tablet-a
Momentuz oso leku gutxitan erabiltzen den baliabidea.
Arbel elektronikoak
Eskola gehienetan badaude, baina arraroa da gela bakoitzean horrelakoren bat ikustea. Beraz, oso gutxitan erabiltzen da (ordu bat astero/2 astero)
Ordenagailuak
Gaur egun gela bakoitzean ordenagailu bat dago, baina irakaslearentzako izaten da.
Ikasleentzako ordenagailuak ere badaude, baina hauek astean behin edo bi astetan behin bakarrik erabiltzen dira.
Ez-formala
Informala
Formala
Hezkuntzaren ardura, teorian, ikasleak kritikotasunean, baloreetan eta hainbat edukietan heztea da.
Ikasleekiko
Landutako baloreen ondorioz etorkizuneko herritarrak formatzea du helburu, baina ikasle guztiek jarrera berdina izatea bultzatzen da honekin, bakoitzaren ezaugarriak alde batera utziz.
Familiekiko
Umea heztearen arduraren parte bat kentzen dio familiari, baina inolaz ere %100. Familia gabe umea ezin izango da era egokian garatu.
Gizartearekiko
Eskolan hainbat balore lantzen dira, etorkizuneko gizabanakoak formatzeko.
Irakatsitako baloreak gizarteak "normaltzat" hartzen dituenak dira. Beraz, gizarteak homogeneotasun bat lortuko du, guztiek balore berdinen artean hezten garelako.
Ikastetxeak
Ikastetxeek haien beharretara moldatu dezakete gobernutik etorritako dekretuak, nahiz eta neurri txikian izan.
Politika
Gobernu zentralatik curriculum bat erredaktatzen da, oinarrizko konpetentzia batzuk finkatuz.
Curriculum hori ikastetxeek (haien testuingurura moldatuz) akatu behar dute.
Euskal Herriko curriculuma
Legedia
LOMCE (2013)
LOE (2006)
Eliza
Urteetan zehar eskola elizari lotuta egon da, honen adierazle eta erantzule izanik. Gaur egun, oraindik ere, pisu nabarmena badu sare kontzertatuaren barruan bereziki.
Gaur egun
Balioak eta edukiak transmititzeaz arduratzen den erakunde ofiziala.
Gaur eguneko eskolaren arazoak
Irakasleen infrabalorazioa
Gurasoen presioa
Hezkuntzak jasaten duen politikazio maila
Irakaslegoaren kualifikazio falta
Eskola ideala?
Emaitza akademiko apartak
Baliabide desberdinak modu praktikoan erabiltzea
Baliabide teknologiko berriak (ordenagailuak, tablet-ak...), betikoak direnak (liburuak, arbelak...), zein naturalak (parkeak, mendia...)
Herritarrak formatu, askeak, justuak eta eredugarriak, kanpoko munduan arazorik gabe moldatzeko gai direnak
Berdintasuna denon artean
Funtzioak
Hiritar justu eta arduratsuak formatzea
Hezitzea
Balioak transmititzea
Edukiak irakastea
Beharrezkoa da bai familiek bai eskolek zerbait egitea honen inguruan
Gomendioak
Gehiengoak ez dio erabilpen egoki bat ematen
Eragin itzelak izaten ditu, desegokiak diren baloreak transmitituz
Telebistak ikaragarrizko eragina dauka gizartean eta batez ere umeengan
Zergatik da hain eraginkorra?
Umeengan hare gehiago
Telebistaren aurrean ordu gehiago eskolan baino
Umeek, normalean, ez daukate ondoan helduren bat esateko zer den egia eta zer ez
7 urtera arte ez dute desberdintzen zer den egia eta zer fantasia
Telebistan ikusten duten dena sinisten dute
Irudi eta musika ugari erabiltzen dute eta hauek eragin handia daukate gure subkontzientean
Telebista ikusterakoan erlaxatuta gaude eta ikusten dugun guztia barneratzen dugu
Ez gaude erne, ez daukagu iragazkia edo "filtroa" aktibatuta
Telebistari erabilpen egokia eta neurtua ematen bazaio eta ikuspegi kritikoz behatzen badugu, eragin onak izan ditzake: Informazioa eman, entretenitu, irakatsi...
Baina neurriz kanpoko erabilpena ematen bazaio eta inongo konturik gabe telebista kontsumitzen badugu honako eraginak izan ditzake
Kontsumismoa
Ez dute produktua saltzen, gure sentimenduakin jolasten dute
Etengabe beharrak sortzen dituzte
Kolore, abesti, irudi... deigarriak erabili kontsumitzaileen atentzioa deitzeko
"Couch Potatoes"
Telebista asko ikusten duten umeek ez dute aktibitate fisikorik egiten
Gehiegizko pisua izateko probabilitate handiagoak
Telebista ikusterakoan
Normalean zerbait jaten dugu bitartean
Gehienetan osasuntsua ez den janaria (snack, chocolatea, erreposteria industriala, junk food...)
Ez dugu aktibitate fisikorik zein mentalik egiten
Ez gara mugitzen
Indarkeria (biolentzia)
Neurririk gabe telebista ikusten duten umeek jarrera agresiboagoa eta antsietate gehiago erakutsi
12.000 ekintza biolento telebistan urtean/20 ekintza biolento orduan
Film eta telesail askotan egoten dira biolentziadun eszenak
Gerrak, borrokak, armak...
Estereotipoak (edertasun ideala)
Askok arazoak izaten dituzte helburu hau lortzeko
Jate nahasteak
Estereotipo perfektuak sortu eta hauek betetzeko beharra trsnsmititu
Batez ere iragarki eta filmetan
Sexismoa
Gero eta gizarte matxista eta sexistagoa sortu
Emakumea objetu bezala erabili
Batez ere iragarkietan
Zergatik ikusten da hainbeste telebista?
Denek ikusten dute, ondorioz, lagunekin etab.-ekin hitz egiteko gai oso ohikoa da
Adin eta klase sozial guztietara ailegatzeko ahalmenda du
Behar pertsonalak asetzeko
Egunerokotasuenan bizi ezin ditzakegun egoerak bizi edo bahintzai ikusi ahal izateko
Programa dibertigarri eta entretenigarriak
Ez du aparteko esfortzu mentalik zein fisikorik esaktzen. Ez da aktibitate neketsua.
Ezkutukoak
Gizartea kontrolatu
Batez ere ume txikiei dagokienez. Telebistaren bidez hainbat balore transmititzen ditu momnetuan dagoen gobernuak edo kate pribatu bakoitzaren jabeak
Kontsumismoa bultzatzea
Iragarki eta telesailen bidez (Protagonistek erabiltzen dituzten objetuak edo arropa saldu)
Agerikoak
Informatzea
- Teleberriak
- Debateak
- Arratsaldeko programak
- ...
Entretenitzea
- Marrazki bizidunak
- Lehiaketak
- Filmak
- Telesailak
- ...
Partaideen arteko lehia sustatu
Etxeko ikusleek ere etxeetatik "parte hartu" dezakete
Audientzia handiak ikusleek lehiakortasun hori gustuko dutelako.
Nor izango da hurrengo kanporatua?
Nork irabaziko du dirua?
Dirua eta arrakasta eskaintzen dute
La Voz
Ahora caigo
Nahiz eta gehienak gazte edo helduentzako zuzenduta egon eta helduentzako ordutegian erretransmititzen diren (22:30tatik aurrera), ume batzuek ikusten dituzte horrelako telesailak.
Helduentzako
Askotan biolentzia eta indarkeria agertzen dira
Egunerokotasunean aurkitzen ez diren egoerak irudikatu
Oso erakargarriak edonorentzat eta hurrengo kapitulua ikusteko beharra sortzen dute
Gidoi konplexu eta landuak
Aguila Roja
Breaking Bad
Gazteentzako
Gazteen intereseko gaiak
Arazoak eta egoera dibertigarriak nahastu
Gazteak telesailekin identifikatu eta hauek ikusi
Protagonista gazteak
Glee
Gossip Girl
Ezaugarriak
Gidoi sinple eta dibertigarriak
Musika ugari, alaia eta ikasteko erreza
Entretenigarriak eta umeen gustokoak
Kolore anitz eta deigarriak
Adibidez
Guk egindako inkesten arabera gehien ikusten zituztenak.
Pepa Pig
Doraemon
7/2010 Legea; Art. 7
Gogoeta eta ondorioak
Familiek ere ez dituzte ordutegi hauek errespetatzen eta umeak 22:00tik aurrera ematen diren programak ere ikusten dituzte.
Hori saihesteko isunak gogortu beharko ziren, kanalak itxiz hutsegiteak sistemakikoki jarraitzen badira.
Teorian idei hona da, baina praktikan ez da betetzen. Kanalak ez dute edukien baldintzak betetzen gehienetan, eta nahiago dute isun bat ordaintzea.
"Haurrentzako Ordutegi Indartua"
"13+" dituzten edukiak ordutegi honen kanpoan igorri behar dira
Asteburu eta jaiegunetan
9:00-12:00
Lanegunetan
17:00-20:00
8:00-9:00
"Haurrentzako Ordutegia" 6:00-22:00
Denbora tarte honetan telebista kanalak erakutsitako edukiek bete behar dituzte baldintza batzuk
Kontsumismoa eta osasunarentzat onuragarriak ez diren akzioak edo jokabideak kondenatu
Umeen alfabetizazio prozesua garatzea, hizkuntza elaboratuz
Gurasoen kontrola sustatzea kodeen bitartez, umeek ikusiko dituzten programak aukeratzeko
Programazioan parte hartzen duten umeen eskubideak errespetatzea (identitatea, intimitatea...)
Eskaintza
- Marrazki bizidunak
- Berriak
- Kirola
- Lehikaetak
- Filmak
- Telesailak
- Programak
- Dolumentalak
- Debateak
- ...
Kate ugari
Tematikoak
Nickelodeon, Cartoon Network
Paramount Channel
Canal + deportes, Sportmania, Eurosport
Umeentzako programak
Clan, Disney Channel, Boing
Filmak
Kirola
Teledeporte
Generalistak
Pribatuak
A tres media
La Sexta, Antena 3
Mediaset
Telecinco, Cuatro
Publikoak
TVE
La 1, La 2, Canal 24 horas
EITB
ETB 1, ETB 2, ETB 3, ETBSat
Euskal Herria
1982ean ETB habiatu
1960an iritsi emisioa
Espainia
60ko hamarkadatik aurrera telebista herriarentzat bilakatu
1959an Espainian ekoiztu
1956an emisio egonkorrak hasi
Hora de aventuras
Doreaemon
Tonalitate sinple eta gogoraerrak. Hala ere, musika aldatzen doa gertatzen denaren arabera. Helburua: umeek marrazkien musika abestea eta gogoratzea
Azpigaia
Hemen ditugu "Shin Chan" marrazki bizidun saioan erabiltzen diren abesti guztiak egoeraren arabera.
Bob Esponja
Abesti ezagunak edo ikasteko oso errazak direnak
Musikaren funtzioa
Kontsumismoa bultzatu
Erakartzea eta harreta lortzea
Programak helduentzako
Nahiz eta helduentzako izan, umeek ikusten dituzte
La voz
Tu si que vales
Helduengan zein umeengan itxaropen faltsuak sorteza
Musikarekiko interesa piztu
Audientzia sortzea
Musika ezaguna eta abesteko modukoa, tonalitate sinpleak eta oso antzekoak euren artean.
A Ze Bandan euskal musika ere lantzen da, nahiz eta oso modu urrian izan.
A Ze Banda
Programak umeentzako
Nahiz eta helduentzako ordutegian eta programazioan egon (22:30-00:30)
Telesailak
Shake it up
Haurrek, eta batez ere neskek. telesaileko protagonisten jokaera imitatu
Umeek, eta batez ere neskek, telesailetan agertzen diren produktuak erostea eta erabiltzea (estutxeak, kamisetak...)
Helburuak
Marka konkretu hori (Violetta, Hanna Montana...) saltzea.
Umeak entretenittzea
Musika mota
Pop musika batez ere. AEBtatik ekarritako musika mota.
Violetta
Lehiaketak
Pequeños Gigantes
Tu cara me suena MINI
Analisia
Eragina
Komunikabideetan eta jendartean ikaragarrizko inpaktua izatea (etengabe horretaz hitz egitea)
Umeengan itxaropen faltsuak sortzea
Helburua
Ezkutuko helburuak
Industria musikalaren babesa jasotzea
Ikusleak pentsaraztea edonok izan dezakeela karrera musikala
Audientzia altuak lortzea (Dirua)
Azaleko helburuak
Musika produkzio berriak lortzea
Partehartzaileen karrera musikala bultzatzea
Musikarekiko interesa piztea
Ikus-entzulegoa entretenitzea
Musika estiloa
Estilo asko, baina batez ere Pop musika (Komertziala)
Musika ezaguna eta abesteko modukoa, tonalitate sinpleak eta oso antzekoak euren artean.
La Voz Kids
