Gerra ondoren

Ver más

Organigrama

por Josu Orbe

Kostaldean eragindako inpaktua

por Ane Maeso Casanueva

LEHEN MUNDU GERRA (1914-1918)

por Tello Lázaro

EKONOMIA 2

por palacios aser

Gerra ondoren

3. Nazioarteko politika

Joera hori 1928ko Briand-Kellog Itunarekin berretsi zen.

Lokanorko espiritua deitu zitzaion itun horren ondorioz jaiotako baketazelatus-joerari.

Guztiaren ondorioz, Alemania Nazioen Elkartean onartu 1926an.

Adiskidetzearen ondorioz, Lokarnoko Ituna sinatu zuten 1925ean.

Estatu Batuek 1924an Dawes Plana deritzona abiarazi zuten.

1923ko urtarrilean, Frantziako armadak bere egin zuen Ruhr, ikatzak eta altzairua ekoizten.

1920ko hamarkadaren hasieran Frantziaren eta Alemaniaren arteko gatazka oso handia.

2. 1920ko hamarkadako urteak

Prentsa eta irratia hedatu.

Berria: zinema, kabaretak, masa-kirolak,...

Bizimodu amerikarra mundu osora hedatu zen.

Publizitatearen bidez epeako erosketak.

Kontsumo gizartea sortu.

1922. eta 1929. urteen artean Industria asko hazi.

1. Ekonomia

Hiperinflazioa egon zen, 1922ko martxoan prezioak asko igo zuten.

Krisaldia Alemanian.

Londresen lekua New York hartu zuen.

Ekonomia-arloko mundu-nagusitasuna Erresuma Batutik Estatu Batuetara.

4. 1929ko krisialdia

AEBko bankuak Europan inbertitutako dirua etxera ekartzen hasi ziren.

Langabezia hasi zen eta AEBk inportazioa murriztu zuten.

Enpresa askok itxi zuten, ere hondamendia izan zen milaka nekazarientzat.

Depresio Handia egon zen, eta bankuek hondoa jo zuten.

1929ko urriaren 24an, ostegun beltza deritzo, zeren crack-a hasi zen.

Espekulazioa: enpresa batzuek zituzten jende asko erosten, baina ez zuten asko irabazten.

Gainekoizpena: gerra amaitzean, herrialdeek produktuak fabrikatu zituzten eta hori soberakinak eragin zuen.

Krisialdi ekonomiko larria mundu osoan izan zen, crack-a deritzona.

5. Krisialdirako neurriak

Nazioen Elkarteak Londreseko Konferentziara deitu zituen herrialdeak, krisialditik konponbide ekonomikoak elkarrekin erabakitzeko.

Finantza-sistema berregiratu zuen.

Lan-baldintzak hobetu zituen.

Nekazariei diru-laguntzak eman zizkien.

Herri-lanetan inbertitu zuen.

1993an, Franklin D.Roosevelt presinte berriak New Deal programa abiarazi zuen.