por irati martin hace 5 años
539
Ura eta elikagaiak landareko zelula guztietara garraiatzeko sistema garatzea eta hobetzea da funtzioetako bat.
Kanpoaldeko ingurunetik isolatzen dira
Lurretik ura hartzeko gai diren egiturak garatzen dute
Sendotasuna lortzea da euren helburu nagusia
monokotiledoneoak
kotiledoi bakarra dute
dikotiledoneoak
bi kotiledoi dute
Ernalketa bikoitza dute
Loreen garapena eragiten dabe (intsektuak erakartzeko)
Pinuaren ugaltze-egituretan parte hartzen dabe
Polena airearen bidez barreiatzen da
Holan, polen kopuru handia sortzen da
Haziak agerian dituzte
Zurezko landareek dira
Kutikula lodi eta iragazgaitz bat dute
Esporek oso erresistente egiten ditzten estalki bat dute
Landareari erresistentzia ematen diote
Inguru lurtarretan aurkitzen dira
Ehun eramilea dute
Ingurune hezeetan bizi dira
Ingurune lurtarretan bizi dira
Bai, zelulosaz osatutakoa
Eguzkia
Intsektu bat datorrenean eta eguzkia dagoanean zabaldu egiten da
Hezetasuna dagoanean, lora sarratzen da
Substratuari atxikituturik bizi dira (bertatik hartzen dabe guztia)
Sexuala eta Asexuala
Badaude landare batzuk heterotrofoak direnak (karniborak: insektuak jaten dabez)
Eukarioto
Oomizeteak
Animalia eta landareen bizkarrioak
Saprofitoak
Zelulosazko zelula pareta daukie
Mizelio gorputz egitura
Mixomizeteak
Hainbat nukleo dute
Saprofitoak dira
Zelula pareta barik
Higikorrak
Protista heterotrofoak
Onddo itxura dute
Kriptofitoak
Forma unizelular flajelatuak dira
Itsasoko ur hotzean bizi dira
Glaukafitoak
Zianelak dituzte
Haptofitoak
Organismoa unizelularrak dira
Geruza karbonatudun bat dute
Heterokontofitoak
Egitura anatomiko konplexuak dira
Talde honetan hainbat izaki sailkatzen dira
Dinoflagelatuak
Organismo unizelularrak dira
Kolore ezberdinetako pastoak dituzte
Beste alga unizelular batzuen endisinbiosiaz lotuta daude
Euglenofitoak
Izaki unizelularrak dira
Ur gezan bizi dira
Plasto berdez hornituta daude
Alga gorriak
Gorri kolorea dute
Gehienak itsas hondoari itsatsita daude
Pigmentu gorriak dira nagusi (pigmentu honek, klorofilaren kolorea estaltzen dute)
Alga arreak
Hori kolorea dute
Guztiak itsasoakoak dira
Pigmentu horiak dira nagusi (klorofilarekin nahastuta, kolore horia hartzen dute)
Alga berdeak
Berde kolore dute
Uretan, enborretan, arroketan edo hormetan bizi daitezke
Klorofila da pigmentu fotosintetiko nagusia
tamaina irregularrak dituzte
Batzuk ez dira mugitzen baina beste batzuk uretan daude mugitzen
Zelulosazko zelula pareta dute
Bere zelulak landareen antzekoak dira
Fotosintesia egiten dute
Flageladunak
Adb: Euglea
Batzuk parasitoak dira
Planktona osatzen dute
Flagelo bat baino gehiago dute mugitzeko
Ziliatuak
Adb: Paramedio
Zilioen bidez mugitzen dira
Uretan bizi dira
Errizopodoak
Adb: Ameba
Pseudopodeoen bidez mugitzen dira
Ur gazian edo giza gorputzean bizi daiteke
Esporozooak
Adb: Plasmodio
Ez dute lokomozio-egiturarik
Parasitoak
Leku hezetan bizi dira
Batzuk ez dira mugitzen baina beste batzuk ez
Batzuk oso kaltegarriak dira
Protozoak: ez
Algak: bai, zelulozaz osotuta
aerobikoa
kimikoki
eguzkitik
Zililioa, flageloa eta pseudopodoa bai.
Algak: sexuala
Protozoak: asexuala
ez daukiea
Algak: Autotrofoa
Protozoak: Heterotrofoa
Algak: zelulanitzak
Protozoak: zelulabakarra
Mikoplasma
Gram negatiboak dira
Zelula paretarik ez
Txikiagoak dira
zelula paretadun bakterioak
Zelula paretaren osaeraren arabera desberdindu
Gram negatiboa
Gorriak dira
Gram positiboa
Moreak dira
Gehiengoak dira
Termoazidofiloak
Ur termo garratzetan eta giro bolkanikoan egon
Metanogenoak
Metanoa sortu CO2tik
Giro anaerobikoan egon
Halofiloak
Gazitasun handiko uretan bizi (itsaso hila)
Giro baldintz txarretan bizi dira
Primitiboenak
Bakterio anaerobio hertsia
Bakterio anaerobio fakultatiboa
Bakterio aerobikoak
Eguzkitik (bereziki fotosintesia egiteko)
Uretan, lurran edo izakien barnean bizi ahal dira
Flageloen bitartez mugitzen dira
Inguruko estimuluak entzuteko eta erantzuteko gai
Asexuala (zatiketa zelularra)
Zirkularra (estable dalako, ez da luzatzen eta zirkulu eran eratuta dago)
Ez daukie
Sinbionteak: beste batekin bizi eta biak onura
Saprofitoak: usteltzen dagoana jaten dabe
Autotrofoa
Kimiotrofoa
Fotoautotrofoa
Zelulabakarra
Prokariotoa
Arrainak
Adb: Amuarraina
Hegatsak dituzte uretan mugitzeko
Eskataz estalita daude
Zakatzen bidez hartzen dute arnasa
Ugaztunak
Adb: Katua
Bibiparoak dira
Ilez estalita daude
Narrastiak
Adb: Sugea
Lurrean bizi dira
Gehienak lau hanka dituzte
Larruazala eskataz estalita dute
Birikien bidez hartzen dute arnasa
Hegaztiak
Mokoa erabiltzen dute jateko
Hegoen bitartez hegan egiten dabe
Lumaz estalita daude
Birikien bidez arnasten dute
Adb: Arranoa
Anfibioak
Adb: Igela
Obiparoak dira
Hankak dituzte uretan mugitzeko
Larruzala biluzia dute
Biriki eta larruazalaren bidez hartzen dute arnasa
Ekinodermatuak
Adb: Itsas izarak
Itsas hondoko harean edo haitzetan bizi dira
Plaketatik: arantzak eta oin anbulakralak irten
Kareazko plakaz eratutako eskeletoa dute
Knidarioak
Koralak
Kanpo karekizko eskeletoa daukate
Kolonia handiak osatu
Marmokek
Igeri bizi dira
Euritako itxura
Anemonek
Haitzei itsatsita bizi dira
Zaku forma
Itsasoan bizi dira
Garro ilara bat dute
Antropodoak
Motak
Miriapodoak
Adb: Milazangoa
Krustazeoak
Adb: Lanpernak
Araknidoak
Adb: Armiarma
Intsektuak
Adb: Erlea
Buruan: antenak, begiak eta baraila
Kanpo eskeleto dute babesteko
Animalien espezien arten %80 dira
Anelidoak
Beste batzuk uretan bizi dira (izaina)
Batzuk lurran bizi dira (zizarea)
Gorputza bigula, luzea eta segmentuetan banatuta
Moluskuak
motak
Zefalopodoak
Barruko markorra (olagarroa)
Bibalboak
Bi maskodunak (ostrak)
Gasteropodoak
Makor bakarra (lapa)
Batzuk leorrean bizi dira (barrazkiloa)
Gehienak uretan bizi dira (ostra)
Askok maskorra dute (kanpotik edo barrutik)
Gorputz biguna dute
Ez
Aerobikoa
Kimikoa
Lekuz aldatzeko gaitasuna
Erlazionatzeko sistema endokrinoa
zentzumen organoak daukiez
Nerbia sistema daukie
Muskulu eta nerbio-ehunak garatu
Sexuala
Lineala (ez da establea eta luzatzen da)
Bai
Zelulanitzak
Adb: Morchella esculenta
Mikofitoak ere deitzen dira
Esporak askatu eta hozitzen direnean, mizel bat osatzen da, alga egokia aukituz gero, liken berri bat osatzen da.
Ugalketa asexuala egiten dabe (zatiketa bidez)
Adb: perretxikoak
Espora sexual edo basidiosporak dituzte
Adb: Legamiak
Espora asexualak (konidioak) eta sexualak (askosporak) dituzte
Hifak trenkatuak dituzte
Adb: Lizun saprofitoa
Fungi imperfect bezala ere ezagutzen dira
Konidioen (sexu gabe) bitartez ugaltzen dabe
Zeharka trenkaturiko hifak dituzte
Adb: Lizunak
Zigomizete gutxi, nutrizio bizkarroia egiten dabe
Zigomizete asko, nutrizio saprofitoa egiten dabe
Espora sexualak (zigoesporak) eta asexualak (konidioak) sortzen dituzte
Ez dituzte zelulak bakartzeko trenkadarik
Hifa zenozitikoak dituzte
Bai, kitinaz osotuta
Gutxi batzuk→ Hartzidura soilik
Beste batzuk→ Glukolisia eta hartzidura
Gehienek→ Arnasketa aerobio hertsia egin.
kimikoa
Ez dute mugitzeko gaitasunak
Ia ikusezinak dira
Ziliorik ez, flagelorik ez, pseudopodorik ez (ugaltzeko esporak egin eta babesa egiturak sortu)
Asexuala
Esporulazioa bitartez (bolitak)
Gemazio bitartez (urteten da garau bat)
Lineala (ez da establea eta luzatzen da
ez dute, filamentuak bai
Heterotrofoa
Sinbionteak: beste batekin bizi eta biak onura.
Saprofitoak: usteltzen dagoana jaten dabe.
Bizkarroiak: beste batekin bizi baina bizkarroiak onura eta besteak ez (piojos)
Legamiak: zelulabakarra
Lizunak: zelulanitzak
Perretxikoak: zelulanitzak
Eukariotoa
