Izaki bizidunen erreinuak

Больше похоже на это

landareak

от Lourdes Obieta

Zelula eukariotoa

от Esti Dávila

Naturan milioika izaki bizidun daude eta honek erreinutan biltzen dira.

Izaki bizidunen erreinuak

LANDARE ERREINUA

Espermatofitoak

Ura eta elikagaiak landareko zelula guztietara garraiatzeko sistema garatzea eta hobetzea da funtzioetako bat.

Kanpoaldeko ingurunetik isolatzen dira

Lurretik ura hartzeko gai diren egiturak garatzen dute

Sendotasuna lortzea da euren helburu nagusia

Angiospermoak

monokotiledoneoak

kotiledoi bakarra dute

dikotiledoneoak

bi kotiledoi dute

Ernalketa bikoitza dute

Loreen garapena eragiten dabe (intsektuak erakartzeko)

Gimnospermoak

Pinuaren ugaltze-egituretan parte hartzen dabe

Polena airearen bidez barreiatzen da

Holan, polen kopuru handia sortzen da

Haziak agerian dituzte

Zurezko landareek dira

Pteridofitoak

Kutikula lodi eta iragazgaitz bat dute

Esporek oso erresistente egiten ditzten estalki bat dute

Landareari erresistentzia ematen diote

Inguru lurtarretan aurkitzen dira

Ehun eramilea dute

Briofitoak

Ingurune hezeetan bizi dira

Ingurune lurtarretan bizi dira

Bai, zelulosaz osatutakoa

Eguzkia

Intsektu bat datorrenean eta eguzkia dagoanean zabaldu egiten da

Hezetasuna dagoanean, lora sarratzen da

Substratuari atxikituturik bizi dira (bertatik hartzen dabe guztia)

Sexuala eta Asexuala

Badaude landare batzuk heterotrofoak direnak (karniborak: insektuak jaten dabez)

Eukarioto

PROTISTO ERREINUA

Onddo-izaerako protistoak

Oomizeteak

Animalia eta landareen bizkarrioak

Saprofitoak

Zelulosazko zelula pareta daukie

Mizelio gorputz egitura

Mixomizeteak

Hainbat nukleo dute

Saprofitoak dira

Zelula pareta barik

Higikorrak

Protista heterotrofoak

Onddo itxura dute

Algak

Kriptofitoak

Forma unizelular flajelatuak dira

Itsasoko ur hotzean bizi dira

Glaukafitoak

Zianelak dituzte

Haptofitoak

Organismoa unizelularrak dira

Geruza karbonatudun bat dute

Heterokontofitoak

Egitura anatomiko konplexuak dira

Talde honetan hainbat izaki sailkatzen dira

Dinoflagelatuak

Organismo unizelularrak dira

Kolore ezberdinetako pastoak dituzte

Beste alga unizelular batzuen endisinbiosiaz lotuta daude

Euglenofitoak

Izaki unizelularrak dira

Ur gezan bizi dira

Plasto berdez hornituta daude

Alga gorriak

Gorri kolorea dute

Gehienak itsas hondoari itsatsita daude

Pigmentu gorriak dira nagusi (pigmentu honek, klorofilaren kolorea estaltzen dute)

Alga arreak

Hori kolorea dute

Guztiak itsasoakoak dira

Pigmentu horiak dira nagusi (klorofilarekin nahastuta, kolore horia hartzen dute)

Alga berdeak

Berde kolore dute

Uretan, enborretan, arroketan edo hormetan bizi daitezke

Klorofila da pigmentu fotosintetiko nagusia

tamaina irregularrak dituzte

Batzuk ez dira mugitzen baina beste batzuk uretan daude mugitzen

Zelulosazko zelula pareta dute

Bere zelulak landareen antzekoak dira

Fotosintesia egiten dute

Protozooak

Flageladunak

Adb: Euglea

Batzuk parasitoak dira

Planktona osatzen dute

Flagelo bat baino gehiago dute mugitzeko

Ziliatuak

Adb: Paramedio

Zilioen bidez mugitzen dira

Uretan bizi dira

Errizopodoak

Adb: Ameba

Pseudopodeoen bidez mugitzen dira

Ur gazian edo giza gorputzean bizi daiteke

Esporozooak

Adb: Plasmodio

Ez dute lokomozio-egiturarik

Parasitoak

Leku hezetan bizi dira

Batzuk ez dira mugitzen baina beste batzuk ez

Batzuk oso kaltegarriak dira

Protozoak: ez

Algak: bai, zelulozaz osotuta

aerobikoa

kimikoki

eguzkitik

Zililioa, flageloa eta pseudopodoa bai.

Algak: sexuala

Protozoak: asexuala

ez daukiea

Algak: Autotrofoa

Protozoak: Heterotrofoa

Algak: zelulanitzak

Protozoak: zelulabakarra

MONERO ERREINUA

Eubakterioak

Mikoplasma

Gram negatiboak dira

Zelula paretarik ez

Txikiagoak dira

zelula paretadun bakterioak

Zelula paretaren osaeraren arabera desberdindu

Gram negatiboa

Gorriak dira

Gram positiboa

Moreak dira

Gehiengoak dira

Arkeobakterioak

Termoazidofiloak

Ur termo garratzetan eta giro bolkanikoan egon

Metanogenoak

Metanoa sortu CO2tik

Giro anaerobikoan egon

Halofiloak

Gazitasun handiko uretan bizi (itsaso hila)

Giro baldintz txarretan bizi dira

Primitiboenak

Bakterio anaerobio hertsia

Bakterio anaerobio fakultatiboa

Bakterio aerobikoak

Eguzkitik (bereziki fotosintesia egiteko)

Uretan, lurran edo izakien barnean bizi ahal dira

Flageloen bitartez mugitzen dira

Inguruko estimuluak entzuteko eta erantzuteko gai

Asexuala (zatiketa zelularra)

Zirkularra (estable dalako, ez da luzatzen eta zirkulu eran eratuta dago)

Ez daukie

Sinbionteak: beste batekin bizi eta biak onura

Saprofitoak: usteltzen dagoana jaten dabe

Autotrofoa

Kimiotrofoa

Fotoautotrofoa

Zelulabakarra

Prokariotoa

ANIMALI ERREINUA

Ornogunak (bizkarrezuarekin)

Arrainak

Adb: Amuarraina

Hegatsak dituzte uretan mugitzeko

Eskataz estalita daude

Zakatzen bidez hartzen dute arnasa

Ugaztunak

Adb: Katua

Bibiparoak dira

Ilez estalita daude

Narrastiak

Adb: Sugea

Lurrean bizi dira

Gehienak lau hanka dituzte

Larruazala eskataz estalita dute

Birikien bidez hartzen dute arnasa

Hegaztiak

Mokoa erabiltzen dute jateko

Hegoen bitartez hegan egiten dabe

Lumaz estalita daude

Birikien bidez arnasten dute

Adb: Arranoa

Anfibioak

Adb: Igela

Obiparoak dira

Hankak dituzte uretan mugitzeko

Larruzala biluzia dute

Biriki eta larruazalaren bidez hartzen dute arnasa

Ornogabeak (bizkarrezur gabe)

Ekinodermatuak

Adb: Itsas izarak

Itsas hondoko harean edo haitzetan bizi dira

Plaketatik: arantzak eta oin anbulakralak irten

Kareazko plakaz eratutako eskeletoa dute

Knidarioak

Koralak

Kanpo karekizko eskeletoa daukate

Kolonia handiak osatu

Marmokek

Igeri bizi dira

Euritako itxura

Anemonek

Haitzei itsatsita bizi dira

Zaku forma

Itsasoan bizi dira

Garro ilara bat dute

Antropodoak

Motak

Miriapodoak

Adb: Milazangoa

Krustazeoak

Adb: Lanpernak

Araknidoak

Adb: Armiarma

Intsektuak

Adb: Erlea

Buruan: antenak, begiak eta baraila

Kanpo eskeleto dute babesteko

Animalien espezien arten %80 dira

Anelidoak

Beste batzuk uretan bizi dira (izaina)

Batzuk lurran bizi dira (zizarea)

Gorputza bigula, luzea eta segmentuetan banatuta

Moluskuak

motak

Zefalopodoak

Barruko markorra (olagarroa)

Bibalboak

Bi maskodunak (ostrak)

Gasteropodoak

Makor bakarra (lapa)

Batzuk leorrean bizi dira (barrazkiloa)

Gehienak uretan bizi dira (ostra)

Askok maskorra dute (kanpotik edo barrutik)

Gorputz biguna dute

Ez

Aerobikoa

Kimikoa

Lekuz aldatzeko gaitasuna

Erlazionatzeko sistema endokrinoa

zentzumen organoak daukiez

Nerbia sistema daukie

Muskulu eta nerbio-ehunak garatu

Sexuala

Lineala (ez da establea eta luzatzen da)

Bai

Zelulanitzak

ONDDO ERREINUA

SAILKAPENA

Likenak

Adb: Morchella esculenta

Mikofitoak ere deitzen dira

Esporak askatu eta hozitzen direnean, mizel bat osatzen da, alga egokia aukituz gero, liken berri bat osatzen da.

Ugalketa asexuala egiten dabe (zatiketa bidez)

Basidiomizeteak

Adb: perretxikoak

Espora sexual edo basidiosporak dituzte

Askomizeteak

Adb: Legamiak

Espora asexualak (konidioak) eta sexualak (askosporak) dituzte

Hifak trenkatuak dituzte

Deuterozimeteak

Adb: Lizun saprofitoa

Fungi imperfect bezala ere ezagutzen dira

Konidioen (sexu gabe) bitartez ugaltzen dabe

Zeharka trenkaturiko hifak dituzte

Zigomizeteak

Adb: Lizunak

Zigomizete gutxi, nutrizio bizkarroia egiten dabe

Zigomizete asko, nutrizio saprofitoa egiten dabe

Espora sexualak (zigoesporak) eta asexualak (konidioak) sortzen dituzte

Ez dituzte zelulak bakartzeko trenkadarik

Hifa zenozitikoak dituzte

EZAUGARRIAK

Horma zelularra

Bai, kitinaz osotuta

Arnasketa

Gutxi batzuk→ Hartzidura soilik

Beste batzuk→ Glukolisia eta hartzidura

Gehienek→ Arnasketa aerobio hertsia egin.

Energia iturria

kimikoa

Erlazioa

Ez dute mugitzeko gaitasunak

Ia ikusezinak dira

Ziliorik ez, flagelorik ez, pseudopodorik ez (ugaltzeko esporak egin eta babesa egiturak sortu)

Ugalketa

Asexuala

Esporulazioa bitartez (bolitak)

Gemazio bitartez (urteten da garau bat)

AND

Lineala (ez da establea eta luzatzen da

Ehunak

ez dute, filamentuak bai

Nutrizioa

Heterotrofoa

Sinbionteak: beste batekin bizi eta biak onura.

Saprofitoak: usteltzen dagoana jaten dabe.

Bizkarroiak: beste batekin bizi baina bizkarroiak onura eta besteak ez (piojos)

Zelula kopurua

Legamiak: zelulabakarra

Lizunak: zelulanitzak

Perretxikoak: zelulanitzak

Zelula mota

Eukariotoa