によって Guillermo Crespo 2年前.
284
もっと見る
1.6 HESTE LODIA: Xurgatu gabeko substantziak heste lodirantz pasatzen dira, hestearen mugimendu peristaltikoen bidez. Hiru zati ditu: hesteitsua, kolona eta ondestea:
o Ekintza kimiko honi esker, kimoa kilo izeneko ahi bihurtzen da.
o Heste-urina: duodenoak sorturikoa da, urin pankreatikoarekin batera lan egiten duena.
o Pankrea: urin pankreatikoa sortzen du,entzimaz beterik; entzimek kimoaren deskonposaketa kimikoa amaitzen dute, mantenugaiak sortuz: monosakaridoak, aminoazidoak, ura, bitaminak…
o Gibela: behazuna sortzen du, gantzak emultsionatzeko, hau da, zati txikiago askotan deskonposatzeko. Behin sortuz gero, behazuna gibeletik behazun-xixkuraino doa, non gorderik egongo den erabilia izan arte.
1.5 HESTE MEHARRA: Hiru atal ditu: duodenoa, jejunoa eta ileona. 8 m-tako luzera eduki dezake. Duodenoan amaitzen da digestio kimikoa, eta mantenugaien xurgapena gertatzen da
URDAILA: “J” itxurako poltsa bat da. Bere sarrerak kardia izena du, eta etengabe egoten da zabalik. Bere irteera piloro izenaz ezagutzen da. Urdailan bi ekintza garrantzitsu gertatzen dira:
- Ekintza kimikoa: urdailaren paretek urin gastrikoa jariatzen dute; honek bi osagai nagusi ditu:
o Pepsina: proteinak hasten da deskonposatzen, zati txikiagoak sortuz. Urdailean gertatutako ekintzari esker, elikadura-boloa kimo izeneko ahi erdi likido bihurtzen da. Piloroan zehar, pixkanaka pixkanaka, heste meharrera igaroko da.
o Azido klorhidrikoa: substantzia bakterizida izateaz gain, kimikoki eragiten dio elikadura-boloari.
- Ekintza mekanikoa: elikadura-boloak 3-4 ordu ematen ditu irabiaketan, birrintzen jarraitzeko. Digestio mekanikoa urdailean amaitzen da
1.3 HESTEGORRIA: Faringetik urdaileraino doan hodia da. Mugimendu peristaltikoen bitartez, elikadura-boloa faringetik urdailerantz mugitzen ditu eta ez alderantziz.
FARINGEA: Ahoaren eta hestegorriaren artean dago. Epigloti izeneko balbula dauka. Bere funtzioa ezinbestekoa da: irensketan arnas-aparaturanzko pasabidea ixten du, elikadura-boloa trakean sar ez dadin.
Hortzaren atal nagusiak
zementua.
hortz-mamia (bere barruan odol hodiak eta nerbioak daude)
dentina edo bolia
esmaltea (gorputzak sortzen duen materialik gogorrena da; kanpoko atala da, kolore zuria duena),
o Aurreko eta atzeko haginak. 8 eta 12 dira, hurrenez hurren. Elikagaiak txikitu eta xehatu egiten dituzte
o Letaginak: urratu egiten dute elikagaia. 4 dira.
o Ebakortzak: elikagaia ebakitzen dute. 8 dira.
