カテゴリー 全て - ekonomi - perang

によって Ander Larrañaga 3年前.

276

Gerrarteko garaia

Gerrarteko garaia

Gerrarteko garaia

HITLER BOTEREAN

Eraldaketa ekonomikoak
(estatua ekonomian zeregina ulertzeko modua aldatu)

Gerra ondoren

Hiperinflazioa

Galtzaileen sare sozioekonomikoak desegin

zordunak irabazten atera

zorrek balioa galdu

Bankarrota eraman parte-hartzaile guztiak

galtzaileak

galtzaileek ezin zieten ordaindu

Irabazleak

galtzaileei eskatutako kalte-ordainei esker ordaindu nahi

leporaino zorpetuta amaitu

Gerra garaian

eskulana mobilizatu

ekoizpena planifikatu

kontsumoa errazionatu

Weimarko Errepublika
1929ko krisialdia

hautesleak muturretan bildu ziren, komunisten eta nazionalsozialisten mesedetan.

langabezia izugarria

Hiperinflazioa gainditu ondoren egoera hobera egin

egonkortasun politikoa

Hazkunde ekonomikoa

1923an Adolf Hitler estatu kolpe bat saiatu, baina gaizki atera zen

Kartzelan zegoela, Mein Kampf liburua idatzi zuen,

Versaillesko Itunen, demokraziaren, komunismoaren eta juduen aurkako liburu bat

Alemanian Gerraosteko demokrazien gorakada

Inperioaren nostalgikoak ziren mehatxurik

Eskuin muturra zabaldu zuen bizkarreko labankadaren legenda,

Porrota ez zen militarren akatza, juduen eta sozialisten akatza baizik

Altxamendu komunistei gogor erantzun

Demokrazia dudan jartzea
Indar politikoen zatiketa

Herrialde askotan erregimen autoritarioak

zailago egiten zuten demokrazia ahula gobernatzea

Ondorioz

Eskuineko kolpe militar

Asaldura komunistak

Pariseko bakean

ez zuen gutxiengo arazoa konpondu

Austria Hungariako inperioa:

Lurralde askok gatazka-lurralde bihurtu

sistema demokratikoa dudan jartzen zuten ideologia berriak sortu

Faxismoa

nazionalismo amorratua eta xenofoboa defendatzen zuen

Italiako Faxismoa
nazionalistak ez ziren gustura geratu kalte-ordainetan lortutako lurralde berriekin.

Benito Mussolinik erakunde paramilitar bat sortu zuen, aurrerago Alderdi Faxista bihurtu zena

hauteskundeak irabazi ez bazituen ere, Mussolinik indarraren erakustaldia antolatu zuen

Musolini boterera

Nazionalsozialismo alemana
boterea eskuratzeko etapak

30eko urteak

1933an, Hindenburg presidenteak kantziler izendatu zuen Hitler

Weimarko Konstituzioa bertan behera utzi

best alderdiak debekatu ziren

20ko urteak

Alderdi Naziak ez zuen garrantzi handirik

Adolf Hitler estatu-kolpe bat saiatu

talde ultraeskuindar txiki bat zen.

gorakada azkarraren arrazoiak

Depresio Handiaren eragina

eragin zion Alemaniari, eta berekin ekarri zituen erdi-mailako klasea pobretzea eta gizartearen krisi moral sakona.

Eskuin-muturrak asmatutako jokaldi makurraren mitoa

sozialisten eta juduen errua zen Lehen Mundu Gerran galdu izana

Versaillesko Ituna gaitzestea,

1929ko kraka

Ondorioak
Keynes-en ideiak

langabeei diru-laguntzen bidez laguntzea proposatu zuen

langileak kontsumitzaileak ere bazirelako

inflazioa hobe zen deflazioa eta geldialdia baino

ezinbestekoa zen estatuak esku hartzea

obra publikoetan inbertituz

lana hemango baitzien enpresei, eta enpresek langileak kontratatuko baitzituzten

1929ko krisia

Bi fenomeno heman ziren

langabezia

berrogei milloi langabe zeuden mundu osoan.

Langabe-kopurua izugarri hazi zen:

deflazioa

ondorioz ekoizpen industriala gain behera etorri zen mundu osoan

Prezioak eta soldatak jaistea oso

zergatik

bankuek porrot egin baitzuten bata bestearen segidan

enpresek hondoa jo zuten

ehunka mila pertsona kalean geratu ziren egun batetik bestera

batzuetan milioika dolar galdu ziren

milaka pertsona sosik gabe geratu ziren.

Arrazoiak
Espekulazio-burbuila

ondorioak

enpresek ez zuten igoerarik izan irabazietan

saltzen hasi ziren zenbait inbertsore kapitala ahal bezain azkar berreskuratzeko

Ondorioz akzioak jaitsi egin ziren

ekoizpen-ekonomian gutxiago inbertitu zen

kotizazioak igo zituen

maileguak eskatu zituzten

pentsatuz etengabeko igoerei esker kapitala itzuliko zutela

jendea ezagutzen ere ez zituen enpresen akzioak erostera

arrazoiak

Akzioen prezioak gora egin zuen

Aurrez akzioetan sekula inbertitu gabeko inbertsore txikiak burtsako merkatuan sartu ziren

Ekonomia ahula

1920ko hamarkadako oparotasunak oinarri ahula zuen.

Kredituen ugaritasunak kontsumoa igo zuen

Europan, kredituen bidez estali zituzten gerrak eragindako hondamendia

Estatu batuak

Alemaniari eta haren gerrakideei dirua utzi

Garaituek

gerraren kalte-ordain garestiak ordaindu behar

Aberastasunaren banaketa ez zen orekatua

goi mailako klaseen

bizimodua erakarri

Nekazariak

gerran zeuden herrialdeak

gerra amaitzean, gora egin zuen ekoizpenak

prezioek hondoa jo

nekazariak lurrak galdu zituzten.

herrialde neutralek

handitu egin zuten lurrazal landagarria