by saihna saihna 5 days ago
36
More like this
Урлагийн үзэл санааны асуудал
Энэ нь амьдралыг үнэн зөв тусгахтай холбоотой. Урлагийн үнэн гэдэг бол түүний үзэл санаа нь мөн. Түүнээс биш, өнгө будаг, хэлбэр дүрс хөөцөлдсөн урлаг бол үзэл санааны хувьд ихэвчлэн хоосон байдаг. Тийм урлагт үнэн гэж байдаггүй.
Урлагийн ардач чанарын асуудал
Урлагийн агуулга олон түмнийг тусгасан байх ёстой. Ард түмний амьдралыг тусгах явдал бол урлагийн гол зүйл нь юм. Ингэж олон түмний жинхэнэ амьдралтай холбож чадсан урлаг бол хүнд ашигтай нөлөө өгдөг.
Урлаг, бодит амьдрал хоёр холбоотой бөгөөд энэ холбоонд амьдрал тодорхойлогч шинж чанартай байна, урлагийн агуулга баялаг байна гэдэг бол түүний тусгаж байгаа амьдралын олон талт байдлаар тайлбарлагдана
Урлагийн гол үүрэг бол нийгэмдээ үйлчлэх явдал юм гэж урлагийн нийгмийн үүргийг онцолж байв
"Шүлэг" бүтээл
Дуу минь юугаар тэжээгдэж байна вэ? Шүлгийн минь хүч чадал юунд оршиж байна вэ? Энэ бүхний үндэс нь амьдрал юм
Урлагт өөрийн гэсэн шинжүүд байна
Нэгж ерөнхий нэгдэл болж байдаг шинж
Хэв шинжит чанарыг бий болгодог шинж
Нэгтгэн дүгнэх шинж
Уран бүтээл
Байгалиас эх үүсвэртэй боловч оюун ухааны асар их боловсруулалттай байдаг
Урлаг, амьдрал хоёрын холбоо чухал үүрэгтэй, энд тодорхойлогч тал нь амьдрал байх ёстой
Урлагийн онцгой шинж бол хэв шинжит чанартай байх явдал
Хэв шинжит байна гэдэг нь хийсвэр шинж биш юм. Уран сайхны дүр бол хувийн давтагдашгүй өвөрмөц шинжийг өөртөө хадгалж байх ёстой, ерөнхий түгээмлийг ч өөртөө агуулж байх ёстой
"Габургийн жүжгүүд" зохиол
Бид урлагаас аль нэг хүн юу хийснийг төдийгүй, харин ямар нөхцөлд ямар байдалтай юмыг үйлдэв гэдгийг мэдэх ёстой". Энэ бол уран сайхны үнэнийг илэрхийлж байгаа нь юм
"Лаокоон" зохиол
Яруу найраг бол уран зурагт багтаан дүрсэлж болшгүй гоо үзэсгэлэнг илэрхийлж чадах өргөн цар хэмжээтэй урлаг мөн
Яруу найрагч хүн хийсвэр үзэл санааг хүнчлэн үзүүлэхдээ түүнийгээ оноосон нэр, хийж буй үйл бүтээлээр нь хангалттай сайн тодорхойлон гаргадаг юм. Зураач хүн ийнхүү дүрслэх боломжгүй тул хүнчлэн үзүүлсэн хийсвэрлэлдээ бэлэг тэмдгийн чанартай томьёолол оруулдаг. Энэ нь тэр бүхнийг ялган таних боломж олгодог юм
Урлаг бүтээгдэх гол зарчим (реалист аргаар хандах)
Яруу найраг (Цаг хугацаны урлаг)
Цаг хугацааны хувьд болж өнгөрсөн төдийгүй ирээдүйд болж болох зүйлийг ч лүрсэлдэг.
Дүрслэх урлаг (Орон зайн урлаг)
Ихэвчлэн цаг хугацааны хувьд болж өнгөрсөн зүйлийг нэгэн хөдөлгөөнп дүрсэлдэг.
Танин мэдэхүй буюу эстетик
Практик эстетик
Урлагийг судалдаг
Урлаг бол бодит байдлын тусгал юм.
Онолын эстетик
Гоо зүйн ойлголт, категориудыг судалдаг
Сайхны обьектив үндэс бол бодит ертөнц түүнийг бүрдүүлж байгаа юмс үзэгдэл төгё зохион байгуулалтай байгаа явдал мөн.
Урлан бүтээх үйл ажиллагаа
Хүний хамгийн бүтээлч хөдөлмөр
Далд битүү зүйл биш, юмсад байгаа дотоод нуугдмал шинжийг ил гаргадаг
Хүний оюун ухааны хүч хөдөлмөр
Туурвил зүй зохиол (Гоо зүйн шинжлэх ухааны хамгийн анхны бүтээл
Юуг дууриах, юугаар дууриах, яаж дууриах гэдгээсэээ хамаараад урлаг дотроо олон төрөл зүйлүүдэд ангилан хуваагддаг
"Найрагч бол зураач буюу бусад аль нэг уран бүтээлчийн адил дуурайлгагч мөн учир нэг бол тэр юмыг ямар байсан буюу байгаагаар нь, эсвэл тэдгээрийн тухай хүмүүсийн юу гэж ярьдаг буюу боддогоор нь, үгүй бол тэд ямар байх ёстой вэ гэдгээр нь дүрслэх учиртай"
Урлаг бол
Одоо, өнгөрсөн, ирээдүй гурван цагийн аль альнийг нь дүрсэлж чаддаг
Бодит байдлын дууриалалт
"Төр улс" зохиол
Урлаг сайн сайхныг үзүүлэхийн зэрэгпээ муу муухайг үзүүлэх явдал нь хүний оюун ухаанд сөрөг нөлөөг үзүүлдэг. Ийм маягийн уран бүтээл хөгжилтэй гүрнүүдэдбайх ёсгүй.
Урлагийн бүтээл бол хуулбарын хуулбар тусгалын тусгал
Урлаг бол бодит ертөнцийн юмс үзэгдлийг тусгадаг
Юмс бол оюун санааны ертөнцийн тусгал
Обьектив идеалист шинжтэй
Урлагийн мөн чанар, үнэлгээ, урлагийг тайлбарлах, үнэлэх зарчмыг зонхилон судалдаг урлагийн философийг хамардаг
Ямар нэгэн зүйлийг гоо зүйн объект болгож буй чанар, гоо зүйн үнэлэмж, дүгнэлтийг судалдаг философийн судалгаа.
Бодит байлалд гоо сайхны үүднээс хандаж байгаа харилцаа, үйл ажиллагаа, түүний илрэх хэлбэрүүдийг, мөн урлагийг судална.
Товч утгаар
Сайхны тухай сургааль
Урлагийн үүрэг, урлаг ёс суртахуунтай, урлага философитой хэрхэн холбогдох асуудлыг судална
Философийн нэг салбар бөгөөд урлагийн мөн чанарын тухай асуудлыг шинжлэх ухааны үндсэн дээр судалдаг.
Уран зураг, уран баримал, ном хэвлэл, гэрэл зураг, гоёл чимэглэлийн урлаг, элдэв байгууламж зэрэг янз бүрийн арга хэрэгслүүдийг багтаана.
Уран сайхны бүтээл
Өргөн утгаар
Хүний үйл ажиллагааны нэг хэлбэр
Ур чадвар
Явцуу утгаар
Дүрслэх урлаг
Чадвар, уран чадвар, үйлдэл хийх мэдлэг
Бодит байдлыг уран сайхны дүрээр илэрхийлсэн бүтээл буюу бодит байдлын бүтээлч дусгал. Мөн нийгмийн ухамсарын гол хэлбэр.
Үнэн байдлыг уран сайхны дүрээр гаргах бүтээл
Киног найруулагч, зохиолч, жүжигчин, оператор, зураач, хөгжмийн зохиолч, нүүр хувиргагч, зургийн дарга, дуу оруулагч, монтажчин зэрэг олон уран бүтээлчид хамтарч бүтээдэг
Дуу, хөгжим, зураг, уран барилга, уран зохиол, жүжиг бүгд багтсан байдаг.
Хосолсон хэлбэр
Хөгжимт драмын театр
Дуурь бүжгийн театр
Хөгжимт театр
Хөгжимд тулгуурласан
Бүжгэн жүжгийн театр
Бүжгэнд тулгуурласан.
Дуурийн театр
Дуунд тулгуурласан
Драмын театр
Харилцан ярианд тулгуурласан
Онцлого
Эгшиг авианы хурд буюу темп
Эгшиг авианы чанга сулыг илэрхийлдэг нюанс
Эгшиг авианы тогтвортой буюу тогтворгүй байдлыг илэрхийлдэг лад
Эгшиг аялгууны зохилдолгоот холбоог утга төгөлдөр болгож илэрхийлдэг утга санаа хэмжээ буюу ритм
Хөгжимд эгшиг, аялгуу хоёрын нарийн зохицлыг илэрхийлдэг дуурьсахуйн чадварыг гаргадаг гармони
Жүжгийн зохиол
Харилцан ярианд тулгуурлана.
Яруу найраг
Тодорхой хэмнэл хэмжээнд орсон үгийн урлаг юм.
Үргэлжилсэн үгийн зохиол
Хүүрнэх өгүүлбэрт тулгуурлана.
Хийсвэрлэлийн зураг
Хүн өөрийн хийсвэрлэл, уран сэтгэмжээр зурдаг.
Фреска
Уран барилгын хананд зурдаг
Сэдэвчилсэн зураг
уран сайхны зураг
Натюрморт
Эдлэл хэрэгсэл, сав суулга жимс гэх мэтийг зурдаг.
Байгалын зураг
Байгалын үзэгдлүүдыг зурна. Үүний дотор амьтдыг ялгаж зурдаг чиглэл бий.
Хүнд оюун ухааны бие сэтгэлийн асар их болоцоо байна.
Хүн орчноо танин мэдэх чадвартай
Сонгодог бүжиг
Хөдөлгөөний нарийн боловсруулагдсан дээд түвшинд гарсан хөдөлгөөнүүд
Ардын бүжиг
Дурслэлийн хувьд ч хөдөлгөөний хувьд ч баялаг олон талтай
Ингэмэл
Хавтгай дээр дүрс товойлгож барьдаг
Хөрөг
Түүхэн хүмүүсийн баримал
Сэдэвчилсэн
Уран сайхны
Монументаль
Сүрлэг бадарангуй чанарыг илэрхийлнэ.
Онцлог чиглэлүүд
Оросын стиль
Цонхны дээд ирмэг нв дугуй, цонх нь угалзан хээтэй чимэглэлүүдтэй.
Амперын стиль
Армийн хүч чадал, засаг төрийн хүч чадлыг товойлгож үзүүлэхийг хичээдэг.
Рококогийн стиль
Барилгын хананы дээд ирмэг,баганын дээд ирмэг таазны гоёлуудыг аих хэрэгдэг Саруул уужим зай талбайг эрхэмлэдэг
Борокко стиль
Хэмжээний хувьд томорсон. Нарийн төвөгтэй орон зайн харьцаа, ханын болон баганын гоёлыг анхаарна.
Готтын стиль
Сүм дуганы хэлбэртэй
Сонгодог Стиль
Их тансаг уран барилгууд юм, зураг,барималууд ихтэй
Зориулалт
Үйлдвэрлэлийн
Нийгэм соёлын
Аж байдлын
Гадаад
Хүний мэдрэхүйд өгөгдөнө
Урлагийн бүтээлийн материал
Дотоод
Хүний сэтгэлгээнд өгөгдөнө, оюун ухаанд өгөгдөнө.
Үйл явдал
Зохиомж
Өгүүлэмж
Санаа
Тухайн уран бүтээлд дэвшүүлэгдэж буй нийгмийн үзэл санааны баримтлал, мөн тухайн зохиогчийн санаа юм.Санаа бол цаанаа нийгмийн оюун санааны амьдралтай, хүмүүсийн сэтгэлгээтэй гүнзгий холбоотой байдаг байдаг
Сэдэв
Тухайн нийгмийн хөгжлийн шаардлагааар эрэлт хэрэгцээ болон дэвшүүлэгдэн гарч ирж буй зүйл юм. Уран бүтээл ихэвчлэн нийгмийн захиалгаар хийгддэг
Урлаг хүмүүсийг бүтээлч үйл ажиллагаанд сургадаг.Хүн өөрийн ард түмний
Урлаг нь нийгэмдээ үйлчилж байдаг.Урлргаар дамжуулж юуг ч суртажилж болно.
Хүний оршин амьдрахуйг хангахад чиглэгдсэн янз бүрийн ажил хөдөлмөрөөс хүнийг түр ч гэсэн холдуулах болон стресс тайлахад цэнгнл таашаал зайлшгүй хэрэгтэй байдаг
Урлаг нь уран бүтээлчийн үндэсний болон нийгмийн тухай санаа бодлыг үзэгчид, сонсогчдод дамжуулах хэрэгсэл болдог.
Ямар зүйлийг сайхан гэх вэ? Ямар зүйлийг муухай гэх вэ? Мөн гайхамшигтай, гутамшигтай, эмгэнэлтэй, инээдэмтэй гэж юуг хэлэх вэ? Бодит байдлын юмс үзэгдэлд ямар үед ямар тохиолдолд эдгээр үнэлгээг өгөх чадварыг хүн урлагаас ойлгож авч байдаг.
Урлаг бол соён гэгээрүүлэх, хүмүүжүүлэх үүргийг хамтад нь гүйцэтгэдэг. Хүн юуг бахархаж хүлээж авах вэ, юуг дургүйцэж хаях вэ гэдгийг урлагаар дамжуулан их тодорхой эзэмшиж авч авч болдог.
Байгаль нийгэмд болж буй аливаа үзэгдлийн учир шалтгааныг ямар нэгэн хэмжээгээр ухаарч ойлгох бололцоог урлаг хүмүүст олгодог.
Ертөнцийг үзэхүй бол ертөнцийг, ертөнцөд хүний эзлэх байр суурь, түүнд холбогдох хүний холбогдлыг үзэх нэгтгэн дүгнэсэн үзлийн тогтолцоо, хүний амьдралын байр суурийг тодорхойлдог итгэл үнэмшил, зан төлөвийн зарчмууд, үнэт зүйлийн чиг баримжаа юм.
Шинжлэх ухаан техникийн дэвшилтэй
Ниймийн эдийн засгийн нөхцөл байдал
Нийгмийн оюун санааны хөгжил
Демокрит
Урлаийн үүсэл зүй ёсны учир шалтгаантай юм.
Урлагийг Афинаас ч, эсвэл Бурханаас ч бүтээсэн гэж үзэж болохгүй. Бүх урлаг бол хүний хэрэгцээ шаардлагын үр дүнд үүссэн юм.
Г.В.Плеханов
"Хаяггүй захидалууд" бүтээл
Эртний хүмүүс галаа тойрон бүжиглэж байгаа хөдөлгөөн нь ан агнахад хэрэглэсэн үйл хөдлөлөө дахин давтаж, түүгээрээ баясаж буйн илэрхийлэл болдог байна. Энэ бол хөдөлмөрийн хөдөлгөөн нь урлаг болон илэрч буй хэлбэр мөн. Өнөөдөр ч энэ байдал бидний дунд үргэлжилсээр байна. Жишээ нь, өнөөдөр эскимосчууд далайн хавыг хэрхэн агнадгийг харцгаа л даа
Урлагийн үүсэл хүний биет үйл ажиллагаатай шууд холбоотой
Урлаг хүний өдөр тутмын үйл ажиллагаа. хөдөлмөрийн үйл ажиллагаатай салшгүй холбоотой үүссэн гэж үздэг.
Урлаг ертөнцийн ер бусын хүчний гайхамшигт бүтээл. Хүн төрөлхтөнд гаднаас өгөгдсөн ер бусын зүйл гэж үздэг үзэл.
Урлаг шашны нөлөөн доор үүссэн. Анхны домгууд бол урлагийн эхний хэлбэрүүд гэж үздэг.
