door Alvaro Moya 9 maanden geleden
329
Meer zoals dit
Administrazioaren erreforma
Jarduera ekonomikoen kodeen sormena (merkataritza, ...) baita plangintza ekonomikoak ere (meategi-emakidak)
Bankuen eta Burtsaren sormena
Ogasunaren erreforma
Zerga-erreforma
Estatuaren lehenengo aurrekontuak
Zor Publikoaren murrizketa
Buruberoak edo progresistak (1822-23)
"San Luisen Ehun Mila Semeak" → absolutismoaren berrezarkuntza
12ko konstituzioaren eta erreforma erradikalen jarraitzaileak
Moderatuak (1820-22)
Buru-taldeekiko akordioa (noblezia eta erregea) erreformak onartzeko. Martinez de la Rosa
Konstituzioaren erreforma kontserbadorea
Kanpokoa
Monarkia absolutista europarrak
Barrukoa
Erregearen konspirazioak
Adierazpen-askatasuna → prentsaren garapena
Neurri absolutisten baliogabetzea
Erbestean zeudenak, bueltatu
Altxatze militar liberalak
Riegoren garaipena eta horrek Fernado VII behartzen du 1812ko Konstituzioa onartzen.
Ogasunaren porrota
Zergen ordainketaren erreforma-saiakerak porrot egiten du. Pribilegiatuek ez dute diru-sartzen araberako ordainketa bakarra onartzen.
Amerikako independentzia-gerrak
Napoleonen porrota → Vienako Kongresua eta Aliantza Santua (monarkia absolutista europarrak)
Cadizeko legegintzaren baliogabetzea
"Vivan las cadenas y muera la nación"
Edozein erlijio onartzen da (askatasun erlijiosoa); hasieran, era pribatuan.
Giza-mugikortasuna badago eta, giza posizioa pertsona baten aberastasunean oinarritzen da.
2. sektoreko jarduerek gero eta inportantzia handiagoak izango dituzte, batez ere, industria.
Horrek kapitalismoaren garapena eragin zuen, eta honako ideia hauetan oinarritzen da:
- Enpresa-askatasuna
- Etekinen lorpena / irabazteko grina
- Jabetza pribatua
Boterearen jatorria herrian datza.
Herriak erregean betearazlea eskuordetzen du gobernua zuzentzeko baina legeak BETI erregearen gainetik daude.
Erregeak ez ditu hiru botereak eskuratzen:
- Legegilea: herrien ordezkariek (Gorteak eta, batzutan, Gorteak eta erregeak) botere hau partekatzen dute.
- Betearazlea: erregea
- Judiziala: independientea.
Katolizismoa erlijio bakartzat onartzen da.
Jaiotzak giza-kokapena zehazten du ez dago ia giza-mugimendurik.
Ekonomiaren oinarria, lehenengo sektoreko jarduerak dira, bereziki, nekazaritza.
Halere, Aro Modernotik hasita, burgesek garrantzi ekonomiko handiago lortzen du, industriari eta merkatarizari esker.
Monarkiaren eta erlijioaren arteko erlazio zuzena dago:
Elizak erregearen jainkozko boeterea defendaten du.
Erregeak elizaren ikuspuntu moralak legeetan sartzen ditu baita abantaila ekonomikoak eskatzen dizkio ere.
Erregeak 3 botereak ditu:
- Legegilea
- Betearazlea
- Judiziala
Inkisizioaren desargepena
Sufragio zensitario (errenten arabera)
Milizia Nazionalaren sormena
Merkataritza- eta industria-askatasuna
Ad: gremioak desargerarazten dituzte
Legearen aurreko berdintasuna
Liberal progresistak
Liberalismo politikoa: nazio-burujabetasuna. IRAULTZA FRANTSESA
Ilustratuak
Erreformak baina Antzinako Erregimena mantenduz ("dena herriarentzat baina herriak ez du parte izango")
Ez dute aldaketarik nahi (Antzinako Erregimenaren defentsa)
Afrantsesatuak -Jose I erregearen aldekoak-
Abertzaleak -Jose I erregearen kontrakoak-
Liberalak
Gorteen deialdia (gizonezkoen zeharkako boto unibertsala)
Absolutistak
Gerrilla -nekazariak eta herri xeheak-
tradizioaren defentsa eta elizaren eragina (antiliberalismo)
Juntak (Zentrala, probintziakoak eta lokalak)
Boterearen hutsunea betetzeko sortzen dira eta honako hauek kontrolatzen dituzte:
Ilustratu erreformistek (despotismo ilustratua) -Jovellanos, ...-
Absolutistek
Frantsesen porrotak: Bailen, Arapiles eta Gasteiz
Valençay-en hitzarmena
Fernando VII-ren berritzea
Gerraren amaiera → Ondorioak →
Ingelesen laguntza → Duque de Wellington
Erresistentzia gogorra
Finantza-krisia
OGASUNAren defizita: gerraren gastuak + zerga-sistema ez proportziozkoa (pribilegiatuek ez dute zergarik ordaintzen).
Barne-politika
Kritika askorekiko politika: balidoak, Godoy, botere asko eskuratu zuen
Godoy-ek bere kontrako oposizioa sortu zuen eta goi mailako taldeek gobernatzeko eran aldaketa nabaria nahi zuten.
Godoy kontrako alderdia sortzen zen (Fernando VII-ren onarpenarekin). Horrek El Eskorialeko konspirazioa sortzen du (1807).
Kanpo-politika
FOINTANEBLEAUren hitzarmena
Espainia, hasieran, armada frantsesari baimena ematen die Espainia zeharkatzeko Portugal inbaditzeko asmoz (Britainia Handiaren aliatua). Halere, armada frantsesa hasi zen Espainiako hiri printzipalak kontrolatzen.
Frantziari laguntza --> Trafalgarren porrota
Frantziak Britainia Handiaren kontran borrokatu zuen Europako LEHENTASUNA lortzeko.
Ospe-galtzea
