6.-IKASGAIA

Mer som dette

5.3 NERBIO-SISTEMA

Ved Martin Palacio

6arren gaia

Ved Unai Etxebarria

zentzumenak

Ved GERMÁN CALAHORRA SARACHAGA

ELKARRIZKETA

Ved ENEKO MUÑOZ

6.-IKASGAIA

6.LOKOMOZIO APARATUAREN LESIORIK SARRIENAK

Gihar kontrakturak

giharra oharkabean eta luzaroan uzkurtuta egoteari deritzo

Lokadurak

giltzadura barneko hezurra bere ohiko lekutik aldatzea

Distentzioak eta zaintiratuak

Zaintiratuak, lotailuetan gertatzen dira

Distentsioek giharrei eta tendoiei erasaten diete

Haustura

Hezurrak haustea

3.HEZURRAK

Hiru mota

Hezur luzeak

Femurra

Besa-hezurra

Hezur lauak

Omoplatoa

Koxala

Hezur motzak

Atzamarrak

Organo bizidunak

5.GIHARRAK

Eskeleto giharrak

Eskeletoaren mugimenduaz arduratu

Mugimendu bizkorrak eta borondatezkoak

Bihotz-giharrak

Bihotzaren gihar-aldea eratu

Bizkor eta oharkabean uzkurtu

Gihar leunak

Gihar-zuntz leunez eratuta

Geldo eta oharkabean uzkurtu

4.GILTZADURAK

Mugikorrak

Era askotako mugimenduak egin daitezke

Ukondoa

Erdi mugikorrak

Pixka bat mugitu ahal dira

Ornoak

Finkoak

Hezurrak ez dira mugitzen

Burezurra

2.LOKOMOZIO APARATUA

Gihar-sistema

Mimika ahalbidetzea

Jarrerari eustea

Mugimenduak eragitea

Giharrez eta tendoiz osatuta

Alde aktiboa

Eskeleto-sistema

Funtzioak

Odol zelulak sortzea

Kaltzioa eta fosforoa gordetzea

Giharren ainguraketa ahalbidetzea

Barne organoak babestea

Forma eman eta pisuari eutsi

Mugimenduan parte hartu

Eskeletoa (hezur multzoa)

Adarrak

Enborra

Burua

Alde pasiboa

1.ZENTZUMENAK

Dastamen papilak

Umamai

Garratza

Gozoa

Gazia

Mingotsa

Pituitario horia

Usaimen-hartzaile asko ditu

Goialdean

Pituitario gorria

Behealdean

Arnastutako airea berotu

Ukimena (larruazala)

Dermisa

Ehun-konjuntiboz osatuta

Barne-geruza

Epidermisa

Ehun-epitelialez osatuta

Kanpo-geruza

Entzumena (belarriak)

Oreka

- Prozesuan zerebeloak ere esku hartzen du--> giharren ekintza koordinatzeko

- Kanal erdizirkularretan dagoen likidoa mugitu

- Zelulok dardarak nerbio-bulkada bihurtu eta, entzumen-nerbioaren bidez, garunera igortu.

- Tinpanak dar dar egin eta hezurtxo katearen bidez, barakuiluaren barneko likidoetara igortu dardara.(barakuiluan dauden zelulak mekanorrezeptoreak dira)

- Tinpanora igortu --> kanpoko entzunbidearen bitartez

- Belarri-hegalak hotsak hartu

Ikusmena (begiak)

Begiaren funtzionamendua

Ikusmena--> Binokularra

Irudia fotorrezeptoreek hartu eta nerbio-bulkada bihurtu

Erretinan--> irudi alderantzikatua

Kristalinoa--> Irudiak fokatu ahal

Begi-niniak--> Argi kantitatea kontrolatu

Kornearen bidez argia sartu

Organo-erantsiak

Begia babestu eta haren mugimendua eragin

Begiko giharrak

Malko-aparatua

Betileak

Betazalak

Bekainak

Begi-globoa

Esfera bat

Irisa

Begi-ninia

Humore-beiraka

Kristalina

Kornea

Humore hurtsu

Hiru geruza

Erretina

Koroidea

Esklerotika

Zentzumen-hartzaileak

Zentzumen-hartzaileen kokapenaren arabera

Kanpo-hartzaileak

Zentzumen organoak osatu

Enzumena

Gorputzaren kanpoaldean

Barne-hartzileak

Gorputzaren egoera orokorrari buruzko informazioa

Gorputz barnean

Jasotako estimuluaren arabera

Termorrezeptoreak

Fotorrezeptoreak

Ikusmena

Mekanorrezeptoreak

Ukimena

Entzumena

Kimiorrezeptoreak

Usaimena

Dastamena