av YAGO DEL CAMPO 2 måneder siden
84
Mer som dette
Monarkiaren boterea mugatzea eta Parlamentuarena sendotzea.
Sistema politiko berri honetan legeak erregeen gainetik zeuden, eta parlamentuak baldintzatzen zuen erregearen boterea.
Horrek hainbat eskubide eta askatasun bermatu zien herritarrei. 1689ko Eskubideen Adierazpena.
Beraz, legeak eta zergak Parlamentuak ezartzen zituen. Horrela finkatu ziren botereen banaketaren oinarriak.
Jainkozko jatorria. Jainkoaren ordezkaria Lurrean.
Hiru botereak biltzen zituen - Exekutiboa: gobernatu. - Legislatiboa: legeak egin. - Judiziala: epaileak izendatu.
Zerga berriak aldarrikatzeko ordezkarien biltzarraren onarpena behar zuen.
Merkantilismoa ekonomia sistema ezarri zen: herrialdearen aberastasuna neurtzeko zenbat zilar eta urre zuen kontuan hartzen zen. Industria nazionalak eta esportazioak sustatu zituzten, eta inportazioak mugatu.
Errege-manufakturak: artisautza-lantegi handiak, luxuzko salgaiak egiten ziren (tapizak).
Gremioak: lanbide bereko artisauen elkarteak. Manufaktura-jarduerak kontrolatu, ekoizpena arautu, prezioak erabaki. Horrek zaildu egiten zuen berrikuntzarik. Artisauek lantegi txikietan lan egiten zuten, ekoizpenaren fase guztiak eginez.
Gremioetatik aparte, etxeko sistema domestic system garatu zen. (Ehungintza).
Ustiapenerako herri-lurrak: basoak eta larreak, herrixketako eta hiribilduetako biztanlerien lur-jabetzak
Biziraupenekoa: oinarrizko lanabesak laboreak landatzeko (zerealak).
Laboreak klimaren mende zeuden, hortaz, lehorteetan eta uholdeetan, uztak galtzen ziren, elikagaiak urrituz, presioak garestituz eta goseteak sortuz.
merkatariek, medikuek, tailer-maisuek eratzen zuten. Aberatsek botere politikoa lortu eta hiriak agindu zituzten. Politikan parte-hartze handiagoa eta berdintasun juridikoa aldarrikatzen zuten. Noblezia horren kontra zegoen.
Gehiengoak ziren, zergak ordaintzen zizkieten errege/jauntxoei, lurra ustiatzeko, errota erabiltzeko, eskubideen truke, eta hamarrenak Elizari. Noblezia + kleroaren lurretan lan egiten zuten maister, jornalari edo jopu (esklabu) gisa.
Goi kleroa apezpiku, artzapezpiku, kardinal; noblezietakoak
Behe kleroa apaizak, fraideak, mojak; herri-xehekoak
Goi noblezia aristokraziak: eliteak, boterea; administrazio goi-karguak, armadako karguak, jabetzak eta eskubideak kobratzen zituzten.
Behe noblezia ekonomia okerra, burgesia dirudunarekin ahaidetzen zen.