Espaina: Aintzinakl erregimenaren krisia

Mer som dette

1.MUNDU GERRA

Ved JANIRE RUIZ

Sei urteko demokratikoa

Ved iñaki txintxu

Espainia XIV. mendean

Ved Ekain Aretxaga Martín

ARDATZ KRONOLOGIKOA (NURIA ETA PAULA L)

Ved paula legarda

Espainia. Aintzinako erregimenaren krisia

Sei urteko iraultzailea (1868-1874)

Monarkiaren berrezarkuntza

1873

Lehen errepublikaren hasiera

1871

Amadeo Ien erregealdiaren hasiera

1868

Iraileko iraultza

Elisabet IIaren erreginaldia (1833-1868)

1860

Zabalguneen erfaikuntza

1855

Madoze desamortizazioa

1851

Madrid-Aranjuaz trenbidea

1848

Bartrselona-Mataro trenbidea

1845

Konstituzio moderatua trenbidea

1836

Mendizabalen desamortizazioa

fERNANDO VII erregealdia (1814-1833)

1831

Madrilgo burtsaren sorrera

1825

Amerika espaniolaren idependentzia

1820

Riegorfen pronuntziamendua

independentzia gerra (1808-1804)

Cadizko konstituzioa

Kadizko gorteen hasiera

Karlos IV.aren erregealdia (1788-!808)

Jose I.a bonaparte errege

Aranjuezko matxinada

1795

Basileasko bakea

Sei urteko Iraultza

1874

Hainbat krisien ondorioz Borboien monarkia berrezari egin zen

Lehen errepublika (1873-1874)

Ezegonkortasun politiko handiko garaia izan zen

Monarkia demokratikoa (1871-1873)

Amadeok 1873an abikatu zuen eta lehen Erreppublika aldarrikatu zen

Savoia italiarraren eskuetan jarri zen monarkia

1688

Konstituzioa: liberala eta izaera demokratikoa, lehen aldiz giznen sufragio unibertsala aitortu zen

Behin beineko gobernua eratu zen

La gloriosa iraultza irabazi zuen

Elisabeten Garaia

1866

Erregia eraisteko eta gizonen sufragio unibertsal bidezko konstituzioak deitzeko Ostendeko ituna sinatu egin zen

Erreganildiko azken bi urteak (1856-1868)

Erregimen liberala nahi zuten bi alderdi txandakatzen zuten boterea, hauen kontrako alderdiak agertu ziren ere.

Biurteko aurrerakoian (1854-1856)

1856ko konstituzioa idatzi zen, baina ez zen idatzi

Hamarkada moderatua (1844-1854)

1845ko konstituzioa imposatu egin zen

1843

Subtopic

Elisabet II.a adinez helldu egin zen eta bere erreginaldia hasi zen

Erreingordetza aldia (1833-1843)

Espartero generalaren erregealdia (1840-1843)

Maria Kristinaren erregealdia (1833-1840)

Amerika espainolaren independentzia

Bigarren etapa 1815-1825

Espainia garatu zuten Pichinchan (1822) eta Ayacuchon ((1824j eta Espainiaren kolonia-inperioa cubara eta Puerto ricora eta asian filipinetara murriztu zen

Fernando VIIaren erregaldian garatu zen Erregeak koloniei autonomia pixka bat emateari uko egin zion

Lehen etapa 1810-1814

Simon Boliviarraren eta Jose de San martinen gidaritzapean baina zapalduak izan ziren Fernando VII espainiara itzuli zenenan

Independentzia Gerraren aldi berean gertatu zenón Denboraldo horretan kreoleek gidatutako junta iraultzaileak eratu ziren

Fernando VIIaren erregealdia. Absolutistak liberalen aurka

1823-1833

Zorigaizteko hamrklada

Emakumeak tronua izateko legea eratu zuen bere alaba jaiotzarekin

1823.an onordekotza-arazoaren eraginez egoera alldatu egin zen

1820-1823

Hirurteko Liberala

1823: Fernando VII.a Aliantza santuaren laguntza lortu zuen eta beraieren armada bidali zuten absolutismoa berrezartzeko

1820: Rafael Diego bere pronuntziamientuarekin Fernando VII.a beldurtu zuen

1814-1820

Sei urteko absolutismoa

Fernando VII.a konstituzioa ezeztatzean absolutismoa berrezarrri zen, horren bitartez Kadizko gortearen baliogabetu zuen

Independenztia gerra eta iraultza liberala

1813

Valençayko itunaren bidez Napoleon espainatik alde egin zuen eta Fernando VII.a aitortu zuten errege bezala

Gremioak eta inkizizioa ezeztatu zituzten. Horren bitartez, Antzinako Erregimenaren oinarriak eraso ziren

1812

Napoleon errusian izandako arazoak aprobetxatuta eta portugalen lehorreratutako armada britainiarraren laguntzarekin, frantsesak garaitu zituzten Arapilesen, Gasteizen eta San Martzialen

Konstituzioa eratu zen , beraz sistema absolutista liberaliasmoarekin ordeztu zen.

1811

Jauntasunak ezeztatu zituzten

1810

Gerra kordinatzeko errefroma politikoak eta sozialak egin zuituzten

Napoleon Espainiara joan zen 250 000 soldadurekin, eta ia lurralde oso berreskuratu zuen.

Gerraren lehen fasean, frantsesek aurrera egitea eragotzi zen, Gironan Zaragozan, Valentzian eta Cadizen jarri ziren Bailengo garaipenaren ondorioz

Krisi politikoa: Karlos IV.a eta Frantzia iraultzailea

1808

Estrategikoen okupazioak argi utzi zuen Espainia ere imbaditzeko asmoa zutela. Horrek Araunjuezko matxinada eragin zuen Manuel Godoyren politikaren aurkako matxinada herrikoia

1807

Godoyk politika aldatu eta Napoleonekin aliatu zen, Fontainebleauko ituna sinatuta

1793

1793an Luis XVI hil zutenean gerraren erdian frantzesek Euskadi eta Nafarroa inbaditu zuten

1788

Karlosen erregealdian Antzinako erregimeneko krisi politikoa hasi zen

Karlos IV.a tronua eskuratu zuen 40 urtekin