Kategorier: Alle - monarkia - iraultza - gerra - konstituzioa

av Mouad Ghani Jardini 3 år siden

203

Espaina: Aintzinakl erregimenaren krisia

Pada akhir abad ke-18 dan awal abad ke-19, Spanyol mengalami berbagai gejolak politik dan sosial yang signifikan. Periode ini dimulai dengan krisis rezim kuno dan Perang Kemerdekaan melawan Prancis.

Espaina: Aintzinakl erregimenaren krisia

Espainia. Aintzinako erregimenaren krisia

Sei urteko iraultzailea (1868-1874)

Monarkiaren berrezarkuntza
1873
Lehen errepublikaren hasiera
1871
Amadeo Ien erregealdiaren hasiera
1868
Iraileko iraultza

Elisabet IIaren erreginaldia (1833-1868)

1860
Zabalguneen erfaikuntza
1855
Madoze desamortizazioa
1851
Madrid-Aranjuaz trenbidea
1848
Bartrselona-Mataro trenbidea
1845
Konstituzio moderatua trenbidea
1836
Mendizabalen desamortizazioa

fERNANDO VII erregealdia (1814-1833)

1831
Madrilgo burtsaren sorrera
1825
Amerika espaniolaren idependentzia
1820
Riegorfen pronuntziamendua

independentzia gerra (1808-1804)

Cadizko konstituzioa
Kadizko gorteen hasiera

Karlos IV.aren erregealdia (1788-!808)

Jose I.a bonaparte errege
Aranjuezko matxinada
1795
Basileasko bakea

Sei urteko Iraultza

1874

Hainbat krisien ondorioz Borboien monarkia berrezari egin zen

Lehen errepublika (1873-1874)

Ezegonkortasun politiko handiko garaia izan zen

Monarkia demokratikoa (1871-1873)

Amadeok 1873an abikatu zuen eta lehen Erreppublika aldarrikatu zen
Savoia italiarraren eskuetan jarri zen monarkia

1688

Konstituzioa: liberala eta izaera demokratikoa, lehen aldiz giznen sufragio unibertsala aitortu zen
Behin beineko gobernua eratu zen
La gloriosa iraultza irabazi zuen

Elisabeten Garaia

1866

Erregia eraisteko eta gizonen sufragio unibertsal bidezko konstituzioak deitzeko Ostendeko ituna sinatu egin zen

Erreganildiko azken bi urteak (1856-1868)

Erregimen liberala nahi zuten bi alderdi txandakatzen zuten boterea, hauen kontrako alderdiak agertu ziren ere.

Biurteko aurrerakoian (1854-1856)

1856ko konstituzioa idatzi zen, baina ez zen idatzi

Hamarkada moderatua (1844-1854)

1845ko konstituzioa imposatu egin zen

1843

Subtopic
Elisabet II.a adinez helldu egin zen eta bere erreginaldia hasi zen

Erreingordetza aldia (1833-1843)

Espartero generalaren erregealdia (1840-1843)
Maria Kristinaren erregealdia (1833-1840)

Amerika espainolaren independentzia

Bigarren etapa 1815-1825

Espainia garatu zuten Pichinchan (1822) eta Ayacuchon ((1824j eta Espainiaren kolonia-inperioa cubara eta Puerto ricora eta asian filipinetara murriztu zen
Fernando VIIaren erregaldian garatu zen Erregeak koloniei autonomia pixka bat emateari uko egin zion

Lehen etapa 1810-1814

Simon Boliviarraren eta Jose de San martinen gidaritzapean baina zapalduak izan ziren Fernando VII espainiara itzuli zenenan
Independentzia Gerraren aldi berean gertatu zenón Denboraldo horretan kreoleek gidatutako junta iraultzaileak eratu ziren

Fernando VIIaren erregealdia. Absolutistak liberalen aurka

1823-1833

Zorigaizteko hamrklada
Emakumeak tronua izateko legea eratu zuen bere alaba jaiotzarekin
1823.an onordekotza-arazoaren eraginez egoera alldatu egin zen

1820-1823

Hirurteko Liberala
1823: Fernando VII.a Aliantza santuaren laguntza lortu zuen eta beraieren armada bidali zuten absolutismoa berrezartzeko
1820: Rafael Diego bere pronuntziamientuarekin Fernando VII.a beldurtu zuen

1814-1820

Sei urteko absolutismoa
Fernando VII.a konstituzioa ezeztatzean absolutismoa berrezarrri zen, horren bitartez Kadizko gortearen baliogabetu zuen

Independenztia gerra eta iraultza liberala

1813

Valençayko itunaren bidez Napoleon espainatik alde egin zuen eta Fernando VII.a aitortu zuten errege bezala
Gremioak eta inkizizioa ezeztatu zituzten. Horren bitartez, Antzinako Erregimenaren oinarriak eraso ziren

1812

Napoleon errusian izandako arazoak aprobetxatuta eta portugalen lehorreratutako armada britainiarraren laguntzarekin, frantsesak garaitu zituzten Arapilesen, Gasteizen eta San Martzialen
Konstituzioa eratu zen , beraz sistema absolutista liberaliasmoarekin ordeztu zen.

1811

Jauntasunak ezeztatu zituzten

1810

Gerra kordinatzeko errefroma politikoak eta sozialak egin zuituzten
Napoleon Espainiara joan zen 250 000 soldadurekin, eta ia lurralde oso berreskuratu zuen.
Gerraren lehen fasean, frantsesek aurrera egitea eragotzi zen, Gironan Zaragozan, Valentzian eta Cadizen jarri ziren Bailengo garaipenaren ondorioz

Krisi politikoa: Karlos IV.a eta Frantzia iraultzailea

1808

Estrategikoen okupazioak argi utzi zuen Espainia ere imbaditzeko asmoa zutela. Horrek Araunjuezko matxinada eragin zuen Manuel Godoyren politikaren aurkako matxinada herrikoia

1807

Godoyk politika aldatu eta Napoleonekin aliatu zen, Fontainebleauko ituna sinatuta

1793

1793an Luis XVI hil zutenean gerraren erdian frantzesek Euskadi eta Nafarroa inbaditu zuten

1788

Karlosen erregealdian Antzinako erregimeneko krisi politikoa hasi zen
Karlos IV.a tronua eskuratu zuen 40 urtekin