Zenuwstelsel
Autonoom zenuwstelsel
Onderdeel van het perifeer zenuwstelsel dat functies van hart en bloedvaten, spijsvertering, uitscheiding en voortplanting coordineert.
Parasympathisch deel
Rust en verteer systeem
Effecten van activering
(Cholinerg of acetylcholine)
Verhoogde spijsvertering
Verlaagde cardiovasculaire activiteit
Verlaagde stofwisseling
Korte effecten op specifieke plaatsen
Energieabsorptie
Voedselverwerking
Ontspanning - rust
Sympatisch deel
vecht of vlucht systeem
Effecten van activering
(adrenerg of adrenaline)
Spijsverteringsactiviteit is afgenomen
Energieafgifte
Vergrote spiertonus
Versnelde ademhaling
Toegenomen cardiovascularie activiteit
Gevoel van euforie en energie
Toegenomen alertheid
Gegeneraliseerde reactie in crises
Basale kernen
Coordineren aangeleerde bewegingen
Verantwoordelijk voor onder controle houden vd spiertonus (onbewust proces)
Liggen diep in de witte stof vd hersenen
Groepen van neuron cellichamen die in een begrensd gebied liggen
Ventrikels (holten)
in de hersenen
CSF circuleert:
Naar de bloedsomloop
Naar de subarachnoidale ruimte in het ruggenmerg
Te bereiken met een lumbaalpunctie
Van ventrikels naar centrale kanaal in het ruggenmerg
CSF wordt door de plexus choroideus geproduceerd
4 ventrikels in het midden vd hersenen zijn gevuld met cerebrospinale vloeistof (CSF)
sensorische cortex of sensibele schors
Postcentrale gedeelte van de parietaalkwab
Achter de sulcus centralis = post
Ligt in de gyrus postcentralis
Ontvangen info over tast, druk, pijn en temperatuur
Motorische cortex
Precentrale gedeelte vd frontaalkwab
Voor de sulcus centralis = pre
ligt in de gyrus precentralis
Activeren motorische neuronen vd hersenen en ruggenmerg
Opwekking willekeurige bewegingen
Auditieve schors
Ontvangt en verwerkt info over het gehoor
Olfactorische schors
Ontvangt en verwerkt info over reuk
Temporaalkwab
Visuele schors
Ontvangt en verwerkt visuele info
Occipitaalkwab
Ruggenmerg
Hersenen: grijs buiten, wit binnen
Ruggenmerg: grijs binnen, wit buiten
Witte stof georganiseerd in kolommen
Grijze stof ziet eruit als horens
Elk segment heeft een paar:
Ventrale wortels
Dorsale wortels
Dorsale wortel ganglia
Verdeeld in 31 segmenten
Verwerkt zelf ook info
Brengt info van en naar hersenen via banen (bundels axonen)
Anatomische gebieden in de hersenen
Witte stof
Bundels axonen (banen) die dezelfde oorsprong, bestemming en functies hebben.
Neurale cortex
Grijze stof bedekt delen vd hersenen
Kern
Een centrum met een duidelijke anatomische afgrenzing.
Centrum
Verzameling neuronen met een gedeelde functie
(spraakcentrum)
Perifeer zenuwstelsel (PZS)
Autonoom zenuwstelsel (onbewust)
Motorische impulsen vanuit CZS leiden naar gladde spieren (organen) hartspier, klieren en vetweefsel
Parasympatisch en sympatisch
Onderdeel PZS
Somatisch zenuwstelsel (bewust)
Motorische impulsen van uit CZS leiden naar skeletspieren
Onderdeel van PZS
Efferent gedeelte - voert motorische info vanuit CZS naar het lichaam
Afferent gedeelte - voert sensorische info vanuit het lichaam naar CZS
Communicatie tussen CZS en het lichaam
Al het zenuwweefsel buiten het CZS
Functies
NEURONEN
Coordineert gewilde en ongewilde acties
Verwerkt zintuiglijke informatie
Registratie interne en externe milieu
Limbisch systeem
Koppelen van bewuste intellectuele functies aan onbewuste en autonome functie van de hersenstam
Reguleren emoties en gedrag
Straf/beloning
Gespecialiseerde kernen
Kernen van het diencephalon
hypothalamus
Thalamus
Corpus mammilare
Reflexbewegingen - kauwen, likken en slikken
Amygdala
Angst/agressie - aanpassen hartslag (amygdala)
Hippocampus
Korte en lange termijngeheugen (hippocampus)
Belangrijk:
De hersenen bestaan uit een grote massa zenuwweefsel die interne doorgangen en compartimenten gevuld met CSF bevat. De belangrijke hersengebieden hebben specifieke functies. Omhooggaand vanaf het verlengde merg naar de grote hersenen worden deze functies steeds complexer en gevarieerder. De hersenschors is betrokken bij bewuste gedachten en intelligentie
Hersenvliezen
(meninges)
Lagen die de hersenen en het ruggenmerg (CZS) omgeven en beschermen.
Pia mater (tere moeder)
Dunne binnenste laag
Arachnoidea (spinnenweb)
Cerebrospinale vloeistof (CSF) of liquor
Geeft info over de chemische samenstelling van het CZS
Aanwezigheid van eiwitten, bacteriele of virale infecties
Transport voedingsstoffen, hormonen en afvalstoffen
Fungeert als schokbreker
Omgeeft het CZS en ondersteunt de hersenen
Subarnoidale ruimte
Dura mater (harde moeder)
Bevat de durale sinus - bloedvaten
Taaie, vezelige buitenste laag
Hersenen
(Onderdeel van CZS)
Cerebellum (kleine hersenen)
Anatomie en functie
Tekort aan vitamine B1 - beschadiging van het cerebellum
Cerebellaire ataxie - beschadiging van het cerebellum
Pons pas bewegingen aan
Stemt de meeste bewegingen af
Heeft geen geheugenfunctie
Slaat bewegingspatronen op
Aanpassing houdingsspieren
Hersenstam
Mudulla oblongata (verlengde merg)
Verbinding van de hersenen met het ruggenmerg
Reguleert autonoom functioneren
Ademhalingscentrum
Deze activiteiten worden aangepast door de pons
Ritme van de ademhaling en diepte van de ademhaling
Hartregulatiecentrum
Bloedstroom
Kracht hartcontracties
Reguleren van hartslag en bloeddruk
Pons
Snelheid en diepte van de ademhaling, snelheid van harslag
Betrokken bij beheersing bewegingen
Verfijnen van bewegingen, vloeiende bewegingen
Verbinding met cerebellum met het mesencephalon, het ruggenmerg en het cerebrum
Middenhersenen - mesencephalon
Reguleren spiertonus
Visuele en auditieve reflexen
Diencephalon
Epithalamus
Bevat de epifyse (pijnappelklier)
Dag en nachtritme
Melatonine (hormoon)
Hypothalamus
Ligt onder de thalamus
Reguleren van temperatuur
Regulerende werking hormoonafgifte
Aanpassen van activiteiten van autonome functies
Hartslag, bloeddruk, ademhaling
Onbewuste regulering skeletspieren (emoties en driften)
Vecht en vlucht reacties
Seksuele opwinding
Thalamus - schakelcentrum
Coordinatie van willekeurige en onwillekeurige bewegingen
Emotie (onderdeel limbisch systeem)
Verwerkt info van de reukzintuigen
Filtert sensorische info (kleur, fijne en diepe tast, druk, temperatuur en geluid.
Schakelcentra voor opstijgende info = sensorische info
Linker en rechter thalamus
Cerebrum
Cognitie, spraakherkenning en spraakexpressie
Lange termijn geheugen
Complexe bewegingen geleerd en opgeslagen
Terughalen van herinneringen
Inteligentie
Gevoelens
Bewuste gedachten
2 hersenhelften - hemisferen
verbinding: corpus callosum
Celorganisatie PZS
Zenuwen
Bundel axonen die door bindweefsel worden ondersteund
Hersenzenuwen
van en naar hersenen
Ruggenmergzenuwen
van en naar ruggenmerg
Liggen niet in hersenen en ruggenmerg
Ganglia
Deze cellichamen liggen niet in het CZS
Zenuwknopen, bevatten groepen van cellichamen van neuronen
Celorganisatie in zenuwweefsel
Twee soorten cellen
Neuroglia
Ondersteunend netwerk voor neuronen
Ependymcellen
Bron van cerebrospinale vloeistof (liquor)
Bekleden holten in hersenen en ruggenmerg
Microgliacellen
Fagocyterende afweercellen
Oligodendrocyten
Productie van myeline
Verantwoordelijk voor myelineschede rondom axonen
Astrocyten
Voorzien de zenuwcellen van glucose en groeifactoren
Vorming en handhaving van bloed-hersenbarriere
Onderdeel van bloed-hersenbarriere
Neuronen
Voor overdracht, verwerking en opslag van informatie
Motorische neuronen
Motoriek
Leveren motorische impulsen naar het lichaam
Stimuleren of remmen perifeer weefsel
Sensorische neuronen
Sensorische of sensibele info
Leveren info aan CZS
Centraal zenuwstelsel (CSZ)
Hersenen en ruggenmerg
Inteligentie, geheugen en emoties
Geeft informatie die verwerkt is door aan alle spierweefsels (Motorische impulsen)
Verwerking van sensorische informatie
twee orgaanstelsels coordineren alle andere orgaanstelsels
Kenmerken hormoonstelsel
Lange duur
Tragere response
Kenmerken zenuwstelsel
Korte duur
Snelle response
