ESPAINIA XIX. MENDEAN II
Subtopic
1874
1873
1872
1871
1869
1868
1863
1856
1855
1854
1854-1856
BIURTEKO
LIBERALA
1845
1844
1844-1854
HAMARKADA
MODERATUA
1843
1840
1837
1836
1834
1835
ESPAINIA XIX. MENDEAN I
1833
Fernando VII.a hil.
Lege Salikoaren aurka,
Santzio Pragmatikoa
ezarri, alaba tronuratzeko.
Ondorengotza auzia.
2 erregegai:
- Karlos Maria Isidoro = Karlos V.a
karlista (erregearen anaia, absolutista).
-Isabel II.a, liberalen aldekoa.
1830
Isabel II.a
jaio
1829
Ayacuchoko
Gudua.
Kolonietako
auzia.
1823
Altxamendu
absolutistak
San Luisen
Ehun Mila
Semeak.
Fernando VII.ak
erregimen
absolutista
berrezarri.
1820
Lacy
jeneral
(espadoi)
-aren
altxamendu
liberala, porrot.
Riego-ren
altxamendu
militar
liberala.
Fernando VII.a
Konstituzioa
onartuarazi,
sinatu.
1814
Fernando VII.aren
tronuratzea.
Absolutismoaren
berrezarpena.
Konstituzioa
ezeztatu.
Liberalak jazarri.
1813
Valençayko
Ituna
1812
Kadizeko
Konstituzioa.
La PEPA, lehen
konstituzio idatzia
Erreformak:
-
-
-
-
Topic principal
1810
Tokiko (probintziaka)
Batzarrak eratu
ondoren, Batzar Goren
Zentrala sortu.
(Gerra kudeatzeko).
Gorteetako Deialdia.
Sufragio unibertsala.
Talde
ideologikoak
Jose I.a
Baionako Estatutua ezarri.
Sistema politiko kontserbadorea.
Erregeak botere legegile + betearazlea.
Erreformak abiatu: kode penalari dagozkionak
(presoei eskubideak aitortu eta tortura ezabatu).
Nobleziaren pribilegioak kendu zituen.
Frantsestuak
monarkia berria onartu eta
erreformak babestu zituzten.
Funtzionarioen klase gizarte
tralde txikia osatu zuten.
Patriotak
"Abertzaleak"
inposatutako monarka
berriaren kontra altxatu ziren.
Kontserbadoreak: gehiengo
herrikoia osaturik, "El deseado"
itzultzea nahi zuten.
Jainkoa, Aberria, Erregea bezalako
balio tradizionalak defendatu zituzten.
Patriota liberalak, ordea,
Antzinako Erregimenarekin
amaitzea nahi zuten, eta
konstiruzio bat ezarri.
Burgesak eta profesional liberalak
osatutako taldea zen.
1808
Inbasioak, Aranjuezko
matxina eragin
Godoyren politikaren aurka.
Maiatzaren 2a, altxamendu patriota
armada frantsesaren aurka.
Independentzia Gerra hasi.
Karlos IV. bere seme
Fernando VII.aren alde
abdikatu.
Josef I.aBonaparte
monarka berria.
Baionako Estatutu
frantsestua.
Espainiar
patriotak
Fernando VII.aren
aldekoak
1807
Fontainebleauko ituna.
Godoy-k Napoleonekin
aliatu.
Portugal inbaditzea eta
banatzeaadostu zuten,
E.B.ren aurkako blokeo
ekonomikoa onartzen
ez zutelako.
Aitzakia
Inbasio
napoleonikoa
1805
Trafalgarko
itsas-gudan
porrot.
E.B.ren aurkako
gerra.
1795
Godoy-k
Basileako
Bakea
sinatu.
Espainia
Frantziaren
menpean
1793
Luis XVI.aren
exekuzioa
Frantziaren
aurkako
gerra.
Frantziak
Euskadi
inbaditu
1792
Godoy estatu
idazkari edo
lehen ministro.
Mugak itxi.
1788
Karlos IV.aren
erregealdia hasi
monarkia absolutista,
"Ilustrazioko
ideiak / erreformak
mugatu zituzten".
Frantziako Iraultzaren
ideia liberalak
eragotzi zituzten.
Sistema liberalaren ezarpena
ezegonkortasun giroan gertatu zen:
gerra zibilak, Estatu-kolpe militarrak,
inperio-kolonialaren galera.
Ekonomia berritu arren,
aurrerapenak motelak
izan ziren. Espainiako
ekonomia nekazaritzan
oinarritzen zen.
