Herentzia eta genetika

Mai multe ca aceasta

ESTATUKO BOTERE POLITIKOAK

după josu abanzabalegi

GENETIKA

după aitor casamayor

Nerbio sistema eta sistema endokrinoa

după Jon Ayala

B I O K I M I A

după Rta rhayu

Funtsean: 1. eta 2. legea beti betetzen ziren, baina 3. ez beti. Gaur egun badakigun ez dela betetzen 2 karaktereen geneak kromosma berean badaude. Orduan esaten da geneak lotuta heredatzen direla.

Herentzia eta genetika

ODOL TALDEA ETA RH

AB-

AB - -

AB+

AB + +/ AB + -

O-

OO - -

O+

OO + +/ OO + -

B-

BO - -

BB - -

B+

BO + +/ BO + -

BB + +/ BB + -

A-

AO - -

AA - -

A+

AO + +/ AO + -

AA + +/ AA + -

FENOTIPOA

GENOTIPOA

HEMOFILIA

Gizonak: Xh Y Emakumeak: Xh X (eramalea)

Ez daude emakume hemofilikorik, bakarrik eramaleak.

Gaixotasun hau, odola ez gatzatzea eragiten du.

X kromosomari lotutako gaixotasun bat.

DALTONISMOA

Gizonak: Xd Y Emakumeak: Xd Xd Xd X (eramalea)

Emakumeak gaixotasuna izanez gain, ere eramaleak izan ahal dira.

Gene azpirakor bat burutzen du.

Gaixotasun hau koloreak nahastea eragiten du.

X kromosomari lotutako gaixotasuna bat.

MENDELEN LEGEAK

3.Legea: 2 dihibrido(AaBb) gurutzatzean 2 karaktereen aleloak bereizten dira 4 gameto mota emanez. 2 karaktereak independenteki heredatzen baitira.

2.Legea: 2 izaki heterozigotik(F1)gurutztzerakoan aleloak bereizten dira gametoak(F2) eratzerakoan eta hauek gero zorian gurutzatzen dira. Ondorioz: berriro agertzen da F1en ezkuratutako fenotipoa.

1.Legea: 2 izaki homozigotiko gurutzatuz sortzen den lehenengo belaunaldi filiala elkarrekin berdinak eta guraso bat bezalakoak.

HIZTEGIA

Heterozigotiko: 2 alelo desberdinak direnean, osatzen den genotipoa. Adib: aA edo Aa.

Homozigotiko: 2 alelo berdinak direnean, osatzen den genotipoa. Adib: aa edo AA.

Azpirakorra(errezasiboa): Indar gutxiago duen aleloa.

Gainartzailea (dominantea): Alelo bat bestearengan nagusitzen denean dagoen herentzia mota.

Aleloa: Genea osatzen dute, bakoitzak bi alelo. Alelo bakoitza karaktere horren informazio bat du.

Lokosa: Genea lokatzen den lekua.

Genea: Karaktere konkretu batentzako informazioa daraman zatia.

Genotipoa: Barruko itxura. Geneak dioten informazioa, gene multzoa da.

Fenotipoa: Kanpoko itxura. Karaktere baten adierazpen zehatza.