Herentzia eta genetika

Mer av detta

OINARRIZKO GORPUTZ HEZKUNTZA

av Pello Uriarte

GENETIKA ETA HERENTZIA

av CJC CJC

OSASUNA ETA GAIXOTASUNA

av aroa susaeta

Herientzia eta Genetika

av Alain Uribasterra Moragues

Funtsean: 1. eta 2. legea beti betetzen ziren, baina 3. ez beti. Gaur egun badakigun ez dela betetzen 2 karaktereen geneak kromosma berean badaude. Orduan esaten da geneak lotuta heredatzen direla.

Herentzia eta genetika

ODOL TALDEA ETA RH

AB-

AB - -

AB+

AB + +/ AB + -

O-

OO - -

O+

OO + +/ OO + -

B-

BO - -

BB - -

B+

BO + +/ BO + -

BB + +/ BB + -

A-

AO - -

AA - -

A+

AO + +/ AO + -

AA + +/ AA + -

FENOTIPOA

GENOTIPOA

HEMOFILIA

Gizonak: Xh Y Emakumeak: Xh X (eramalea)

Ez daude emakume hemofilikorik, bakarrik eramaleak.

Gaixotasun hau, odola ez gatzatzea eragiten du.

X kromosomari lotutako gaixotasun bat.

DALTONISMOA

Gizonak: Xd Y Emakumeak: Xd Xd Xd X (eramalea)

Emakumeak gaixotasuna izanez gain, ere eramaleak izan ahal dira.

Gene azpirakor bat burutzen du.

Gaixotasun hau koloreak nahastea eragiten du.

X kromosomari lotutako gaixotasuna bat.

MENDELEN LEGEAK

3.Legea: 2 dihibrido(AaBb) gurutzatzean 2 karaktereen aleloak bereizten dira 4 gameto mota emanez. 2 karaktereak independenteki heredatzen baitira.

2.Legea: 2 izaki heterozigotik(F1)gurutztzerakoan aleloak bereizten dira gametoak(F2) eratzerakoan eta hauek gero zorian gurutzatzen dira. Ondorioz: berriro agertzen da F1en ezkuratutako fenotipoa.

1.Legea: 2 izaki homozigotiko gurutzatuz sortzen den lehenengo belaunaldi filiala elkarrekin berdinak eta guraso bat bezalakoak.

HIZTEGIA

Heterozigotiko: 2 alelo desberdinak direnean, osatzen den genotipoa. Adib: aA edo Aa.

Homozigotiko: 2 alelo berdinak direnean, osatzen den genotipoa. Adib: aa edo AA.

Azpirakorra(errezasiboa): Indar gutxiago duen aleloa.

Gainartzailea (dominantea): Alelo bat bestearengan nagusitzen denean dagoen herentzia mota.

Aleloa: Genea osatzen dute, bakoitzak bi alelo. Alelo bakoitza karaktere horren informazio bat du.

Lokosa: Genea lokatzen den lekua.

Genea: Karaktere konkretu batentzako informazioa daraman zatia.

Genotipoa: Barruko itxura. Geneak dioten informazioa, gene multzoa da.

Fenotipoa: Kanpoko itxura. Karaktere baten adierazpen zehatza.