Modulua

Mai multe ca aceasta

Yayasan Darma Bakti Karya

după Athif Roihan Natsir

Konsep Dasar, Rasional, dan Landasan Ilmu Pengetahuan

după Tria Alfi Soraya

PERKEMBANGAN KOGNITIF PESERTA DIDIK

după Vitri Aqilla Az Zahrah

HAK DAN KEWAJIBAN

după Avril Djong

HAURRAK ETA TELEBISTA

ERREFERENTZIAK:

http://www.vidadefamilia.org/pagina.php?id=38

Izan beharreko rolak telebistaren aurrean

ERREFERENTZIAK:

http://www.revistacomunicacion.org/pdf/n10/mesa9/114.La_familia_y_la_infancia_frente_a_los_contenidos_televisivos.pdf

IKASLEAK

ERREALISTAK

MINBERATASUN GUTXIKOAK

KRITIKOAK

IRAKASLEAK

ULERTARAZTEA IKASLEEI ZER TELEBISTA KONTSUMO MOTAK DAUDEN

Bakarkako K.

Oinarritzen da telebistaren ordu kontsumoan beste inorekin egon gabe.

K. Autoritarioa

Kasu honetan, heldu bat edo adierazgarritasun gehiago duen norbaitek erabakitzen du zer telebista programa ikusiko den.

K. Demokratikoa

Partekatu eta ikusi telebista oinarri izanez gehiengoaren esleipena talde baten barruan.

GURASOAK

TELEBISTA ORDUAK ELKARREKIN IGARO

Garrantzitsua da gurasoek izatea orduak haien seme-alabekin zenbait jarduera burutzeko.

kONTROL PARENTALA

Gurasoek ezin dute utzi telebista programa guztiek haien seme-alaben adimena betetzea.  

Horretarako beharrezkoa da gurasoek neurtzea haien seme-alaben ordu kopurua telebista aurrean, ikusitako programak eta ikusitakoari emandako erantzuna.

Eskolarekin lanean aritu

Ikasleen jarrera aktiboa bultzatu

Irakasleen formakuntza teknologia berrien inguruan hobetu

Pantailei eman beharreko garrantzia jakin eta mugatu

Pantailei buruzko informazio baliagarria eskaini gurasoei

Telebista familian ikusterakoan izan beharreko jarrera jakitea

Programazioa ondo kudeatzeko gai izan

Gailuen erabilera, xede didaktikoak izan behar ditu

Pantailak modu arduratsu batean erabiltzeko aholkuak eman.

Gainbegiratu seme-alabak egiten dutena

Ordutegi bat ezarri

Haien seme-alabetan jarrera kritikoa garatu

Ohartaraztea pantailen erabilera ez dela soilik osagarria; informatzen, osatzen eta entretenitzen duelako.

Transmititzea erabilera moderatu baten beharra gailu elektronikoekin

Gai izatea tresna elekrtronikoen erabilera egoki bat izaten

HEZKUNTZA EREMUA

ESKOLA

Gaur egungo hezitzaileek, aurre egin behar diote lehen inoiz izandako egoera berri honi. Ikasi behar dute eta irakatsi behar diete ikasleei informazioz beteriko mundu batean bizi garela egunero, aldaketa kultural ugari ematen direlako. Horretarako, garrantzitsua da hezitzaileek informazioa ondo kudeatzen jakitea, heziketa jarrai bat sustatzeko. Horrela, ingurua kontrolatzeko gai izango gara hezkuntza likido horri esker (Bauman, 2005).

PROIEKTU BERRIAK

Txanela

HELBURUAK

Teknologia berrien erabilpena areagotu

Ikasturteko ikasgai guztiak erlazionatu

Euskara sustatu eta bultzatu

agenda 21

GARAPENEAN DAGO

Gasteiz

Donostia

Bilbo

XEDEAK

Ingurunean aurki ditzazkegun arazoak identifikatu eta konponbidea bilatu

Aniztasuna bultzatu

Ingurunearen egoeraz sentsibilizatu

Ingurunea zaindu

Birziklatzen ikasi

Eskola 2.0

Teknologia garai honetan haurrak estutasunetik ateratzeko behar dutenaz hornitu

Eskola dinamikoa eta munduari irekia

Aurkikuntza autonomoaren bidezko ikaskuntza aberasten du.

Teknologia berriek ematen duten aukerataz baliatu

IDEI PRINTZIPALAK

Eskolak oraindik saiakuntza aldian daude. Ez daude agindu argiak teknologi berrien erabilpenari buruz.

Eskolak irakasleei kurtsoak eskaintzen dizkiete PDI-aren erabilpenaren inguruan

Teknologia berriek ez dute eskola porrota ekiditeko baliabide eraginkorra

Zenbait balore sustatu behar

KONSTANTZIA

ESFORTZUA

LAN PERTSONALA

Eskola 2.0 jauzi kualitatiboa

Eskola 2.0 programa funtsezko jauzia suposatu du IKTak hezkuntzaren eremuan sarrarazteko. Programa honen eransketa Euskadin, Gobernuaren Kontseiluak erabakita 2009ko ekainaren 5ean, 2010eko jardueran islatzen da ikasgeletan erabateko digitalizazioarekin Lehen Hezkuntzako 5º mailan, software askearen eta metodo berrien formakuntza irakasleentan eta multimedia edukien lanketan.

Testu liburuen desagerpena teknologia berrien alde

IKASGELAKO BALIABIDEAK

Software

Ordainduz

Askea

Wifi

Arbel digitala

Funtzioak:

-Videoak ikusi
-Informazioa bilatu
-Motibazioa sustatu
-Jarduera interaktiboak
-Klaseak dinamizatu

Mini portatilak

Ordenagailua

Proiektorea

PARTE HARTZAILEAK

Administrazio eta zerbitsuetarako pertsonak (AZP)

Garbitzaileak

Jangelako langileak

Atezainak

Zuzendari taldea

Eskola publikoetan pisu gutxiagoa dauka. Izan ere, lau urtez behin hautezkundeak antolatzen dira zuzendaria aldatzeko.

Eskola pribatuetan berriz, pisu handiago bat dauka. Eskola hauetan, soilik enpresak adierazten duenean zuzendariaz aldateko nahiak, zuzendariz aldatzen da.

http://www.hikhasi.eus/artikulua/646

Idazkaria

Ikasketa Burua

Zuzendaria

Gurasoak

Eskolako ekintzetan parte-hartze garran- tzitsua daukate

AMPA

Guraso elkarte garrantzitsu bat.

Haien seme-alabentzat, jarraitzeko eredu bat dira.

Haurraren heziketan, haren parte-hartzea guzti beharrezkoa da.

Ikasleak

Ikaste prozesuaren parte- hartzaile nagusi eta garrantzitsuenak dira.

Irakasleak

MOTAK

Pedagogoak

Logopeda

Errefortsu irakasleak

Psikologoak

Espezifikoak

Heziketa Fisikoa

Ingelesa

Tutoreak

Ikasleek pentsamendu kritikoa izaten laguntzen dute.

Eguneroko lana ebaluatzen, bideratzen eta zuzentzen du.

Ikaslearen prozesua bideratzen du.

ZEIN ANTOLAKUNTZA MOTA DAUDE?

Administrazioa

Hezkuntzan, eskola edo ikastetxea ezaguerak irakatsi eta ikasten diren erakundea da, non irakasleek ikasleei irakatsi eta ikasleek ikasi egiten duten. 

Terminoa hezkuntza sistema baten barnean eta pertsona guztientzat derrigorrezkoak diren erakundeak izendatzen ditu, hala nola lehen hezkuntza edo bigarren hezkuntzako eskolak.

Eskola Alternatiboak

Lanbideen eta arteen eskola

Helduentzako eskola

Etxeko eskolatzea

Home schooling deritzo eta etxeko hezkuntza bezala ulertzen da.

Alde negatiboak

Erlazio gutxiago beste umeekin

Sozializazio arazoak

Alde positiboak

Curriculumaren presioa txikiagoa da

Bakoitza bere erritmoa eraman dezake

Kontzertatuak

Gestioa egiteko askatasuna dute: ume kopurua, datak, festak...

Curriculuma eraikitzerakoan, eskolak parte hartze minimo bat dauka

Pribatua izan arren, estatuak hartzen du hezkuntzaren kostua

Eusko Jaurlaritzk diru kopuru bat ematen die eta beste kopurua, ikasleen gurasoek jartzen dute

Pribatuak

Bere burua gobernatzen dute eta askatasun guztia daukate nahi duten ikasleak esleitzeko eta onartzeko.

Ikasketa maila guztiak eskaintzen dituzte

Curriculuma ikastetxean osatzen da

Curriculuma zehazteko askatasuna daukate Gobernuak ezartzen dituen baldintzak batzuk errespetatuz.

Estatuaren mendeko-tasun txikiagoa

Ikasleen gurasoen diruarekin finantzatuta dago

Gurasoek ordaindu behar dute haien umeek bertan ikas dezaten

Publikoak

Eusko Jaurlaritzak eta Gobernuak finantzatutako diruarekin antolatzen dira.

Estatuak edo komunitateak antolatua

Haurren bereizketarik egin gabe, mailaz maila soilik

Plaza zehaztuak izaten dituzte

Ikasleek ez dute ikaketak ordaindu behar.

Guztientzako irekiak daude

Curriculuma estatutik ezarrita

Tamaina

Txikia

Adin desberdineko umeek ikasgela berdinean daude

Ikasle kopurua oso baxua denean (herri txikietan bezala), ikasle guztiak edo gehienak gela batean antolatzen dira.

Handia

Umeak adinka daude antolatuak klaseetan.

Behin kurtsoa gainditua, beste maila eta beste gela batera igarotzen dira.

Eredua

D EREDUA

Euskara soilik

B EREDUA

Elebiduna

ELEBIDUNA:

Gaztelaniaz eta euskaraz

A EREDUA

Gaztelania soilik

HEZKUNTZA MOTAK

ERREFERENTZIAK:

http://joneugarte.blogspot.com.es/2012/02/hezkuntza-formala-ez-formala-eta.html

H. Informala

Azkenik, hezkuntza informala egunero-egunero lagunartean edo familia jasotzen dugun hezkuntza mota da, ustekabean ematen dena.

H. Ez Formala

Hezkuntza ez-formala, formala baino malguagoa, praktikoagoa eta dinamikoagoa da, eta marko instituzionaletik at ematen da.

H. Formala

Hezkuntza formala, eskola batean ematen den hezkuntza mota da, juridikoa dena. 

Honen helburu nagusia titulazio bat eskuratzea da. 

CURRICULUMA

Hezkuntza gaitasun orokorrak

Egiten eta ekiten ikastea

Pertsona gisa garatzen ikastea

Elkarrekin bizitzen ikastea

Komunikatzen ikastea

Ikasten eta pentsatzen ikastea

Arduraz bizitzen ikastea

Oinarrizko Gaitasunak

Norberaren autonomiarako eta ekimenerako gaitasuna

Giza eta arte kulturarako gaitasuna

Gizarterako eta herritartasunerako gaitasuna

Informazioa tratatzeko eta teknologia berriak erabiltzeko gaitasuna

Hizkuntza komunikazioarako gaitasuna

Matematika gaitasuna

Ikasteen ikasteko gaitasuna

Zientzia-, teknologia- eta osasun-kulturarako gaitasuna

Zer da?

Bi mota

Ezkutukoa

EZKUTUKO CURRICULUMA

Jarrea ez-kontzienteak dira.

Agerikoa

AGERIKO CURRICULUMA

Helburu orokorrak planteatzen ditu eta hezkuntza egoera bakoitzari egokitzen da.

Hezkuntza prozesua guztiz zehazten duen agiria da

Ikaskuntza prozesu bat osatzen du hainbat ikuspuntu jorratuz

Metodoak

Ebaluazioak

Gaitasunak

NOREN ESKU DAGO?

Eliza

Eskola elizari egotzita egon da urteetan zehar. Ondorioz, hau honen adierazle eta erantzule bihurtu izan da.

Ikastetxeak

Ikastetxeek, gobernutik etorritako dekretuak haien beharretara moldatu dezakete.

Politika

Gobernu zentralatik erredaktatzen da curriculum bat oinarrizko konpetentzia batzuk finkatuz. 

Euskal Herriko Curriculuma

Legedia

Ezegonkortasun handia eman da hezkuntza arloan legeei dagokionez.

LOMCE

2013

LOE

2006

LOGSE

1990

HISTORIAN

ORAIN

Ebaluatzeko teknika berriak. (Azterketa ez dauka hainbeste garrantzia)

Teknologia paper garrantzitsua dauka

Ikaslea da erdigunea

LEHEN

Ebaluatzeko tresna, soilik azterketak

Teknologiarik ez

Irakaslea zen erdigunea

ZER DA ?

Jakintza ezberdinak transmititeko eremua

Umearen garapenerako ezinbesteko tresna da

Gizarteratzeko tresna garrantzitsua da

TEKNOLOGIA BERRIAK

PANTAILAK

-Ordenagailuko pantaila: informazio irudien bidez adierazten duen irteerako dispositoboa da.

-Plasmako pantaila: irudiak sortzen dituen dispositiboa plasmako deskargan oinarritua.

-LED pantaila: Led-ko teknologia duen pantalla elektronikoa da.

-Proiektatzeko pantaila: irudiak aurkeztea ahalbidetzen duen gainazala da.

-Ukipen pantaila: gainazalaren ukimenaren bidez datuen sarrera ahalbidetzen duen pantaila da.

- 3Dko pantaila: ikusmen estereoskopikoa adierazten duen pantaila da.

. .LIBURU DIGITALAK .

ERREFERENTZIAK:

DESABANTAILAK

Bateria agortu daiteke; ezin duzu gau osoa piztuta utzi

Idazleak ezin du autograforik sinatu

Orrialdeak luzeagoak izatearen pertzepzioa

Ezin da leku guztietara eraman; hondartzan adibidez arearekin edo urarekin apur daiteke

ABANTAILAK

Biltegiratzea; ez du leku fisikoa hartzen

Salmenta-prezio eskuragarria

Orriak markatu, testua azpimarratu eta oharrak sortu

Ez du behar atzeko argiztapenik; hau da, ikusmen esfortzua murrizten du

. TELEBISTA .

ETEKINA ATERA

PRIBATUA

Sms-en bitartez

Audientzia salduz

Publizitaterako espazioak salduz

Telesaiak salerosiz

PUBLIKOA

Telesaiak salduz beste kateei

Publizidadearen bidez

Diru laguntza publikoak

Zuzeneko zergen bidez, Canon-a

TELEBISTAREKIKO JARRERA

Erreferentziak:

http://www.liceus.com/cgi-bin/ac/pu/TV.pdf

http://www.eliceo.com/formacion/los-ninos-la-television-y-la-educacion.html

http://www.eliceo.com/consejos/la-television-en-nuestros-hijos.html

Pantailak, emozioak eta boterea

Joan Ferrés i Prats, (2014): Las Pantallas y el cerebro emocional. Barcelona: Gedisa.

Emozioengatik mugitzen gara.

Horretarako beharrezoa da bat beste baino eragin handiago izatea

Arma batean bihurtu dira boterea dutenentzat

....

erlijiosoa

ideologikoa

politikoa

ekonomikoa

Zenbait irakasle telebista erabiltzearen kontra

Erreferentzia:
Morduchowicz, R. (2001). ¿Qué pasa en el aula?. A mi la tele me enseña muchas cosas. La educación en medios para alumnos de sectores populares (107-126 orr.). Barcelona: Paidos.

Nola Konpondu?

Bien arteko elkarrekintza sustatuz

Ikasleek informazio iturri bezala: telebista

Ikusten dutena egiatzat edo eredutzat hartzen dute

Irakasleak informazio iturri bezala: egunkariak

Egunkaria irakurtzerako garaian bi arlo irakurri gehienbat: Hezkuntza eta Politika

Egunakariak erabiltzen dituzte objetibotasun maila altuagoa delako

Telebistaren erabilera kritikatzen dute baina benetan ez dakite haurrek zer ikusten duten

Honek arazo bat sortzen du telebista hezkuntzan aplikatzeko

Europako haur telebistaren behatokia

http://www.eliceo.com/general/el-observatorio-europeo-de-television-infantil.html

Helburua jakintza-alor arteko azterlana egitea ikuspuntu etiko batetik

Hauek dituzten edukiak

Haurrentzako programak

Saiatzen da obserbazio, informazio, pedagogia gunea eta telebistaren erabileraren aholkularia izaten

Apostu egiten du telebistak ematen duen aukeran haurrak entretenitzeko eta hezitzeko

Lan egiten du komunikabidea instrumentu hezigarri bezala erabiltzeko

Eskaintzen dituen aukerataz baliatuz

Telebista beti muturka egon da heziketarekin, ez dira batera joan. Adituek adierazten dute haurrei irudimena murrizten dietela, ez diela hausnartzeko aukera ematen eta haurrak telebista igortzen dituen eduki guztiak barneratzen dituztela. Hala ere, erabileraren, honen aurrean daukagun jarreraren eta aukeratzen dugun programazio moten arabera dena aldatu daiteke. Lehiaketak ikasteko modu dibertigarria izan daiteke eta gai garrantzitsuen inguruan interesa pizteko.

Lehiaketak

Gehienak oinarrizko kulturan oinarrituta

Atrapa un millón

Programa honetan partaideak asmatu behar dituzte galderen erantzun zuzena dirua jokatuz.

Pasapalabra

Programa honetan bi partaide hasierako frogetan ahal duten denbora gehien lortzen saiatzen dira azkenengo frogan denbora gehiago izateko definizioei erantzuteko, "el rosco" deiturikoa.

Programa hezigarriak

Art Attack

Programa didaktiko hau eskulanen ikasgai baten antzekoa da non haurrak irudimena erabili behar dute objektuak sortzeko. Modu horretan, haurrak dibertitzen diren bitartean gaitasun psikomotrikoak garatzen dituzte.

Erabili behar da arduraz, jarrera kritikoz eta zein aukera eskaintzen dizkigun aprobetzatuz

Fenomeno komunikatibo, informatibo eta hezitzailea bilakatu

Haurrentzako modu hezigarrian erabili

Eskolan jasotako formazioa osatzeko funtsezko instrumentu bezala erabili

Telebista ez da etsaia, bere eragin negatiboak baldintzatuta daude erabiltzeko moduarekin eta helburuekin

Ikusleak kontziente, heldu, kritikoak izateko eta hausnartzeko

Experientziatik aztertu

Zein mekanismoen bidez

Zeintzuk dira ezartzen dituen jarrera modeloak

Imitazio kontzeptuari arreta ipini

Telebista jarrera modeloak ezartzen ditu

Haurrak telebistaren jarrera familiarrak imitatzean ikusle izaten ikasten dute

3 KONTU OKER

Erreferentziak:

http://www.oni.escuelas.edu.ar/2001/bs-as/violencia/paginas/tele.htm

http://www.avizora.com/publicaciones/television/textos/0009_influencia_television_ninos.htm

3.Telebistak indarkeria bultzatzen du

EZ, baina eragiten du modu negatiboan

Gehiengo programazioa bortitza da.

Ondorioak:

Indarkeriaren biktima edo erasotzailea izateko probabilitate handiagoa

Ikusten duten indarkeria imitatu

Indarkeria arazoak konpontzeko bide bezala ikusi

Indarkeria arruntatzat hartu

2.Familiek dira jardun behar duten bakarrak?

EZ

Haurnarketa eta jardun mekanismoak aurkitu behar dituzte

Nola?

Proposamena

Kubako telebista, munduko besteekin alderatuta, programazio hezigarrian egituratuta dago eskolako programazioan oinarrituz eta curriculumean parte hartzen du, Hezkuntza ministerioak kontrolatua.

Jarduerak

Liburuxka-informatzaileak

Jokoak

Eztabaidak

Bilerak

Guraso-ikasle

Irakasle-guraso

Irakasle-ikasle

ELKARREKIN lan egin behar dute

Familia barnean telebista gehiego kontsumitzen da

Eskola erabilera egokia sustatzeko zenbait pauta eman ditzakeena da

Hurrengo belaunaldiak lortzeko izatea

Gogoetatsuak

Kontzienteak

Kritikoak

Helduak

1.Telebista gure etsaia da

Erabileraren arabera

DESEGOKIA

Arazoak garapenean

Nola ekidin?

Eskola eta familietan jarduten

EGOKIA

Bailiabide hezigarria

Erabilera mekanismoak ezarriz

Zergatik?

Haurren bizitzaren parte delako eta honekin era egokienean bizitzen ikasi behar dugulako

KONTSUMO OHITURAK

Erreferentziak:

http://www.ehige.org/familiatelevisioninternet/im/guia.pdf

http://www.defensordelmenor.org/upload/prensa/notas/Nota_prensa_Encuesta_Menores_y_TV.pdf

http://www.consejoaudiovisualdenavarra.es/actualidad/documents/Datos_para_la_reflexion.pdf

Umeen %30 soilik telebista pizten dute etxera ailegatzean

Haur bakoitzak ikusten ditu

20.000 IRAGARKI

14.000 SEXU EKINTZAK

12.000 GERTAKARI BORTITZAK

Lehen hezkuntza amaitu baino lehen 8.000 hilketa ikusten dituzte

Urte batean, 2000 hilketa inguru ikusten ditute

Gurasoen %30 bere seme-alabekin ikusten dute telebista

1/3tik bere logelan telebista bat du

4-18 urtekoek egunero 3h ematen dute telebista aurrean

Eta 200.000 gaueko hamabiak pasata

Espainian 750.000 haur gaueko 22:00 ondoren telebista ikusten jarraitzen dute

TB+bideojokoak eta pelikulak= 6h egunero

Bakarrik %23 haurrentzako programak dira

Familiarekin daudenean %38 haurrak erabakitzen dute telebistan zer ikusi

9/10tik telebista egunero ikusten dute

ONDORIOAK

Kontsumoa handitzen da piramide sozialean jaisterakoan

Telebistako-dieta: kirolak, telesailak, berriak eta komediak

Telebista bakarrik txarra da ekintza hezigarriak ezabatzen dituenean

Ohitura osasuntsuak sustatzeko erabil daiteke

Telebistak entzuleak fabrikatzen ditu

Ikasleak denbora gehiago ematen dute telebista ikusten klasean baino

Eskolaz kanpoko ekintzak= kontsumoa murriztu

Telebista entretenitzeko helburuarekin ikusi

ALDERDI NEGATIBOAK

Erreferentziak:

1.http://www.revistalatinacs.org/200702Medrano_S_yotros.htm

2. http://revistas.um.es/educatio) Educatio Siglo XXI, Vol. 32 nº 2 · 2014, pp. 287-304 http://dx.doi.org/10.6018/j/202261


(Lasarte Leonet G., Ariztizabal Llorente P., Zuazagoitia Rey-Baltar A., Vizkarra Morales M.T.: Actors or customers of images? 2014)

Asko ikusteak, hainbat ondorio negatibo sorraraz ditzake

Nekea

Urduritasuna

Atentzio falta

Osasun arazoak

Logura

Elikatze transtornoak

Ezarritako estereotipoak lortzeko nahia

Gehiegizko pisua lortzea

Depresioa

Pasibotasuna

Kirol gutxiago egitea

Ikasketetan emaitza txarrak ateratzea

Lengoaia estilo zuzenekoa, ez du ikuslearen bagage kulturala handitzen

Irudiak oso azkarrak; ez dute hausnarketa errazten

Informazioa jasotzea esfortzurik egin gabe pasibotasuna sorrarazi ditzake

ALDERDI POSITIBOK

Erreferentziak:

http://www.revistalatinacs.org/200702Medrano_S_yotros.htm

Defentsarako moduak ikasten dituzte

Telebista publizidade kanpainak baino eragin handiagoa lortzen du

Informazioz beteriko komunikabidea da

. INDARKERIA sINBOLIKOA .

Boterea modu naturalean eskuratzea da.
Boterea daukaten pertsonek mezu zeharkakoak bidaltzen dituzte ez dutenentzako desoreka sistema hau arruntatzat emateko eta onartzeko.

BIDEOJOKOAK

Pertsonaiak

Emakumeak limurtzaileak eta arropa gutxirekin

Protanogistak gizon indartsu eta ausartak

Helburua printseza salbatzea

Erosle maskulinoei bideratuta

Soilik %47a emakumentzako jokoak dira

Etxeko lanarekin lotuak

Imagina ser mamá

Emakumearen irudi gutxiespenatua

Lara Croft

PUBLIZITATEA

Bi tresna sexismoan

GAUZE-BIHURTZE SEXUALA

Produktuak saltzeko sexua erabiltzeari deritzo, hala nola, irudi pornografikoak.

RENAULT USADOS

"Paula Hernandéz 40 años, dos divorcios, cero hijos, usados a los que nunca les dirías que no, sólo los encontraras en Renault."

D&G

ROL TRADIZIONALAK

WIPP EXPRESS

Garbiketa produktuen iragarkiak emakumeari zuzendutakoak dira.

PEDIASURE- NESKA

Neska etxeko erregina izan

PEDIASURE- MUTILA

Indartsua, osasuntsua izateko.

Bi sexismo mota

Agerizko sexismoa

Ez-egiteko sexismoa

Adibidez: kirol informazioa ematerakoan, kirol femeninoari ez zaio garrantzirik ematen.

Ereduak aurkeztu

Taijet; publiko zehatz bati bideratutako produktuak

Helburua harridura sortzea da

Gehiago saltzeko

Produktuaz hitz egiteko

NORMALTASUNA ezartzen du

Produktuak saldu

. INTERNET .

ERREFERENTZIAK:

N. Carr, ¿Qué está haciendo internet con nuestras mentes?

ALDERDI POSITIBOAK

Baliabide, herraminta, aplikazio... ugari.

Informazioa modu azkarrean lortu.

Leiho bat gizarte komunikatzaileari eta informazioari.

ALDERDI NEGATIBOAK

Beste teknologiak eta komunikabideak indar ekonomikoa eta kulturala galtzen dute

Kontsumorako manipulazioa

Datu pertsonalen hedapena

Material desegokiak

Irakurketaren inguruan

Irakurtzera ematen genuen denbora asko gutxitu da

Gehiegizko informazioa garunerako

Esfortzu handiagoa suposatzen du

Kontzentrazio kapazidadea murrizten du

Menpekotasun arazoak

DATUAK

Etxebizitzen %32-a daukate

Haurrek asteko 11 ordu interneten ematen dituzte

Ikasleen %96-a erabiltzen dute

. BIDEOJOKOAK .

Erreferentziak:

http://www.analistasdeocio.com/2013/01/la-violencia-en-los-videojuegos-una.html

Helburuak

Kokori

Discover Babylion

Dragon Box

Minecraft

Antzinako aztarnak aurkitu

Biologia aztertu

Zailtasunei aurre egin

Matematika buruketak

Desegokiak

Adibidez

Red deapt redeption

Dead Space

Call of duty

Arauen hutsegitea

Auto lasterketak

Autoen lapurketak

Hiritarrak hil

Bankuen arpilaketa

Transmititutako baloreak

Arrazismoa

Sexismoa

Lehiakortasuna

Estereotipo fisikoak

Ahulen gutxiespena

Motak

Simulaziozkoak

Estrategia konplexuen antolamendua eta agintea hartzea eskatzen dute. Pertsonak bizitako egoerak, tramankuluak, fenomenoak edo makinen funtzionamendua simulatzean datza.

Mahai jolasak

Erreflexuen bizkortasuna eta koordinazioa ezinbestekoak dira. Abilidadean eta galdera-erantzunetan oinarrituriko jokoak dira. Horrekin batera, eduki berriak barneratzeko aukera eskaintzen dute.

Kiroletakoak

Taldelana eta elkartasuna bultzatzen duten jokoak dira. Bizkortasuna, abilitatea eta zehaztasuna bezalako ezaugarriak eskatzen dute.

Estrategikoak

Estrategietan oinarritutako jokoak dira. Errekurtsoak ongi erabiltzea, kontzentrazioa, pentsatzea eta estrategiak zehaztu ekintzak burutu eta aurkaria gainditu ahal izateko.

Ekintzetakoak

Lehietan eta borrokan oinarritzen dira.Joko hauetan koordinazioa eta erreflexu bizkorrak izatea funtsezkoa da.

Arcade

Pantailak gainditzea helburu du. Erritmo nahiko bizia dute eta erreakzio bizkorrak eskatzen dute.

Zenbait joku ez daude umeen beharretara bideratuak (indarkeria, sexua, drogak...)

Urduritasuna, ezinegona, antsietatea eta lo egiteko arazoak sor ditzazke.

Menpekotasuna sortzen du.

Sedentarismoa bultzaten du

eskuetako koordinazioa hobetzen du.

Erreflexuak eta buruko bizkortasuna garatzen ditu.

Talde lana sustatzen dute jokalari bat baino gehiago egotean.

Gainditze-sena garatzen dute.

Aisialdirako alternatiba tekonologikoa da.

. MUGIKORRA .

ERREFERENTZIAK:

http://www.navarra.es/NR/rdonlyres/9FF644FC-654F-441F-B9F4-17E7B8332EFE/263791/Familia_NuevasTecnologias.pdf

Alderdi negatiboak

Osasunerako gaixotasunak sor ditzazke.

Ciber-bulling-aren garapena errazten du

Intimitate eta segurtasun arazoak sor ditazke.

Menpekotasuna sortzen du

Alderdi positiboak

Edozein lekutara eraman ahal da

Aisialdirako tresna bezala ere balio du

komunikazioa erraten duen tresna da

Komunikatzeko eta aisialdirako bideratutako eskuko tresna teknologikoa.

LEGEDIA

Telebistako edukien eta haurren auto-erregulazio kodea

Bideojokoen auto-erregulazio kodea

Gurasoek umeen heziketa mediatikoan eragina izatea beharrezkoa da

Bi atalen bidez betetzen da

Jarraipen Batzorde mistoa

Kexak Batzordera bidaltzen ditu

Betetzen duen bai edo ez zaintzen du

Auto-erregulazio Batzordea

Jasotako kexei erantzuten die

Hiru neurri hartu

Edukien sailkapena areagotu kontrol parentala bultzatzeko

IRIZPIDE HAUEN ARABERA: 1.portaera soziala 2.gatazkak sortzen dituzten gaiak 3.biolentzia 4.sexua

18 urtetik berakoentzat ez gomendatuak

13 urtetik berakoentzat ez gomendatuak

7 urtetik berakoentzat ez gomendatuak

Gehienbat haurtzarorako egokituak

Adin guztietarako aproposa

Umeen eskubideak errespetatu bai programetan bai iragarkietan

Bere duintasuna, identitatea eta intimitatea babestuz

Irudi desegokiak saiestuz edo aurretik ohartaraziz

Babeserako bi ordutegi ezarri

Babeserako ordutegi orokorra

18 urtetik berakoentzako eduki ez gomendatuen gabezia

Babeserako ordutegi sendotua

13 urtetik berakoentzako eduki ez gomendatuen gabezia

3 printzipioetan oinarritu

Adingabeen zainketa eta kontrola errazteko guraso eta hezitzaileen esku hartze aktiboa

Ordutegi zehatz batzuetako haurrentzako saio desegokien edukien kontrola

Sexua

Lengoaia

Biolentzia

Diskriminazioa

TB programazioan parte hartzen duten haurren eskubideak errespetatzea

PARTAIDEAK

Ainhoa Granado

Iker Goya

Maialen Fronton

Ariadna Benavides

GOMENDIOAK

ERREFERENTZIAK

http://www.fapar.org/documentos/television_y_familia.htm

https://www.ceapa.es/sites/default/files/Documentos/television%20y%20familia.pdf

http://www.sosfamilia.es/index.php/todo-sobre-la-familia/79-television--telebasura/267-recomendaciones-practicas-para-el-buen-uso-de-la-tv

https://www.aciprensa.com/Familia/consejostv.htm

POLITIKARIAK ETA INSTITUZIOAK

Garrantzitsua da politikariek eta instituzioek kontuan hartzea gizartearen beharrak eta haiek,parte hartzea legeak ez direnean betetzen. Horrela, lortuko dena da umeen heziketa bermatzea haiek hain gazte izanik, oraindik ez dakitelako nola maneiatu hainbeste informazioa.

Adingabeen defendatsaile bat izatea.

Diseinatzea heziketa plan global bat komunikazioaren inguruan, ahalbidetzeko eta errazteko elkarrizketa.

Audiobisualen aholkulari kontseilu bat izatea komunitate bakoitzean baloratzeko telebistan agertzen dena eta legegintza betearezteko.

Indarrean dagoen legegintza betearaztea ( haurtzaroaren eskubideak, babestea, promozionatzea eta defendatzea).

KOMUNIKABIDEAK/ TELEBISTAREN INDUSTRIA

Komunikabideek eragin handia daukate guztiongan eta gehien bat umeengan. Hauek, aurretizko heziketa bat jaso behar dute bideratzen jakiteko teknologia berrien erabilpena.

 Telebistaren industria botere osoa dauka programazioarengan. Beraz, aurrerapen handi bat izango litzateke telebista eskaintzak aldatzen hastea.

Indarkeriazko programak gutxiago ekoiztu eta eduki hezitzaileak, formatzaileak edota entretenigarriak bultzatu.

Kode etikoa konplitu

Indarkeriazko edukiak azalduz gero, ondorioak agertu beharko lirateke

Balore formatzailerik gabeko sexismoa, indarkeria, publizidadea eta sexualidadea murriztu.

Telebistaren edukiak hurbildu curriculumaren eskakizunetara

IRAKASLEAK ESKOLA

Telebista lortu izan du herriak eta lurraldeak hurbiltzea eta era berean edozer esploratu ahal den atean bihurtu izan da. Eskolan berdin gertatu da; telebista eta bideoa  goitik behera aldatu dituzte ikasgelak. Azken hau, presentatzen, laburtzen eta kontzeptuak errebisatzen duen erreminta batean bihurtu  da.

Brasildar hezitzailearen hitzak kontuan izanda, Paulo Freire-ren hitzak alegia, lortu behar dugu “heziketa Bankatik ezberdintzea”. Hau da, jadanik ez da beharrezkoa  irakasleak informazioz betetzea haien ikasleen  buruak. Pedagogia demokratikoaren oinarriak aintzat hartuz, irakasleen betebeharra haien ikasleen“guía en la vida” moduko bat izatea da xede nagusia gidatuz, aholkatuz, adoretuz eta lagunduz ikasketa prozesuan.  

Beraz, bideoa eta telebistaren erabilpena ikasgelan baliabide egokia da irakaslearen funtzio didaktikoa bultzatzeko ikuspuntu interkultural,intrakulural eta plurilinguismoaren aldetik nola errealismoaren aldetik edota curriculumaren eskakizunen aldetik.

TELEBISTA BALIABIDE HEZITZAILE BEZALA

Ikasleengandik hurbil dagoen hizkera berri baten integrazioa ikasgela barruan ahalbidetzen da

Ikusi nahi denaren edota landu nahi denaren esleipena, curriculumaren eskaerak eta taldearen beharrak kontuan izanez egin behar da.

Diskurtso tradizionala alde batera uzten du monologoa baztertuz.

Ikasleengan oso eragin positiboa dauka; hazten laguntzen dio, fakultateak lantzea ahalbidetzen die, harreman sozialak bultzatzen ditu...

Bideoaren erabilpena ikasgela barruan eragiten du burututako praktiken, metodologien eta komunikazio esperientzia inobatzaileen erreflexioa.

NOLA BIDERATU IKASLEEK ETXEAN TELEBISTAN IKUSITAKOA

Intituzio eta familiekin kooperatu, umeen telebista kontsumoan hezteko

Gaitasun komunikatiboak garatu, helburu didaktikoetan oinarrituz.

Ezagutu telebistaren influentzia bideak, frekuentzia handiago batekin erabili ahal izateko.

klasean komentatu etxean ikusitako programak bideratzeko izaera kritiko bat.

FAMILIAK

Umeak onartzen dute haien denbora pasa gogokoena, “telebista ikustea” dela eskolatik kanpo daudenean. (Raw Media, Index ofFact and Opinion)

Telebista saioetako %57-a indarkeria azaltzen zuten kontuan izan gabe zer nolako ondorioak eragin dezakeen. (1996 NationalTelevisión Violence Study) 

Nahiz eta telebista izan bide egoki bat entretenitzeko eta gure ezagutzak zabaltzeko,gurasoek larritzen dira umeek telebistan ikusi ahal dutenagatik; indarkeria,sexua, estereotipoak …

Gaur egun,gurasoek bilatzen dituzte moduak eragin negatibo hauek pairatzeko. Nacional PTA, Nacional Cable Television Association eta Cable in the Classroom batu egin ziren 1994an gurasoei laguntzeko arazo honekin. Honela sortu egin zen proiektua, “Proyectode Clasificacion y Evaluacion Televisiva de la Familia y la Comunidad” zen eta honek eskaintzen du bai gurasoei nola irakasleei eta komunitate osoari nola izan haien telebistaren erantzule “Taller de Visión crítica” izeneko tailer baten bidez.

Azaldu telebistan agertzen direnek, aktoreak direla eta ez dutela errealitatearekin bat etortzen.

Jan orduetan tb itzali komunikazioa sustateko

Umeekin telebista ikusi

Bultzatzeko

NATURAREKIKO SENTIMENDUAK

KULTURA

BIZIKIDETZA BALOREAK

BALORE MORALAK

Ordutegi bat eraiki eta denbora neurtu eta mugatu.

Telebista ikusten irakatzi programazioa esleituz eta azalduz ikusten dena. Iragarkiak ere azaldu behar dira.

Ez erabili sari edo zigor bezala.

Ez da telebista umezain elektronikotzat erabili behar

Umeek ez dute haien logelan telebista izan behar

Sustatzen duelako

EMAITZ AKADEMIKO BAXUAGOAK

OBESIDADEA

SEDENTARISMOA

ISOLAMENDUA

ADIERAZPEN ARTISTIKOAK

ARTE HEZKUNTZA

Triptikoa

Erdaraz

Euskaraz

MUSIKA

Musika eta erlajazioa ikaskuntza hobetzeko

S. Chan (2003): Music training improves verbal but not visual memory: Cross-sectional and longitudinal explorations in children, en Neuropsychology. Volumen 17, nº 3, pp.439-450.

2003 La enseñanza preescolar de la música mejora el aprendizaje, en Diario Médico IV, 24

Erlaxatzeko eta lan egiteko kalitatea hobetzen duten melodiak

Zergatik erabili?

ABANTAILAK:

1. Haurren organismoa lasaitzen laguntzen du eta buruko, muskuluko estresa txikiagotzen ere.

2. Bakoitza bere buruarekiko konfidantza, memoria eta kontzentrazioa handitzen laguntzen du. Hau da, ikaskuntzare kalitatea hobetezen du.

Abestiak aztertzen: soinudun mapak

Esteban, M.L. (2011). Crítica del pensamiento amoroso. Bellaterra.

Musikaren bederatzi funtzio

Alan Merriam

Sozietatean bertakotu

Kulturaren jarraipen eta estabilitatea

Instituzio sozialen eta erritu erlijiosoen errefortzua

Arau sozialekiko konformazioa

Erantzun fisikoa

Adierazpen sinbolikoa

Komunikazioa

Entretenimendua

Gozamen estetikoa

Hamasei abestien analisia

Idei klabeak edo ezezkoak

Idei gehienak abeslari femeninoengatik abestuak.

Esklusibidadea ezkontzan

Pasio amaigabea

Erdi laranja

Baliokidetasuna

Maitasuna eta amodioa parekatu.

Libre aukeramena

Gure amodiozko sentimenduak ez daudela kanpo faktoreengaik baldintzatuta.

Ahalguztiduntasuna

Guztia gainditu dezakeen amodioa.

Emozioen kultura modernoa

Enkulturazioa: gure kontextuan dagoena hartzen dugun prozesua da; kultura hartu.

Akulturazioa: kultura batek beste batetik ohiturak hartzen dituenean edo aldrebez.

Musika gure bizitza soziala eta indibiduala itxuratzen du. Sentsuzko espazioak sortzen ditu, eszenatokiak eta errealitateak non tipo askotariko ametsak, emozioak eta pentsamenduak posibleak diren.

Enkulturazio esparrua eta soziabilitatearen funtsezko elementua da

Musika sentsorialitatea eta gorputza bueltatzen digu.

Gure burua emozioen bidez ulertzen dugu; musikak eragindako emozioak

Musika telebistan

Programazioaren analisia

Telesailak

Telesailetan musika ez dago hain sinkronizatua. Hasieran konposatzen da eta kapituluetara moldatzen joaten da.

HANNAH MONTANA

Pop erregistroko abestiak nagusitzen dira. Hanna Montanari gertatzen zaiona kontatzen da abesti hauetan eta abestiak erakargarriak eta burutik kendu ezin ditugun horietakoak dira.

Bi munduren artean bizi den neska baten istorioa da. Neska hau bere eguneroko bizitzan neska arrunta da baina sekretuan abeslari bikaina eta oso famatua ere bada.

VIOLETA

Abestietan maitasunaren gaia nabarmenten da eta bereziki pop estiloa erabiltzen dute.

Gaia

Violetta gaitasun berezia dauka abesteko, baina hori bera oraindik ez daki. Buenos Airesera bueltatzen direnean eta bertan piano klaseak ematen hasten da. Orduan konturatuko da bere gaitasun musikala nolakoa den.

Publizitatea

Publizitatea komunikazio prozesu masiboa da. Helburu nagusia produktu, ideia, instituzio eta zerbitzuen aurkezpen eta sustapena da.

Publikoaren jarreran eragina du, erosketa bultzatu, markaren irudia hobetu edo ideia baten zabalkundea lortu izaten da.
Musika normalean, iragarkia lortu nahi duen persuasioa sendotzeko erabiltzen da.

ADIBIDEAK

Volkswagen

http://es.slideshare.net/bonita69/analisis-de-un-spot-publicitario

Balore familiarrei garrantzia ematen zaie eta pertseberantzia saritzen da.

Musikaren bidez, ezinegona sortarazten da. Mozorratuta dagoen umearen bidez, samurtasuna transmititzen da.

Zuzendua dago, 35-40 inguruko pertsonentzat, seme-alabekin eta erdi mailakoentzat.

COLA-CAO

https://elagujerodelusurero.wordpress.com/2012/12/15/53/

Abesti alaia, erraz gogoratzekoa. Marka asko aipatzen da.

Argazki guztietan umeek agertzen dira zoriontsu lotuz marka hau zoriontasunarekin eta osasun onarekin.

Abestia, umeek abesten dute. Adierazi nahi dena da umeek nahi dutena dela eta gurasoek erosi behar dietela.

Spot inobatzaile bat da kontsumitzaileak eta suministratzaileak parte hartu dutelako.

PUBLIZIDADE MOTAK

http://mgozalo.wix.com/tipos-de-musica#!canción

Liburutegi musikala: Publizitaterako musikaren katalogo batetik ateratako musika da.

Fonoa: Musika originala erabiltzea da.

Egokitzapena: Letran edo musikan aldaketak dituen bertsioa da.

Cover: Bertsio originalaren antzekoa, beste musikariei interpretatzeko espezializatuekin egina.

Banda sonoroa: Ahozko edo instrumentuzko musika, gertakari musika bezala plubizitaterako konposatua.

Musika generikoa: Musika instrumentala, marka zehatz bat identifikatzen duena.

Jingle: Abesti motza, alaia eta memorizatzeko erreza dena.

EZAUGARRIAK

http://www.unav.es/fcom/communication-society/es/articulo.php?art_id=318

Iragarkien oinarrizko erregelak atentzioa, desira, interesa eta ekintza dira. (AIDA)

Normalean produktu bat saltzeko xedearekin, bizi estilo konkretu bat ere transmititzen du.

Publizidadea produktu baten edo marka baten eskaera handitzeko balio du.

Programak

Programetako musikaren helburua:

-Publikoa entretenitzea
-Audientzia lortzea
-Kontsumoa bultzatu

Musikaren egitura:

-Erritmo errezak
-Estribilloak, estrofak
-Instrumentuak: guitarra, perkusioa, pianoa

LA VOZ KIDS

Komertziala: pop, pop rock, pop flamenkoa

Haurrez osaturiko hiru talde egiten dira (8-15 urte). Talde bakoitza abeslari famatu batek gidatzen du. Helburua ahots ederrena duen haurra aurkitzea da.

TU CARA ME SUENA MINI

Musika

Komertziala, hau da, guztiok ezagutzen ditugunak eta garai ezberdinetako musika

Zortzi haur dira (6-14 urte) erakutsi behar dutenak imitatzen eta abesten honenak direla. Horretarako, kide bezala ospetsu baten laguntza daukate.

Marrazki bizidunak

Marrazki bizidunetan musika:
- Pertsonaien ekintzak indartzeko erabiltzen da.
-Haurren arreta pizteko
-Onomatotepia asko agertzen dira.
-Alaia eta dibertigarria izaten da.

PHINEAS Y FERB

Didaktikoak

Kapitulu bakoitzean kanta bat

Instrumentala

Anekdotak laburtu

Phineas eta Ferb bi mutiko dira. Udan ahalik eta gehien dibertitzeko asmoz, egundoko xelebrekeriak egiten dituzte. Gainera, Perry ere badago, mutikoen ornitorrinkoa, agente sekretua dena.

HIRUKIAK

Pertsonaien egoera emozionalera egokitu

Telesailan gertatzen dena aurkeztu

Ondo eta gaizki dagoena bereizten dutela

Alaitasuna

Elene, Ane,Terese hirukiak dira. Zerbait gaizki egiten dutenean zorgin aspergarria agertzen da eta beste ipuin edo garaietara zigortuak bidaltzen die.

SIN CHAN

Ikuslea bereganatu

Momentua girotu

Oso erritmo azkarra

Pertsonaiaren ezaugarriak azaldu

Dibertigarria

Shinnosuke bost urteko ume bihurria da, Japonian bizi dena bere familiarekin. Sailan ikusten da familia honen eguneroko desorekatua.

DORAEMON

Kantak

Amaierakoa

Mezu positiboa: mundu alaia azpimarratzen du. Mundua ona dela eta gauza txarrei aurre egin behar diegula aurkezten du, mundu errealean egunerokotasunean ikusten ditugunak.

Sailetan zehar

Musika egoera emozionalari egokitzen joaten da

Hasierakoa

Erakargarria

Memorizatzeko erreza

Zoriontsua

Ezaugarriak

Protagonista, etorkizunetik etorritako Doraemon izeneko katu kosmikoa da. Poltsiko magiko bat du tresnas beterik Nobita laguntzeko.

BEHAKETA GUNEA

INKESTASKO DATUAK

Praktikaldiak iraun duen denbora honetan egon garen lau ikastetxeetan inkesta bat egin dugu haurrek telebista nola erabiltzen duten jakiteko.

Inkesta hau egin ahal izateko 1º, 2º eta 4º mailatan galdetegi bat pasatu diugu ikasleei telebista kontsumoari buruz. Lau ikastetxeetan burutu dugu ekintza hau: Antonio Lopez De Guereñu, Carmelitas Sagrado Corazón, CEP Dulantzi eta Zabalgana.

Egindako galdera horietan hainbat puntu nabarmendu nahi izan ditugu: etxean dauden telebista kopurua, zein hizkuntzetan ikusten duten edo zenbat orduz ikusten duten telebista.

Programazioa

Kanal nazional nagusiak

BOING

FDF

LA SEXTA

CUATRO

TVE 2

TVE 1

Zer musika mota entzuten dute?

Gazteen musika gustukoena

Gaur egungo gazteek gehienbat irratiko edo telebistako abesti ospetsuenak entzuten dituzte. Batzutan abesti batzuk ez dira oso aproposak umeentzako drogarekin edo sexuarekin erlazio handia dutelako. Horrek, modu ez zuzen batean, eragina du umearengan eta mezu hori barneratzen du.

Ariana Grande

Malu

Miley Cyrus

David Bisbal

Enrique Iglesias

Subtopic

Zein da?

Gurasoen eragina

Gaur egungo guraso asko kezkaturik daude beraien seme-alabak telebista asko ikusten dutelako eta ikusten dituzten saioak ez direlako egokiak. Hala ere galdeketa pasa dugun ikasleen %50a telebista GUTXITAN ikusten dute gurasoekin batera.

Zenbat telebista dituzte etxean?

%55ak 2 TELEBISTA BAINO GEHIAGO dituzte beraien etxebizitzetan. Ikasle batzuei galdetzerakoan beraien logelan telebista bat dutela onartu zuten.

Noiz ikusten dute telebista gehien?

Aurreko datua kontuan hartuz gehitu behar diogu erdiak baino gehiagok, zehatzagoak izateko %56ak, telebista gauetan ikusten duela. Gauen dagoen programazioa aztertzen badugu argi dago ez dela aproposa haurrek ikusteko.

Egunean zenbat orduz ikusten dute telebista?

Egunean zehar %44 1 eta 3 ordu artean ikusten dute telebista. % 32a 3 ordu baino gehiago ikusten dute eta soilik %24ak ordubete edo gutxiago.

Zein hizkuntzetan ikusten dute?

Haurren %60ak telebista jartzen dutenean gazteleraz ikusten dute. Atzerritik etorritako ikasleek beraien ama hizkuntzari uko egiten die telebista pizterako orduan.

Zer ikusten dute?

Ez hezitzaileak

ANTENA 3

Los Simpson

NEOX

Futurama

Padre de familia

TELECINCO

Sálvame

La que se avecina

Egokiak

CLAN

Dora la exploradora

DISNEY CHANNEL

Violetta

Phineas y Ferb

ETB 3

Hartz txiki