Kategorier: Alla

av Ayşe TOY för 1 år sedan

105

TİYATRO

Türk tiyatrosu, Batılı anlamda ilk olarak Şinasi'nin 'Şair Evlenmesi' eseriyle başlamıştır. Modern Türk tiyatrosu üç ana türde incelenir: trajedi, komedi ve dram. Trajedi, insan yaşamının acıklı yönlerini ve çekilen acıları işlerken, komedi insanları hem güldürmeyi hem de düşündürmeyi hedefler.

TİYATRO

TİYATRO

GELENEKSEL TÜRK TİYATROSU

KÖY SEYİRLİK OYUNU Halkın düğünü, bayram, baharın gelişmesi, hasat mevsimi, bağ bozumu vb. gibi bolluk ve bereketi, yenilik, dirlik ve düzeni olan dönemler kendi içinde oynayıp oynadıkları oyunlara denir.
MEDDAH Methedici (övücü) taklitleri, hoş öyküler anlatarak, canlandırarak halkı eğlendiren sanatçıya “Meddah” denir.
ORTA OYUNU Çevresi manzaralarıyla bir alan içinde oynanan, yazılı metne dayanmayan, içinde müzik, raks ve şarkı da bulunan doğaçlama bir oyundur.
KARAGÖZ Taklide ve sonsuzluğa dayanan, iki boyutlu tasvirlerle bir perdede oynatılan gölge oyunudur. Karagöz oynatıcısına kurgu, hayali denir.

MODERN TÜRK TİYATROSU

TRAJEDİ Yaşamın acıklı ve hüzünlü genişliğini ortaya koyan, insanın çektiği acıları anlatan, insanların korku, heyecan ve acındırma telkinleriyle ders vermek amacı güden, mutsuz bir sonla ve ölümle biten manzum tiyatro eseridir.
DRAM Sahnede oynanmak için yazılmış, biçim olarak konuşmaya dayanan ve karşıtların çatışmasıyla gelişen oyun türünün adıdır.
KOMEDİ İnsanları güldürmek ve düşündürmek amacıyla yazılmış bir tiyatro eseridir.

Şinasi'nin "Şair Evlenmesi" adlı eseri, Batılı anlamda tiyatronun edebiyatımızda ilk örneği kabul edilir.

Bu tür metinler “serim, düğüm, çözüm” bölümleri ile ifade edilen üç evrede gelişir. Serim bölümünde, olaylara katılan kişilerin kimlikleri, olayla ilgileri ve konunun ne olduğu ortaya konulur. Düğüm bölümünde kişiler arasındaki çatışmalar sergilenir ve izleyicide merak duygusu uyandırılır. Çözüm, olaydaki çatışma ve sorunların bir sonuca ulaştırıldığı bölümdür.

Tiyatro kelimesi Eski Yunan'da "bir oyunun oynandığı yer"i karşılamaktaydı. Tiyatro belirli bir metne dayalı olarak sahnelendiği için hem edebî bir tür hem de güzel sanatların bir dalı olarak değerlendirir.

Herhangi bir olay, durum veya tasarının sahnede canlandırılması amacı ile yazılmış eserlere “dramatik metinler” denir. Bu metinlerin sahnede canlandırılması ile ortaya çıkan sanat da Tiyatro olarak adlandırılır.

TİYATRO TERİMLERİ

AKSESUAR Tiyatro sahnesinde kullanılan eşya.
PERDE Tiyatro eserinde bir perdenin açılmasından kapanmasına kadar geçen bölüm.
SUFLÖR Tiyatroda, kuliste durarak oyunculara sözlerini fısıltıyla söyleyip hatırlatan yardımcı.
DRAMATİZE ETMEK Bir olayı, düşünceyi,duyguyu canlandırmak.
JEST Tiyatro sahnesinde, sanatçıların el, kol, ayak ve benzeri beden hareketleri.
SENARYO Tiyatroda yazılı metin.
DUBLÖR Tiyatroda ve sinemada bir rolün yedek oyuncusu.
DEKOR Tiyatroda, sahneyi eserin konusuna göre döşeyip hazırlamada kullanılan eşyanın toplu adı.
DİYALOG İki kişi arasında karşılıklı konuşma.