Foralitatea
Perdebatan antara kaum absolutis dan liberal menjadi sorotan utama, terutama dalam konteks ketidaksetujuan kaum liberal terhadap foru, atau hak-hak istimewa, karena dianggap tidak sesuai dengan kepentingan mereka.
開啟
HIRUGARREN GERRA KARLISTA 1876: Foruen indargabetzea Kontzertu ekonomikoa: Euskal diputazioek zergak biltzen dituzte. Kupo: Diputazioek Estatuari ordaintzen dioten diru-kantitatea emandako zerbitzuengatik. LIBERALISMOA: hiriak eta kostaldea (portuak) KARLISMOA: herri-eskualdeak Karlismoaren partehartzaileak: herrien noblezia txikia eta nekazariak (foru-salbuespenekin lagundurik) Foru arazoa: Liberalek EZ zituzten Foruak onartzen (euren interesak defendatzen ez zituztelako) Barruko aduanak (zerga bikoitza) Batzar Nagusietan ordezkariak (herri edota hiri bakoitza, 1) Oinordeko arazoa: "Berrespen Pragmatikoa" Politika arazoa: Absolutisten eta Liberalen arteko gatazka ideologikoa 4. GERRA KARLISTAK (3 arrazoi) 2. XIX.mendearen TESTUINGURU POLITIKOA (Absolutistak vs Liberalak) Foralitatea 6. EUSKAL NAZIONALISMOA (ABERTZALETASUNA) 3 arrazoi bere sorrera adierazteko Industria Iraultzak egindako aldaketa politikoen, ekonomikoen eta sozialen aurkako erreakzioa. Ideologia nazionalista: zentralismo liberalaren aurkakoa. Ideologia karlistaren jarraipena: "Jaungoikoa eta Lagizarrak" Estatua: Komunitatea antolatzen duen erakundea politikoa Nazioa: Kultura berdintasunak partekatzen dituen giza-komunitatea. 5. BERREZARKUNTZA Foruak ezabatzeko erabakia hartzen zuen sistema politikoak (Cánovas) Helburua: egonkortasun politikoaren bilakaera eta zentralismoa 1. FORUAK Foru-eztabaida XIX: foruak, arazo politikoaren protagonistak 1812ren Konstit.: foruen ezabapena ("espainiarren arteko berdintasuna") XVIII: BORBOI erregeek: "Decretos de Nueva Planta" bidez foruak kendu zituzten (EHan mantentzen ziren) XVI eta XVII: AUSTRIA erregeek errespetatzen zituzten Erdi Aroko jatorria Ezaugarriak Kaparetasun unibertsala Barruko Aduanak Zergen bilketa propioa Zerbitzu militarraren salbuespena (EHtik kanpo) Botere judiziala: Korregidorea (erregearen ordezkaria baina foruen azpian kokatuta). Botere betearazlea: Diputazioen eskuetan Batzar Nagusiak (ahalmen legegile txikia) Botere legegilea erregearen eskuetan: "pase foral" Definizioa: Leku konkretu bateko lege edota pribilegio multzoa, jaun feudal batek edota ohiturazko zuzenbideak emandakoak. 3. KARLISMO ("Jaungoikoa, aberria, erregea eta foruak") Foruak: AEren ekonomia eta gizartea islatzen zituzten legeek. Erregea: errege absolutista Patria: Espainia (Antzinako Erregimenaren eta bere estrukturaren defentsa) Jaungoikoa: botere erlijiosoaren lehentasuna botere politikoarekin konparatuta.
