von Ander Sánchez Vor 1 Jahr
202
Mehr dazu
Kolona
1,5 m-tako hodi honek hiru zati ditu: goranzko, zeharkako eta beheranzko kolona. Prozesu garrantzitsuak burutzen ditu:
Digestio-aparatuaren amaierako irekidura da. Gure borondateak erabakitzen du noiz kanporatu gorotzak, uzki-esfinterra zabalduz.
Kolonean ez dago digestiorik.
Bakteria sinbionteak bizi dira kolonean. Beren elikadurarako guk xurgatu gabeko zenbait hondar aprobetxatzen
Ia ur guztia eta gatz mineralak zurgatzen ditu odolerantz.
Hesteitsua
Ileonarekin dago komunikaturik. Hesteitsutik apendize bermiforme izeneko organoa irteten da. Itxuraz, ez du inolako harremanik digestioarekin.
Ileona
Heste meharraren azken zatitxoa da. Hemen bukatzen da xurgapena. Balbula ileozekalaren bidez dago heste lodiari loturik.
Jejunoa
Mantenugaiak odolerantz xurgatzen ditu. Bere paretak oso tolestuta daude, heste-biloak osatuz. Biloen barruan odol- hodiak daude: hauek digeritutako substantziak (mantenugaiak) jaso eta gorputzeko zelula guztietara eramaten dituzte.
Duodenoa
Pilorotik datorren kimoa jasotzen du, digestio kimikoa amaitzeko. Prozesu honetan organo batzuk hartzen dute parte
Heste-urina
Ekintza kimiko honi esker, kimoa kilo izeneko ahi bihurtzen da.
Duodenoak sorturikoa da, urin pankreatikoarekin batera lan egiten duena.
Pankrea
Urin pankreatikoa sortzen du,entzimaz beterik; entzimek kimoaren deskonposaketa kimikoa amaitzen dute, mantenugaiak sortuz: monosakaridoak, aminoazidoak, ura, bitaminak…
Gibela
Behazuna sortzen du, gantzak emultsionatzeko, hau da, zati txikiago askotan deskonposatzeko. Behin sortuz gero, behazuna gibeletik behazun-xixkuraino doa, non gorderik egongo den erabilia izan arte.
Ekintza kimikoa
Urdailaren paretek urin gastrikoa jariatzen dute; honek bi osagai nagusi ditu:
Pepsina
Proteinak hasten da deskonposatzen, zati txikiagoak sortuz. Urdailean gertatutako ekintzari esker, elikadura-boloa kimo izeneko ahi erdi likido bihurtzen da. Piloroan zehar, pixkanaka pixkanaka, heste meharrera igaroko da.
Azido klorhidrikoa
Substantzia bakterizida izateaz gain, kimikoki eragiten dio elikadura-boloari.
Ekintza mekanikoa
Elikadura-boloak 3-4 ordu ematen ditu irabiaketan, birrintzen jarraitzeko. Digestio mekanikoa urdailean amaitzen da.
Mihia
Elikagaiak listuaz nahasten ditu, alde batetik bestera eramaten, hortzek beren lana egin dezaten. Gainera, elikagaiak faringerantz bultzatu, soinuak artikulatu eta dastamen ditu
Hortzak
Elikagaiak mastekatzeko erabiltzen ditugu. Gizakiak bere bizitzan bi hortzeria izaten ditu: esne-hortzeria (20 hortz) eta behin-betiko hortzeria (32 hortz). Azkenean lau hortz mota deberdintzen daude
Aurreko eta atzeko haginak. 8 eta 12 dira, hurrenez hurren. Elikagaiak txikitu eta xehatu egiten dituzte.
Letaginak
Urratu egiten dute elikagaia. 4 dira.
Ebakortzak
Elikagaia ebakitzen dute. 8 dira.
Listu guruinak
Listua jariatzen dute. Listua elikagaiekin nahasten da, birrinketa errezagoa izan dadin. Bere: konposizioan lisozima eta muzina . Lisozima substantzia bakterizida da; muzinaren ekintzari esker karbohidratoen deskonposaketa hasten da, disakarido bihurtuz.
