Kategoriak: All

arabera Markel Saez 9 years ago

1212

Lurraren dinamika eta egitura

Bumi memiliki berbagai dinamika dan struktur yang kompleks. Endosfera bumi terdiri dari beberapa lapisan dengan sifat dan karakteristik yang berbeda. Ada berbagai jenis batas lempeng yang berperan dalam aktivitas geologi bumi, termasuk batas divergen yang menciptakan celah di dalam benua dan pegunungan bawah laut yang panjang.

Lurraren dinamika eta egitura

Endosfera

Topic flotante

Lurraren etenak

Subdukzioarekin loturiko sismikotasuna eta bulkanismoa

Bulkanismoa

Marruskaduraren ondorioz tenperatura gora doa eta lurzoruaren apurtzetatik kanporatzen diren magmak daude.

Sismikotasuna

Benioffen planoan neurtzen da

Lurraren dinamika eta egitura

Dinamika

Ertz motak
Eraldatzailea

Failak sortzen dituzte horizontalki mugitzean. Adbz: san adrian falla (California)

Dibergentea

Kontinente barruko riftak

Dortsal ozeanikoen antzeko riftak dira, baina kontinenteen barruan daude. (Adbz: afrikako valley rifta)

Dortsal ozeanikoak

Itsaspean dauden mendi luzeak dira, lautada abisalen gainean egoten direnak. Bi mendilerroz osatuta egon ohi da eta haien artean hobi tektonikoa edo rifta dago.

Konbergentea

Plaka ozeaniko eta kontinentala

Plaka ozeanikoa (dentsoagoa dena) kontinentalaren azpian sartzen da. Hori gertatzen den tokietan sismizitate handia sortzen da eta ertz konbergentearekiko paraleloa den mendikatea

Plaka kontinentalen artean

Haien artean dagoen litosfera ozeanikoa subdukzitu ondoren gertatzen da. Plakak ez dira mantuan sartzen haien dentsitate baxuagatik. Honen ordez, itsas sedimentuz osatutako orogenoak sortzen dira (adbz. Himalaya).

Plaka ozeanikoen artean

Plakarik zaharrena dentsoena eta angelu handia eragiten du subdukzioan. Talka honen ondorioz lurrikarak txikiak eta jarduera magmatiko handia.

Subtema

Atalak

Nukleoa
Barne nukleoa

Solidoa da

Kanpo nukleoa

Likidoa da

Mantua
Behe-mantua

Mesosfera ere deritzo.

Goi-mantua

Astenosfera deritzo ere.

Azala
Ozeanikoa

Kontinetala baino gazteagoa da, etengabe eratzen dago.

Dortsalek kanporatzen dituztenak: basaltozko labek osatzen dute.

Kontinenteetatik hurbil dagoena: sedimentu geruza batek estali dezakeena.

Ertz kontinentalak: han metatzen dira kontinenteetatik iritzitako sedimentuak

Dortsalak: labak kanporatzeko altuera txikikoak.

Lautada abisalak: Itsaspeko mendiz, sumendi uhartez eta ozeano hobi sakonez osatuta

Kontinentala

Antzinatasuna

Ozeanikoa baino antzinagokoa, kratoiek 500milioi urte ingurukoak izan daitezke.

Egitura horizontala

Orogenoak edo mendikateak: gorantz deformaturiko harri masak.

Kratoia: topografia leuneko lekuak.

Egitura bertikala

30km lodiera kratoien azoian eta 70km mendikateen azpian.

Etenak

Lehman etena
Kanpo nukleoa eta bane nukleoa banatzen ditu, eta 5100 km- ra aurkitzen dugu
Gutenberg etena
Behe mantua eta kanpo nukleoa banatzen ditu, eta 2900 km-ra kokatuta dago
Mohorovicic etena
Ozeanoaren azpian 10 km-ra eta lurrazalaren azpian 70 km-ra kokatuta dago. Aurrekoak mantutik banatzen ditu