Luokat: Kaikki - ondorioak

jonka Aitor Peral Gallastegui 3 vuotta sitten

300

GIZAKIEN JAKITEKO GOGOA

Manusia memiliki keinginan alami untuk memahami dunia di sekitarnya dan mencari makna dalam hidupnya. Keinginan ini sering kali mendorong mereka untuk mencari penjelasan rasional dan ilmiah tentang berbagai fenomena.

GIZAKIEN JAKITEKO GOGOA

Jainkoak

Jakituria bilatu

Motak
Filosofikoa

Sorreraren

Metodoak

Metodo arrazionalista.

Giza arrazoian oinarritzen da. Batez ere metodo deduktiboa erabiltzen du: legeetatik abiatuz, esperientziara heltzea.

Metodo enpirikoa

Metodo induktiboa da. Esperientzian oinarrituz, gauza, lege orokorretara heltzen da.

Metodo enpiriko arrazionalista.

Zentzuetan eta arrazoian oinarritzen da. Esperientziatik hasten da eta gero, arrazoiaren bitartez azaltzen du.

Helburuak

Zoriontasuna lortu

Jakiteko nahia ez da bakarrik ezagutzeko, baizik eta zoriontasuna lortzeko. Zoriontsua izateko beharrezkoa da jakituria, zer egin behar dugun jakiteko.

Ezagutzea

Filosofatzen hasteko beharrezkoa da gure ezjakintasunaz ohartzea (Sokratesen eragina). Dena dakiela uste duenak ezin du ezer berririk ezagutu. Filosofoak jakituria bilatzen du, berak nahi duelako (Erosa).

Jakintza Kritikoa da.

Ondo oinarritutako eta antolatutako jakintza bat da eta demostrazioaz baliatzen da. Dogmak ez.

Ezagumendu arrazionala da

Ez da irudimenean, emozioetan, sinismenetan, fedean,… oinarritzen, baizik eta jarrera kritikoan eta logikoan.

Zientziarekin batera

Oinarrizko pentsamendua da.

Azken zergatiaz arduratzen da. Zientziak irtenbide zehatza duen errealitatearen atal batez arduratzen diren bitartean, filosofia irtenbiderik ez duten gaietaz arduratzen da

Ezagumendu orokorra eta unibertsala da

Filosofiaren gaia ez dago mugatuta, dagoen guztiaz arduratzen da. Filosofiak gai eta arazo guztiak aztertzen ditu, nahiz eta hauek irtenbiderik ez izan.

Zientziarekin desberdintasuna

Faktoreak

Aisia/Denbora librea

Garai honetan esklabutza existitzen zen. Lana egiten zuten pertsonak esklaboak ziren. Beraz, gizonezko libreek denbora zuten pentsatzeko, filosofatzeko.

Jakin Mina

Eta ondorioz, gizakia galdetzen hasten da. Erantzun berriak ematerakoan huts egingo du, baina zerbait berria ezagutzeko nahiak berriz ere ikerketara eramango du.

Zalantza

Zalantzaren ondorioz, erantzun egokia ez dutela ezagutzen konturatzen dira.

Mirespena/Harridura

Erantzun berri hauek ezagutzerakoan, orain arte emandako azalpenak nahikoak ez direla konturatzen dira eta, mirespena sortuz, zalantzan jartzen hasten dira.

Ingurua

Mileto herria itsas portua zen eta bertoko gizonak bidaiariak ziren. Horren ondorioz, beste herrialde ezberdinetako pertsona eta pentsamenduekin harremanak izan zituzten, gauzak azaltzeko era ezberdinak daudela ikusirik.

Non eta Noiz sortu?

Saltoa gertatu mitotik ==> logosera(arrazoiara)

Ondorioz

Gizakiak, mitoak errealitatearekin bat ez zetozela konturatu

Zergatik?

Ez dira izaki fantastikoak agertzen, arrazoian oinarrituta dago

Azalpen hauek forgatu egingo dira

Froga arrazionala

arrazoian oinarritutako frogak, baina ezin dira enpirikoki frogatu. (Jainkoaren esistentzia)

Froga enpirikoa

Zientziak ematen dauzan frogak

Grezian sortu, Mileto herrian (K.a VI.Mendean)

Azalpen arrazionalaren bilaketa kritikoa

Azalpen ==> Azalpenak eman Arrazionalaren ==> Arrazoia erabiltzen dau eta oinarrituta dago Bilakaerak ==> Galderak erantzutean beste batzuk planteatzen dauzalako Kritikoa ==> Gauzak aztertzen duelako, eta azalpenak ematen dauzalako, ez dauz dogmak onartzen.

Etimologikoki

Sofia==> Jakintza

Filos==> Laguna

Mitikoa

Ipuina fikziozkoa (ez dela benetakoa) da. Baina mitoa ez, mitoa benetako azalpena delako.

Nola sortu?

Jakinmina

Erantzunak behar dabez gauzak azaltzeko

Mitoa Sortu

Ezaugarriak

Antropomorfikoak dira

Jainkoak giza itxura daukate.

Giza talde batek sortu

Kohesioa adierazi.

Euren pentsamendua adierazi.

Anonimoak dira

Anonimoki transmititu

Eurentzat benetako azalpenak ziren.

Irudimenean oinarritzen dira

Definizioa

Gauza ezezagunak azaltzeko, gizakiak sortutako kontakizun fantastikoak.

Harridura

Natura ezin kontrolatu

Naturaren menpe

Erlijiosoa

Dogmak onartu

Dogma = frogatu ezin den, baina onartu egiten dan baieztapena.

Sinismenean oinarrituta

Jainkoaz ari da

Artistikoa

Esperientziak, Sentimenduak... adierazi.

Teknikoa

Tresnak sortu

Zientziari erronkak jartzeko.

Zientzian aplikatu

Zientifikoa

Esperimentuak egiten ditu

Frogak emateko

Esperientzian eta matematikan oinarrituta dago

Zergatiak bilatu.

Arrunta

Gertatzen dela dakigu, baina ez zergaitiak.

Egunero bereganatu.

Erabilpena
Zentzuen bitartez hartzen dugun informazioa arrazoiaren bitartez interpretatzea da, besteei adierazteko.

Ezagutza iturriak

Bi nagusi

Esperientzia haiek ulergarri bihurtzeko

Zentzuak

Gauzei buruzko oinarrizko esperientziak lortzeko

Jatorria
Latinezko "sapere" hitzatik dator

Zapore hitzarekin lotuta

Helburua
Errealitatea ezagutu/Barneratu

Zertarako?

Zoriontzu izateko

Bizitza ondo antolatzeo

Azalpenak behar ditu

Harridura sentitu

Suposatu

Ahalmen murriztua

Zaintza epe luzea

GIZAKIEN JAKITEKO GOGOA

Gizakien berezitasunak

Arrazoia
Ondorioak

Ahul jaio

Hil egingo dela daki.

Hitz artikulatua